Lesbók Morgunblaðsins - 30.12.1973, Blaðsíða 6

Magnús: Það er enginn að tala
um það.
Sigurjón: Mér finnst maður
bara ekki geta gagnvart sjálfum
sér talið sig vera að gera einhvern
hlut, þegar maður er að stæla
aðra og gefur svo ekkert af sjálf-
um sér í þetta.
JOHN MILES SKT
Stefán: En ef við tökum dæmi
af óþekktri brezkri hljómsveit,
sent var hér urn dagínn, John
Miles Set. Þeir hafa, samkvæmt
því sem Jonni segir, hvað pening-
ana snertir haft miklu minni
möguleika en íslenzkar hljóm-
sveitir, en þó stóðu þeir, að mín-
um dómi, flestum íslenzkum
hljómsveitum talsvert framar.
Guðmundur: Þeir voru góðir.
Magnús: Sem hljóðfæraleikar-
ar, en þeir voru ekki að gera
neitt merkilegt.
Sigurjón: Ég varð fyrir mjög
miklum vonbrigðum, ætlaðist til
mikils af þessum mönnum. Þetta
var ntjög góð hljómsveit, miðað
við íslenzkar; hún var að flytja
lög, sem íslenzkar hljómsveitir
eru búnar að sþila, og gerði flest
betur, en hún var ekki að gera
neitt merkilegt. Enginn viðburð-
ur.
Magnús: Það var viðburður,
þegar Seeret Oyster kom.
Sigurjón: Já, það var mjög góð
hljómsveit.
Stefán: En ættu þá ekki íslenzk-
ar hljómsveitir, sem spila á böll-
um, t.d. fyrir frystihúsafólkið, að
geta náð á sama plan og John
Miles Set?
Sigurjón: Jú. Það er bara einn
munur: John Miles er atvinnu-
maður, við erum trésmiðir, út-
varpsvirkjaro.fi. Þannig að miðað
við fólksfjölda (hlær) og aðstæð-
ur erum við ekkert aftarlega. Við
erum ekki í þessu eingöngu. Sá,
sem starfar við tvennt, sumir
jafnvel við þrennt, getur ekki gef-
ið sig óskiptur að tónlistinni og
varla orðið mjög afgerandi á því
sviði.
Stefán: En er þetta brölt okkar
þátil nokkurs?
Magnús: Þjóna fyrshúsafólk-
inu.
Slefán: En er hitt þá mögulegt?
Sigurjón: Er það ekki að koma í
ljós, árangur þessara manna, sem
hafa stritað? Magnús og Jóhann,
Jöhann G., og Magnús Kjartans-
son að hluta, þó kannski ekki eins
sterkur og hinir fyrrnefndu. Það
virðist vera að nást smáárangur.
— En starfandi popphljómsveitir
hafa aldrei verið á lægra plani en
einmitt nú. Eina hljómsveitin,
sem er að gera einhverja hluti, er
Pelican. Þeir spila að einhverju
leyti sína tónlist á böllum og eru
mjög þroskaðir jammarar.
Magnús: Og frjóir — djamma
helvíti vel.
Stefán: En hvernig gengur
þeim f jármálalega séð?
Sigurjón: Þeim gengur ágæt-
lega. Þeir spila líka „Kalla
kvennagull" og það . . .
Guðmundur: Það er Iíka komin
miklu meiri breidd í þetta. Maður
getur spilað flóknari músík núna
á böllum en fyrir tveimur árum.
Sigurjón: Égefa það. Við björg-
um hverjunt dansleiknum hjá okk
ur á fietur öðrum með ..Einsa
kalda úr Eyjununf' og „Vertu
ekki að horfa svona alltaf á mig“.
Það eru okkar bjargvætlir. þau
tvö lög, sem við liöfunt spilað.
höfum lagl okkur niður við, því að
maðttr telur sig enn þá hafa svo-
lítið stolt. Þau lög bjarga okkar
dansleikjum.
Guðmundur: Eru þetta nokkuð
verri lög en önnur?
Sigurjón: Þetta er ekki spurn-
ing um gott eða vont — þetta er
spurning um sköpun eða ekki
sköpun.
BORGAR PLÖTUtJGAFA SIG ?
Stefán: Ef við lítum nú á hlið-
arþætti poppsins, t.d. plötuút-
gáfu og fjölmiðla. Hvað finnst
ykkur um íslenzka plötuútgáfu?
Guðmundur: Landið er lítið —
og markaðurinn lítill.
