Dagblaðið - 17.11.1977, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 17. NOVEMBER 1977.
smmiABn
fiýálst. úháð dagblað
Utgefandi Dagblaðiö hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fróttastjóri: Jón Birgir Pótursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjori ritstjornar:
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Símonarson. Aðstoðarfróttastjóri: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrímur Palsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurðsson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Jónas Haraldsson, Katrín Pálsdóttir, Ólafur Geirsson,
Ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E. M.
Halldórsson.
Ritstjórn Síðumula 12. Afgreiðsla Þverholti 2. Ásluiftir, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsími blaösins 27022 (10 línur). Áskrift 1500 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 8.0 !<r-
eintakið.
Setning og umbrot: Dagblaðið og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda og plötugerð: Hilmirhf. Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Aronskan erþjóðleg
„Þeir menn, sem eru í dag búnir
að sökkva okkur á kaf í skuldafen
meðal erlendra þjöða, geta vafa-
laust talað digurbarkalega um
þjóðarstolt,“ segir Aron Guð-
brandsson tæpitungulaust um
þjóðarleiðtoga okkar, sem
flestir fitja upp á trýnið, þegar aronskan er
nefnd.
Skoðanakannanir benda til, að meirihluti
þjóðarinnar sé í stórum dráttum sama sinnis og
Aron í afstöðunni til svonefnds varnarliðs. Til
hins sama bendir hin gífurlega aðsókn að fund-
um, þar sem Aron talar.
Á miðvikudaginn í síðustu viku kynnti Dag-
blaðið aronskuna með fjögurra síðna úttekt á
sjónarmiðum Arons Guðbrandssonar. Þar
leggur Aron áherzlu á, ,,að allt frá fyrstu tíð
hafi öll okkar samskiptivið herinn veriðheldur
niðurlægjandi fyrir okkur“.
Aron bendir á, að við keyptum bragga og
aðra mengun hersins fyrir of fjár, að við
leyfðum flugvöll í borgarhjarta og bragga í
húsagörðum. Hann telur, að þjóðarleiðtogarnir
hafi jafnan haldið á þessum málum ,,af van-
þekkingu, klaufaskap og minnimáttarkennd“.
Aron minnir á, að Josef Luns líkir íslandi við
ósökkvandi flugvélamóðurskip og að Kefla-
víkurflugvöllur sparar Bandaríkjunum 4620
milljarða króna. Aron telur, að Islendingar
setji sig í mikla hættu fyrir hagsmuni
nágrannaþjóðanna.
Hann telur að þjóðarleiðtogarnir hafi
beinlínis dregið úr varnarmætti varnarliðsins
með því að neita boðum þess um Njarðvíkur-
höfn, varanlegan veg frá Keflavík til Hval-
fjarðar og Aðaldalsflugvöll. Þar á ofan veitum
við varnarliðinu fríðindi á borð við tollfrelsi og
niðurgreiðslur landbúnaðarafurða.
Aron telur sanngjarnt, að fyrir dvöl varnar-
liðs í liðinn aldarfjórðung komi leiga, sem
nemi öllum skuldum íslenzka ríkisins. Enn-
fremur telur hann sanngjarnt, að fyrir núver-
andi og væntanlega dvöl varnarliðsins greiði
það kostnað af ýmsum almannavörnum í
landinu.
Þessar almannavarnir felast fyrst og fremst í
samgöngubótum, varanlegum vegum, flug-
völlum og höfnum, ekki sízt til að tengja
suðvesturhornið við aðra landshluta. Bendir
Aron á hina miklu hættu, sem nábýlið við
Keflavíkurflugvöll skapar tveimur þriðju hlut-
um þjóðarinnar. Auk samgangnanna vill hann,
að varnarliðið kosti byggingu fullkomins
sjúkrahúss á Suðurlandi.
Aron vill að íslendingar annist sjálfir þessar
framkvæmdir og noti þær meðal annars til að
hjálpa 15 til 20 þúsund skólanemendum um
sumarvinnu.
