Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.2002, Blaðsíða 13

13
MÁNUDAGUR 25. MARS 2002____________________________________
DV _______________________________________Menning
Meðal æðstu presta
Viöar Gunnarsson bassasöngv-
ari hélt einsöngstónleika í Saln-..
um á föstudagskvöldið sl. í fyrsta
sinn á íslandi í tólf ár. Hann er
búsettur í Þýskalandi og starfar
þar og víðar. Meðleikari hans á
píanó var Jónas Ingimundarson
og var efnisskráin fjölbreytt, ís-
lensk sönglög, ljóðasöngvar eftir
Schumann og að síðustu nokkur
sýnishorn úr vinsælum óperum
eins og vera ber.
Viðar Gunnarsson hefur lát-
lausa sviðsframkomu og tígulega,
sveif fram á sviðið hávaxinn og
dökkur yfirlitum og hóf að syngja
eins og upp úr þurru. Fyrst söng
hann fagurlega tvær aríur Sara-
stros úr Töfraflautunni eftir Moz-
art með sinni hljómmiklu bassa-
rödd sem hann beitir af yfirvegun
og návæmni. Þá tóku við nokkur
klassísk íslensk einsöngslög,
Sverrir konungur eftir Svein-
björn Sveinbjörnsson, Áfram eftir
Árna Thorsteinsson og Heimir og
Ásareiðin eftir Sigvalda Kalda-
lóns. Þessi þróttmiklu lög, sem
nánast virðast samin fyrir söngv-
arann til að sýna raddstyrk hans,
flutti Viðar af miklum krafti við
fögnuð áheyrenda sem oft virðast
best kunna að meta sem mestan
styrkinn. Ekki var hins vegar síð-
ri túlkun hans á hinu rólega og
tregafuUa lagi Áma Thorsteins-
sonar, Nótt, en skemmst er að
minnast sama lags í glæsilegum
meðförum Kristins Sigmundsson-
DVWVIYND TEITUR
Viðar Gunnarsson og Jónas Ingimundarson
Viðar beitir sinni hijómmiklu bassarödd afyfirvegun og návæmni.
ar á tónleikum hans á dögunum.
Viðar Gunnarsson fór hér einnig
frábærlega með, beitti rödd sinni
afar lágt og fagurlega og skapaði
með sterkri innlifun magnaða
stemningu. Síðast fyrir hlé voru svo
söngvamir eftir Schumann, einnig
mjög vel fluttir.
Eftir hlé sýndi söngvarinn á sér
léttari hliðina í aríum, meðal ann-
ars úr Don Giovanni og Rakaranum
frá Sevilla. Viðar, söng þær fjörlega,
en að túlkuninni á þessum verkum
ólöstuðum reis hún þó hæst í ariun-
um tveimur úr óperunni Boris
Godunov eftir Musorgski. Vom þær
túlkaðar af djúpu innsæi og
dramatískri innlifun þar sem djúp
og hljómfögur rödd Viðars naut sín
einstaklega vel.
Jónas Ingimundarson lék yfirleitt
lipurlega með á píanóið en á stöku
stað i kraftmestu köflunum gekk þó
helst til mikið á, petalanotkun virt-
ist í rýmra lagi og varð þá hljómur-
inn í píanóinu (sem var opið að
fullu) loðinn og óskýr og keppti
sums staðar jafnvel i styrk við rödd
Viðars, til dæmis á köflum í
Ásareið, fyrsta laginu eftir
Schumann og aríunni eftir Rossini,
svo eitthvað sé nefnt. En Jónas
sýndi víða meistaralega takta hvað
tæmingu og næmi fyrir söngvaran-
um varðaði, eins og hans er reyndar
von og vísa. Áheyrendur hylltu vel í
lokin einn af okkar bestu söngvur-
um og meðleikara hans eftir vel
heppnaða tónleika.
