Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1968, Blaðsíða 108

108
SVEINBJÖRN EGILSSON OG CARL CHRISTIAN RAFN
í skrá um skammstafanir, aftast í fyrra bindinu, er nefnt m. a. 1. bindi íslendinga-
sagna, er prentað var í Kaupmannahöfn 1843. En í 2. bindinu er á 256. bls. vitnað á
spássíu til 2. bindis íslendinga sagna, er prentað var 1847. Virðist þessari tilvitnun hafa
verið aukið í síðar.
Lexicon poeticum, íslenzk-íslenzku gerðinni, sem hér um ræðir, lýkur í 2. bindinu
á 298. bls. Þar á eftir hefur Sveinbjörn skrifað upp kafla á frönsku úr Almanach du
bon catholique pour l’année 1846.
Þegar alls þessa er gætt og vér minnumst þess jafnframt, hve mjög Sveinbjörn keppt-
ist við í Kaupmannahöfn veturinn 1845-46, er langlíklegast, að hann hafi skrifað
þessar bækur tvær á árunum 1843^16 og víslega mestan hluta þeirra veturinn í
Höfn.
Einhver kynni að ætla, að Sveinbjörn Egilsson hægði á sér að loknu slíku stórvirki
sem Lexicon poeticum, en vér sjáum brátt, að svo varð ekki. Stiftsyfirvöldin fóru t. d.
þess á leit við Sveinbjörn í bréfi til hans 12. nóvember 1844', að hann endurskoðaði
þýðingu sína á Odysseifskviðu, og kváðust vilja gefa hana út. Þau spurðust ennfremur
fyrir um það, hvort og þá á hver býti hann vildi þýða llionskviðu.
Sveinbjörn tók brátt til við endurskoðun Odysseifskviðu og var kominn vel á veg
með hana, þegar afturkippur kom í ákvörðun stiftsyfirvaldanna við tilkomu nýs stiftamt-
manns, Matthíasar Hans Rosenörn, 1847. Sveinbjörn lagði þá Odysseifskviðu á hilluna,
en sneri sér þess í stað að Ilionskviðu og lauk við óbundna þýðingu hennar á gamlaárs-
dag 1848. Sú þýðing var prentuð að honum látnum í fyrra bindi rita hans í Reykjavík
1855. Sveinbjörn hafði sem grískukennari á Bessastöðum frá 1819 farið í kennslu sinni
yfir alls 17 þætti kviðunnar, og snúið hafði hann jafnframt í ljóð undir fornum bragar-
háttum um Yq hluta hennar.
Sveinbjörn gaf út Snorra-Eddu í boðsriti Lærðaskólans 1848 og ári síðar ritgerðir
þær, er henni fylgja, einnig á vegum skólans. Næsta vetur (í janúar) gerðu nemendur
uppreisn gegn Sveinbirni í pereatinu svonefndu, og fékk það mjög á hann. Sveinbjörn
kvaddi skólann haustið 1851 og hugði þá gott til að geta snúið sér óskiptur að hugðar-
málum sínum, svo sem enn frekari þýðingum Hómerskviðna.
Sveinbjörn sendi Rafni í bréfi 14. ágúst 1851 sýnishorn Odysseifskviðu í ljóða-
þýðingu sinni, XXIII. kviðu, er hann hafði lokið við um sumarið 1824.1 Eins og
fram kemur í formála Jóns Sigurðssonar fyrir útgáfu Bókmenntafélagsins á Odys-
seifskvæðisþýðingu Sveinbjarnar, er prentuð var í Kaupmannahöfn 1853-54, fékk
hann þetta sýnishorn að láni, varð mjög hrifinn af því og þeir aðrir íslendingar, er
þýðinguna sáu. Fór svo, að Jón Sigurðsson skrifaði Sveinbirni 20. desember 1851
og hvatti hann til að snúa báðum Hómerskviðum í ljóð, en beitti sér jafnframt fyrir
því við forseta íslandsdeildar Bókmenntafélagsins, að hann semdi um það við Svein-
björn, að hann sneri í ljóð öllu Odysseifskvæði, er síðan yrði prentað á kostnað fé-
1 Sbr. rit mitt um Hómersþýðingar Sveinbjarnar Egilssonar, Reykjavík 1%0, 54. bls. Eg hef að
vonum stuðzt við það víða í grein þessari.