Stefán: Setjum svo, að hljóm-
sveit setjist niður og skapi, mikið
og flókið verk, sem ekki er hægt
að taka upp hérna. Hún fer utan,
og kaupir sér stúdíótíma, ræður
aðstoðarmenn. Er grundvöllur
fyrir því að gefa plötuna út
hérna?
Sigurjón: Ja, Náttúra tapaði á
þessu.
Magtyis: Eg held, að markaður-
inn sé svo lítill hér, að þetta sé
útílokað, að platan ein standi
undir sér. Hins vegar getur
kynning hennqr gefið af sér
pening.
Sigurjón: Tökum plötuna eina
sér. Hljómsveitin er kannski búin
að þéna svo og svo mikla peninga.
sér, en þó svo að hver maður þurfi
að borga kannski 10-20 þúsund til
að geta komið þessu á framfæri,
hvað er það? Miðað við þann
þroska, sem það veitir að gera
þennan hlut.
Stefán: Þetta krefst þá bara
hugfarslegrar ögunar. Ef þú átt
möguleika á að gera stóra plötu,
en veizt, að þú þarft að borga með
henni úr eigin vasa 20-30 þús. kr.,
heldurðu að þú færir þá út í það?
Sigurjón: Fram til þessa hef ég
ekki gert það og er þannig í mót-
sögn við sjálfan mig. Ég er ekkert
að bera af mér blak, en ég hef
alltaf haft fjóra aðila með mér,
sem hafa ábyggilega haft einhver
áhrif á sinn hátt, eða þá að ég hef
ekki talið mig það skapandi lista-
mann að geta þetta. Én ég hef
alltaf talið, að það skipti engu
máli, þótt maður fórnaði einum
tíunda af af árstekjunum til að
gera einhvern hlut, sem maður
getur verið stoltur af og ánægður
með að einhverju leyti, heldur en
að kaupa sér sjónvarpstæki fyrir
þennan tíunda hluta. Ég treysti
mér til að standa við þetta.
Stefán: Ef íslenzkar hljómsveit-
ir vilja gera þetta, verða þær að
gera þetta sjálfar. Ekki fara út-
gáfufyrirtækin að borga með
ykkur?
Sigurjón: Ámundi hefur boðið
okkur að gefa út plötu. Við meg-
um ráða algjörlega efninu, fáum
vissan stúdíótima, takmarkaðan,
þó ekki óviðunandi, og losnum við
allan kostnað, en fáum auðvitað
ekkert fyrir vinnuna, eins —
tveggja mánaða vinnu, nema e.t.v.
STEF-gjald, ef við semjum tón
listina.
Guðmundur: Hann hefur líka
boðið okkur þetta.
Stefán: En er það ekki alveg
ljóst, að enginn íslenzkur lista-
maður getur lifað af því að skapa
tónlist og setja á plötur fyrir
íslenzkan markað eingöngu?
Magnús: Jú, það er alveg ljóst.
Stefán: Og harla hæpið fyrir
hann að gera sér vonir um að lifa
á plötum, fáeinum sjónvarps- og
útvarpskynningum, hljómleikum
og samkomum, þar sem hlustað
er. Getur hann lifað af þessu?
Sigurjón: Alveg hiklaust.
Stefán: Þannig, að hann þyrfti
ekki að selja sig, eins og brenni-
vínshljómsveitirnar?
Sigurjón: Fjarri því. Hann gæti
lifað ágætu lífi, haft góðar meðal-
tekjur, tel ég. Búinn að reikna
þetta dæmi svona 76 sinnum. Ég
er sannfærður unt það. Ef hann
hefur eitthvað fram að færa. Og
vill fórna sér fyrir þetta. Hann og
hans menn æfa upp efni, á eina
stóra plötu og meira til, l'A tíma
prógramm. Með þessu efni ættu
þeir að geta fyllt Háskólabíó einu
sinni eða tvisvar. Haft sæmilega
upp úr þvi. Síðan tækju þeir upp
plötuna og þegar hún kæmi út,
væri að kynna hana og síðan ætti
að vera auðvelt að fá tónlistar-
kynningar í skólum flestum. Og
það er allsæmilega borgað. Þann-
ig gengi þetta í hring, Siðan væri
að nýju setzt niður til að skapa. Ef
hljómsveitin er sífellt fersk, þá
vill fólkið heyra í henni aftur, ef
hún er með nýtt og nýtt efni.
Þetta er að vísu þröngur hópur,
en hann er opinn fyrir nýjungum.
ISLENZKIR TEXTAR EÐA
ENSKIR?
Guðntundur: Hver er ykkar af-
staða til þess, þegar íslenzkir
popparar vinna að einhverju
verki, gefa út plötu og hafa alla
textana sína á ensku?