Hrafnhildur Hagalín
Tómar dósir og „buzzcc takki
Síðustu tónleikar Caput hópsins í röð-
inni 15:15 á nýja sviði Borgarleikhússins
fóru fram á laugardaginn. Tónleikamir
báru yfirskriftina „Tilegnelse" eftir
verki færeyska tónskáldsins Sunnleifs
Rasmussens sem var á staðöum og sagði
nokkur orð um þau þrjú vérk sem hann
átti á efnisskránni. Hið fyrsta,
Mozaik/Miniature fyrir fiðlu, flautu,
klarinett og píanó, sagði hann vera um-
ritun á kafla úr 1. sinfóníu sinni og vitn-
aði í Stravinsky sem sagði það sýna að
verk væru góð ef þau gerðu sig bæði sem
kammertónlist og sinfónísk verk. Nú
þekki ég ekki sinfóníu Rasmussens en
kammerstykkið stendur vel fyrir sinu
með andstæðum milli hljóðfæra í mýkt
sem og skörpum andstæðum i dynamík,
og var verkið flutt af krafti, nákvæmni
og fallegu flæði.
Hin tvö verk Rasmussens voru samin
við ljóð eftir William Heinesen úr síðasta
ljóðasafni hans, Panorama með Regnbue
frá 1972, úr hlutanum „Til natten
kommer". Hann hefur að geyma 9 ljóð,
þar sem skáldið gerír sér grein fyrir því
að komið er að síðasta kaflanum, lítur
yfir farinn veg, saknar látinna vina
sinna og hugsar um æskuna og eilífðina.
Til liðs við Caput kom danska mezzó-
sópransöngkonan Helene Gjerris og var
það mikill fengur. Dökk og hljómfögur
rödd hennar passaði einkar vel við trega-
fulla laglínu fyrra verksins, Arktis, sem hitti
beint í hjartastað, hægt og hljótt, þar sem
maður var stöðugt minntur á tímann með
klukknaslætti og gonghljómi. Flutningurinn
á þessu áhrifamikla verki var hreint magn-
aður, allt gekk upp undir styrkri stjóm
Guðna Franzsonar og var vart að maður
þyrði að anda í þeirri grafarþögn sem varð
eftir lok verksins.
Eftir rólyndið í fyrra verkinu tók hraðinn
völdin í Tilegnelse. Það mætti túlka sem ein-
hvers konar sýn á nútímann þar til víólan
brýst í gegn, tregafull og hæglát, og unaðsleg-
ur textinn tekur við:
Alle de veje og stierjeg gik!
Nu er kun een tilbage,
den sidste vilde sti
over det rmrknende hov og ind i mulmet.
Den vil jeg vandre med tak i mit hjerte.
Tónlistin myndaði myndræna umgjörð um
textann sem Gjerris flutti einstaklega fallega
og þótt fyrra verkið heföi átt greiðari leið að
innstu kviku skynjaði maður einhverja stóra
og fallega hugsun á bak við vel skapaða mús-
íkina.
Atli Ingólfsson átti tvö verk á efnisskrá,
Malamelodiu fyrir píanó og The Elves’
Accent, og undirbýr Caput nú hljóðritun á
þeim verkum ásamt verkum Rasmussens
fyrir Bis-hljómplötufyrirtækið. Malamelodia
kom verulega á óvart, þetta er fallegt og til-
ftnningarikt verk í rómantískum anda og lék
Snorri Sigfús Birgisson af mikilli andagift og
öryggi. Hvort sem það var hugmynd tón-
skáldsins eða einhvers annars að tengja
verkið við kvintettinn The Elves’ Accent, likt
og gert var á tónleikunum, virkaði það vel
þótt þar væri alit annað upp á teningnum.
Snorri Sigfús skipti um hlutverk, tók sér
stöðu fyrir framan Caput hópinn og leiddi
hann af öryggi i gegnum ófyrirsjáanlegan og
glettnislegan álfahryninn þar sem snögg og
brött crescendo og óvæntar áherslur voru
ríkjandi. Var flutningur i alla staði afbragðs-
góður.