Aron rekur dæmi um viðskipti Tyrkja,
Grikkja, Spánverja og Portúgala við Atlants-
hafsbandalagið áþessum sviðum. Mesta áherzlu
leggur hann þo á fordæ ni .Morðmanna, sem
hafa á undanförnum árum fengið frá bandalag-
inu og einstökum ríkjum þess hvorki meira né
minna en 305 milljarða íslenzkra króna til að
byggja upp samgöngukerfið í landinu. Síðan
segir Aron:
,,Ég þekki ekki einn einasta Norðmann, sem
vildi selja Noreg, eins og hefur klingt í eyrum
okkar, að við ætluðum að sel.]a Island, eí við
höguðum okkur eins og menn í sammngum.“
Norður-Yemen:
STJARNFRÆÐILEGUM
UPPHÆÐUM EYTT í
FIMM ÁRA ÁÆTLUN
Það heyrist ekki mikið frá
Norður-Yemen og þar gerast
engir stórviðburðir sem frétta-
stofum finnst ástæða að skýra
frá. Nú bregður svo við að nafn
Norður-Yemen er nefnt og
skýrt frá því að þangað leggi
leið sína um 200 sérfræðingar á
ýmsum sviðum alls staðar að úr
heiminum. Þeir ætla að fjalla
um ástandið í landinu og koma
með tillögur til úrbóta svo land-
ið stígi hið langþráða skref í átt
til tækniþróunar.
Milljörðum dala
eytt í óœtlunina
Sérfræðingar alls staðar að
úr heiminum eru nú staddir í
Yemen. Þar er fjallað um
byggingu vega, skóla, sjúkra-
húsa, hafna og ýmislegt fleira.
Sérfræðingar á öllum sviðum
láta álit sitt í ljósi og aðstoða
við að koma saman fimm ára
áætlun.
Ræktunarráðunautar með
sérgrein, t.d. í kaffirækt, eru
einnig komnir til Yemen. Þar á
að taka ræktunarmálin í gegn
og reyna að fá meiri arðsemi.
Yfirvöld í þessu Arabaríki,
sem liggur að Rauðahafinu,
Saudi-Arabíu og Suður-Yemen,
ætla ekki að spara neitt til að
koma þessari fimm ára áætlun í
framkvæmd. Það á að eyða 3.5
milljörðum dollara á fimm
árum.
Yemen er ekki ríkt land, þar
er engin olía, svo ekki er þetta
olíuauður sem landið er að eyða
í áætlunina. Það er því mikið
átak fyrir landið að útvega
þessa peninga, en nokkuð hefur
verið fengið að láni erlendis.
Miklar vonir eru bundnar við
að hægt verði að gera kaffi-
ekrurnar betur úr garði og
koma því þannig fyrir að þær
skili miklu betri arði en þær
hafa gert hingað til.
Norður-Yemen fær ágæta
kynningu út á við. Þarna
kemur fólk alls staðar að úr
heiminum, sem hefur aldrei
litið landið augum fyrr. Þau
kynni sem gestirnir öðlast geta
Þegar Arabar byggja er það ekkert af lakara taginu. Hér er mynd af
íþróttahöll í Saudi-Arabíu, sem er það stór að í henni væri hægt að
halda næstu ólympíuleika.
Arsins 1977 kann að verða
helst minnst hvað borgarmála-
umræður í Reykjavík snertir
fyrir það að þetta ár hafa farið
fram meiri skoðanaskipti um
atvinnumál í borginni og þróun
þeirra en oft áður. Ástæðan er
skýrsla borgarhagfræðings og
fleiri góðra manna til borgar-
stjóra um þetta efni. Ymiss
konar túlkun hefur komið fram
á skýrslunni og útúrsnúningar
á efni hennar fleiri en tölu
verður á komið. Skal ekki
nánar um það fjallað hér eða
skýrsluna sjálfa. Stærsta
umhugsunarefni sem hún
vekur er staða Reykjavíkur
samanborið við aðra lands-
hluta. Sá samanburður er borg-
inni óhagstæður. Þótt skatt-
greiðslur Reykvíkinga séu
velkomnar í ríkissjóð er ljóst að
Ieið fjármuna úr þeim sjóði til
Jónum
styrktar atvinnulífi í Reykjavík
er hvergi nærri eins greið og
þegar um er að ræða aðra
landshluta.