Sigurjón: Við getum ekki miðað
við þennan þrönga markað. Það
er sama hvaða listamaður er,
Sigurjón: Háskólabfóið snobbar
fyrir þessu.
nokkurs?
Magnús Þrándur: Þetta er bara
spurning um fórn.
Guðmundur Haukur: Ef ég les
poppfrétt í blaði hérna, þori ég
aldrei að trúa henni.
hann ætlar sér áreiðanlega að
gera list sína viðurkennda hvar
sem er, ekki bara miða við eitt
land. Það er svo erfitt að vera að
miða við þessar kannski innan við
eitt þúsund hræður hér, sem mað-
ur fengi til að hlusta.
Guðmundur: Það er skrítið, að
það er verið að tala um, að ís-
lenzkan falli svo illa að þessari
poppmúsík og það er rétt.
Sigurjón Það er ekki rétt.
Guðmundur: Ja, alla vega þessi
tvö lög, sem við ... ég reyndi að
búa til íslenzkan texta, að vísu
voru þeir dálítið skrítnir, ég
reyndi líka að hafa þá skrítna —
og þeir féllu bara ekki nærri því
eins vel að laginu og þegar við
settum bara enska texta. Þá var
þetta allt í lagi.
Sigurjón: Af hverju skyldu
ekki íslenzkir textar falla að
tónlist, sem íslenzkir menn hafa
samið?
Guðmundur: Það er vegna þess,
að þegar menn eru að semja lag,
þá koma alltaf enskir textar, lagið
er alltaf upphaflega hugsað á
ensku. En þegar ég samdi mína
plötu, var ég alltaf með Islending-
inn inni i hausnum á mér.
Sigurjón: Litum á Megas. Hann
er kannski ekki poppari, en hann
gerir bara merkilegan hlut.
Guðmundur: Hann er Ijóðskáld.
Sigurjón: Mér finnst músikin
hans hundleiðinleg, en hann kem-
ur þarna fram með nýjan iið.. .
Guðmundur: Hann er bara
þrælgóður.
Sigurjón: . . ,og hann skýtur
okkar alveg ref fyrir rass. Auðvit-
að kemur snobbið þarna inn i,
hvað platan hans vekur mikla
athygli. Háskólafólkið snobbar
fyrir þessu, sem mér finnst
ömerkilegt. En Megas gerir þarna
alíslenzkan hlut, tekur alíslenzk
viðfangsefni og platan hans
vekur athygli. Hví skyldu þá plöt-
ur annarra íslenzkra poppara, ef
þær eru góðar, þótt þær séu með
eigin efni, ekki vekja athygli?
Guðmundur: Hann er nútíma
ljóðskáld, sem mér finnst hafa
náð helviti góðri tilfinningu í mál-
ið. Það er bara það, sem háir
okkur, að malsmekkur hins al-
menna borgara er bara svo
djöfulli þröngur. Máltilfinningin
svo brengluð. Ef það kemur eitt-
hvert nýtt orð, þá andhverfast alÞ
ir gegn þessu. Ef við tökum hérna
Ömar Ragnarsson og Halldór
Kiljari Laxness og fleiri góða
menn, sem yrkja texta. Eg man
eftir því, að ég varð alveg stein-
hissa, þegar ég las í ljöði eftir
Kiljan, ,,Þingvallavegurinn“vÞar
kemur: ,,Nú ekur sál mín södd af
útlands gný, i sælli bifreið austur
yfir Heiði.“ Hver er þessi ,,sæla“
bifreið? Þetta er orð, sem er ofsa-
lega skringilega notað þarna. í
sælli bifreið. Vitið þið ekkert um
hvað ég er að tala núna, kannski?
(Mikill hlátur)
Guðmundur: Svo kemur Megas
og segir: „Spáðu í mig, þá skal ég
spá í þig.“ Þetta er ofsalega góð
ástarsetning, Það, sem bara vant-
ar, er svolítið þroskuð ljóðskáld
inn í okkar poppmúsik.
Sigurjón: Eða þá bara stöndum
við ekki undir þeim kröfum, sem
til okkar eru gerðar.
VERÐUGUR SESS POPPSINS 1
SJONVARPI?
Stefán: Ef við litum nú á fjöl-
miðlana, fyrst sjónvarpið. Veitir
sjónvarpið íslenzkri popptónlist
verðugan sess í sinni dagskrá?
Sigurjón: Ég held það.
Magnús: Ja, það er auðvitað
spurning um það, hvað sé verðug-
ur sess. Það er t.d. mikil spurning