Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1968, Page 138

138
ÍSLENZK BÓKAÚTGÁFA 1887-1966
Bækur um bókfræði og bókasöfn eru 228. Aðrir flokkar svipaðir að magni eru eftir-
farandi: félög, félagsmál og stofnanir 291, sjávarútvegur 231, stærðfræði 232 og
tryggingar 269. Flokkinn um tryggingar mætti telja með félagsmálum, en hann er
merkur þj óðfélagsþáttur.
Bækur um bókmenntasögu eru aðeins 70 að tölu. Er það lægsti flokkurinn og heldur
lægri en tala þýddra ljóðabóka, sem er 83. Þess ber þó að gæta, að margar greinar um
bókmenntir birtast í tímaritum á þessu árabili.
Eins og áður segir, er bókmenntaflokknum skipt í átta greinar. Fyrst koma
frumsamdar barnabækur. Það er lærdómsríkt að sjá, hve tala þeirra fer vaxandi á
síðari árum, 1938 10, 1958 28, en þá verður talan hæst. Árið 1951 eru gefnar út 27
frumsamdar barnabækur, en 23 þýddar. En heildartala þýddra barnabóka á þessum
árum er 986 á móti 531 frumsaminni. Hefur hlutur þýddra barnabóka vaxið mjög á
síðari árum. Fyrst fer talan yfir tug 1937, 1944 22, 1947 40, 1957 59 og 1960 68, en
það er hæsta talan, og aðeins komu út 17 frumsamdar barnabækur það ár.
Bréf, ritgerðir, ræður, fyndni o. fl. er lítil grein að vöxtum. Lítill munur er á heildar-
tölu bóka í þessari grein og íslenzkum fornritum, 282 á móti 301.
Hver skyldi trúa því að óreyndu, að tala frumsaminna ljóðabóka sé hærri en tala
frumsaminna skáldrita? Hlutfallið milli þessara greina er 1257 á móti 1128. Hafa því
verið gefnar út 129 fleiri Ijóðabækur en skáldrit (skáldsögur og leikrit) á þessu tíma-
bili. Tala ljóðabóka sum árin er ótrúlega há, t. d. 1906 22, og oft yfir tvo tugi síðan, en
hæsta talan er 1946 40, nokkur ár þrír tugir og meira, sem sjá má á skýrslunni.
Tala frumsaminna skáldrita fer yfirleitt hækkandi eftir 1934. Hæst kemst talan 1951,
en þá eru gefnar út 39 bækur. Aldamótaárið 1900 gat ég ekki séð, að neitt skáldrit
væri gefið út hér á landi, og má það heita undarleg tilviljun.
Þýdd skáldrit er stærsta grein bókmennta og jafnframt sú hæsta að tölu í öllum
flokkunum. Ut hafa verið gefnar 2429 bækur eða 12.23% af niðurstöðutölunni. Þetta
er eina greinin, þar sem árleg tala bóka fer yfir hundrað, eða eins og hér segir: 1945
104, 1946 109, 1947 110 og 1948 124. En síðan fara þessar tölur talsvert lækkandi.
13 ár af þessum 80 eru engin íslenzk fornrit gefin út. Heildartala þeirra er 301, eins
og fyrr segir.
Samtals eru í flokknum um bókmenntir 6997 bækur eða 35.17%.
Bækur um læknisfræði eru 372, Aðrir flokkar áþekkir að magni eru lögfræði 344,
samgöngur 344, tónlist og aðrar listir 334, verzlun og viðskipti 361 og þjóðsögur og
sagnaþættir 300. Áhugi á ýmsum þjóðlegum fróðleik hefur aukizt síðustu ár.
Tala bóka um náttúrufræði er 437. Fyrir aldamót komu fáar bækur út í þessum
flokki og sum árin engar, en talan fer hækkandi um og eftir 1930.
Bækur um málfræði eru 563. Allflest ár hafa bækur komið út í þessum flokki, og
munu skólarnir ekki sízt renna stoðum undir útgáfuna.
Bækur um landafræði og ferðir eru 614. Hefur flokkur þessi vaxið í hlutfalli við
áhuga almennings. Bækur um landbúnað eru 603. Alltaf virðast nokkrar bækur hafa
verið gefnar út í þessum flokki, nema árið 1907. Nokkru hærri en áðurnefndir tveir