Það er ákaflega eðlilegt að
tiltölulega renni nokkru meira
fé frá opinberum aðilum til at-
vinnuuppbyggingar í fámenn-
um stöðum. Án opinbers til-
leggs ætti sú uppbygging sér
naumast stað. En það er fráleit
stefna og í engu samræmi við
þann jöfnuð sem við teljum
lýðræði okkar eiga að tryggja ef
til lengdar á að beina skatt-
greiðslum íbúa höfuðborgar-
svæðisins mestan part til
annarra byggðarlaga hvað
stuðning við atvinnuvegina
Athöfn í stað
orða
Verðbólgan geysist áfram
með vaxandi hraða og vanda-
málin verða stærri og stærri.
Pantaðir eru fleiri togarar á
þverrandi fiskimið, þrátt fyrir
það að núverandi fiskiskipa-
floti geti fiskað margfalt leyfi-
legt magn. vegna aukinnar
tækni. Samkvæmt skipaskrá
1976-77 voru til 60 togarar og á
miðju ári verður búið að bæta
við 20 togurum. Að verðmæti er
þetta um tvær Kröfluvirkjanir.
Það er ekki arðbær fjárfesting,
að hafa atvinnutækin hálfnýtt.
Nú er mikilvægt að gefa
þorskstofninum tækifæri að ná
sér á strik eftir ofveiðina og
beina flotanum meira á aðrar
veiðislóðir. — Veiðiþol loðnu-
stofnsins er áætlað 600-800 þús.
tonn en kolmunninn er sá fiski-
stofn sem mestar vonir eru
bundnar við og eru allir fiski-
fræðingar, sem um þessi mál
hafa fjallað, sammála að geysi-
legt magn sé af kolmunna í
N-Atlantshafinu. sumir segja
10 milljónir lesta, aðrir áætla
20 milljónir lesta. Til þess að
hægt sé að nýta loðnuna og
kolmunnann að einhverju
gagni er brýn nauðsyn á Því að
íslendingar eignist nýtízku
verksmiðjuskip er gæti brætt
aflann um borð, ísað og fryst
og fylgt flotanum eftir á
miðunum. íslenzkt verksmiðju-
skip g'æti aukið möguleika flot-
ans til þess að nýta fjarlæg
fiskimið.
Væri það ekki arðbærari
fjárfesting að beina fjár-
magninu í verksmiðjuskip, sem
gæti orðið geysileg lyftistöng
fyrir sjávarútveginn, i stað þess
að kaupa 20 nýja togara sem
engin þörf er fyrir.
Hægt er að auka framleiðni í
frystihúsum með aukinni
tækni, betri aðstöðu og meiri
þjónustu.
Koma þarf í veg fyrir flótta
fyrirtækja frá Reykjavik vegna
skorts á aðstöðu og fjármagns-
fyrirgreiðslu. Nótaverkstæði og
útgerðarfyrirtæki hafa jafnvel
íhugað að flytja út á land vegna
aðstöðumismunar enda hefur
dreifbýlið einokunaraðstöðu í
lánafyrirgreiðslu frá Byggða-
sjóði en Reykjavík fær aðeins
unt 5%.
Til hafnarframkvæmda á
fjárlögum er áætlaður 1.17
milljarður og leggur ríkið fram
75% sem styrk til uppbygginga
hafna út um allt land. t Reykja-
vík er ein bezta höfn landsins