En smellur dagsins var verk Johns Cage,
Credo in us, fyrir þrjá slagverksleikara og pí-
anó. Flytjendur voru slagverkshópurinn
Benda með Frank Aarnik í stöðu Péturs
Grétarssonar og verður að segjast að sá per-
formans verður lengi í minnum haföur. í
anda Cage var uppistaðan í slagverkinu tóm-
ar málningardósir og „buzz“ takki sem gaf
frá sér hljóð sem minnti á matvinnsluvélina
mína, og Eggert Pálsson var upptekinn við
að stilla útvarpið og blönduðust brot úr þætt-
inum „islenskt mál“ tónlistinni á afar sann-
færandi máta. Snorri Sigfús fór á kostum á
píanóinu sem verður í höndum Cage að ein-
hveiju miklu meira en „bara“ pianói og ljóst
að enginn skortur var á hugmyndum við
sköpun þessa verks. Flutningurinn var frá-
bær, hér var taktvís hópur á ferð og kannski
tími til kominn að fá heila tónleika tileink-
aða Cage.
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
Hún hittir gömlu karlana í himnaríki
Vodya Domik I Slövum!
Gaman fyrir norðan
Leikfélagsmenn á Akureyri sneru á
alla Reykvíkingana sem ætluðu norður
um páskana til að horfa á leiksýningar og
ákváðu aö flýja suður undan innrásinni.
Hingað koma þeir í íslensku óperuna
með geysivinsæla sýningu sína á
Blessuðu barnaláni eftir Kjartan Ragn-
arsson og er rétt fyrir áhugafólk að huga
strax að miðum. Sýningar verða að
kvöldi miðvikudags, fimmtudags, laugar-
dags og mánudags og jafnvel gert ráð fyr-
ir dagsýningum líka ef aðsókn verður
brjálæðisleg.
En þeir sem endilega vildu sjá Slava!
eftir Tony Kushner urðu að drífa sig
norður um síðustu helgi til að ná í síð-
ustu sýningu og snúa þannig aftur á
norðanmenn. Ekki verður séð eftir því.
Uppsetning Halldórs E. Laxness á þessu
svolítið skrýtna verki Kushners - það er
eiginlega eins og nokkrir einþáttungar
sem snertast ekkert enddega - var kraft-
mikil og spennandi, mjólkaði rækilega úr
verkinu alla þá kímni, ást og hatur sem í
því býr og bauð gestum að njóta. Kushner
er að velta fyrir sér rússnesku þjóðinni á
tímamótum og sérstaklega mergjaður var
fyrsti þátturinn sem lýsir fjörbrotum
gamla kerfisins með óvenjuskondum að-
ferðum. Gömlu kommúnistamir messuðu
yfir liðinu og steindóu svo! Sjaldan hefur
maður séð menn deyja eins hlægilega og
þá Þráin Karlsson og Eyvind Erlendsson,
það eina sorglega var að þeir skyldu þar
með vera úr sögunni á sviðinu. En auð-
vitað vílar Kushner ekki fyrir sér að elta
þá til himnaríkis (eða einhvers útibús
þess) og þar hittum við þá aftur í loka-
þætti!
Þetta var djarft val fyrir lítið leikfélag
og sýndi mikinn metnað fráfarandi leik-
hússtjóra, Sigurðar Hróarssonar. Von-
andi tekst nýjum leikhússtjóra, Þorsteini
Bachmann, líka að tæla leikhúsfikla
norður í land á næsta leikári.
OR í heimspressunni
Skemmtilegt var að sjá glæsilega
myndskreytta grein í því virðulega
breska blaði Financial Times um gull-
smiðina ungu sem bjuggu til Menningar-
verölaunagripi DV í ár. Greinin „On
streets of gold“ birtist í helgarblaðinu
2.-3. mars og þekur drjúgan part af stórri
rauðbleikri blaðsíðunni sem er nr. 14.
OR-smiðirnir, eða verk þeirra, eru líka
til umfjöllunar í finnska hönnunarritinu
Form Function Finland sem gefið er út á
ensku af Design Fomm Finland. Aðalrit-
stjóri tímaritsins, Anne Stenros, fór í
heimsókn til íslands og hreifst bæði af ís-
lenskri listhönnun og hinni einstaklega
vel hönnuöu íslensku náttúru. Meðal
annarra listamanna sem hún heimsótti
era Sigrún og Soren, Kogga og Spessi,
auk þess sem hún spjallar við Eyjólf i
Epal og birtir myndir úr versluninni
hans.