Lesbók Morgunblaðsins - 30.12.1973, Blaðsíða 7

hvort t.d. hljómsveitinHaukaráað
skipa meira rúm í sjónvarpinú en
t.d. hljómsveit Ragnars Bjarna-
sonar.
Sigurjón: Ég skal að vísu viður-
kenna, að fram að þessum þætti
(Brimklóar) hef ég alltaf gengið
óánægður út úr sjónvarpinu. Mér
finnst það hafa verið fyrir neð-
an allarhellur.Maðurhefurekki
fengið neinn tíma. . .Eg gleymi
því ekki þegar Ævintýri tók einu
sinni upp sjónvarpsþátt. Þá tóm-
um við eitt „live“-lag (hljóð cg
mynd tekin upp samtímis). Þetta
var á fimmtudegi og var kominn
sæmilegur hljómburður tiu
mínútur fyrir fimm. Lagið var í
12-13 mínútur. Þegar við ætluðum
að fá að heyra lagið eða taka það
upp aftur, þá voru allir farnir.
Svonavinnubrögðþekkjast auðvit-
að hvergi. — en aftur á móti er
sjónvarpið mjög peningalítið og
þetta, sem íslenzkir popparar
hafa verið að gera og bera fram i
sjónvarpi, hefur verið lítt merki-
legt í flestum tilvikum. Ég held að
sjónvarpið geri því alveg skít-
sæmileg skil.
Magnús: Ég held nú samt, að
það væri hægt að gera þessu betri
skil, t.d. með þvf aðgefa mönnum
tækifæri á að tjá sig í öðru en
tónlistinni.
Stefán: Þarf poppið skýringar
við?
Magnús: Nei. Við t.d. gerðum
viðtalsþátt, þar sem við ræddum
við einn ágætan listamann og þar
var jafnvel minnst rætt um tón-
list. Tónlistin stendur alveg sem
slík. Þetta er bara til þess að
áhorferidur og hlustendur fái að
kynnast manninum sem slikum,
ekki endilega sem popptónlistar-
flytjanda.
Sigurjón: Ef það á sér stað
sjálfstæði og eðlileg sköpun á
góðri popptónlist, þá hlyti það að
gerast, að sjónvarpið og útvarpici
og blöðin tækju þetta upp á sína
arma, eins og t.d. bókmennta-
kynningar o.fl. o.fl., ef það væri
einhver veruleg gróska í þessu.
En poppið hefur bara ekki gefið
tilefni til þess.
FYRST EINN POPPÞATTUR —
SIÐAN ENGINN
Stefán: En hvað þá uni út-
varpið?
Guðmundur: Ef við lítum á mis-
muninn, þegar ég var pottormur.
Þá man ég eftir því, að það var
einn þáttur, sem spilaði popp-
músík — og hann var felldur nið-
ur um tíma! Og núna í dag tel ég
útvarpið þjóna poppinu mjög vel.
Sigurjón: Mér finnst poppið
hafa svo margar hliðar. Ég tel
sjálfsagt að þjóna þessari þörf, að
fólk þurfi að hafa eitthvað
dynjandi í eyrunum. En ég vil
líka, að séu gerðir merkilegir og
betur unnir þættir en útvarpið
gerir nokkurn tíma, um popp, því
að það er margt mjög merkilegt
að gerast í poppinu.
Magnús: Útvarpið er náttúru-
lega ágætt, en þar er samt sem
áður allt og mikill timi, sem fer til
spillis. Allt of mikill tími, sem fer
í ókynnta tónleika.
Sigurjón: Það er eitt, sem mér
hefur verið hugstætt lengi og ég
fæ ekki skilið. Hvað er á móti þvi,
að gerð sé tilraun með það að reka
hér útvarpsstöð með léttara efni,
kannski 2-3 tíma á dag, og sjá
hvernig hún kemur út. Þetta er
t.d. enginn tfmi, sem er útvarpað.
Almenningur myndi ekki sætta
sig við þetta, ef hann hefði ekki
Kanann eða Luxemburg. Hugsið
ykkur bara næturvinnufólkið,
vaktavinnufólkið.
Magnús: Svo er þetta meira og
minna þjónusta við erlenda lista-
menn.
Sigurjón: Svo finnst mér eitt:
Útvarpið er að reyna að poppast,
en það eyðir engum peningum í
poppið. Það reynir að sleppa eins
ódýrt og það getur og þar af
leiðandi er poppið í útvarpinu alls
ekki nógu gott. — Svo er annað:
Af hverju er ekki útvarpað beint,
eins og alls staðar?
Magnús: Það ert.d. alveg hlægi-
legt, að Popphorninu skuli ekki
vera útvarpað beint. Vegna þess
að þátturinn ber þess engin merki
að vera virkilega tækniunninn.
Að vera að eyða kaupi tækni-
manna í að standa þarna hinum
megin við glerið hjá dýrmætum
tækjum, láta segulbandið ganga
setja plöturnar á s.s.frv. Þetta
getur kynnirinn alveg gert sjálf-
ur.
Stefán: En er ekki hlutur
islenzku popptónlistai'innar
alltof rýr miðað við þá erlendu.
Það kemur út stór plata með ís-
lenzkri hljómsveit eða söngvara
og hún heyrist aldrei í útvarpi,
nema eitt lag verði vinsælt og
komist í óskalagaþættina.
Er hún kynnt sem heild? Eru
það ekki bara vinsæl lög?
Aftur á móti kemur út plata með
einhverjum köppum.i útlandinu
og henni eru gerð skil í útvarpi
hér.
Guðmundur: Það var merkilega
mikið spilað af minni plötu.
Sigurjón: Það er lika þessi hlut-
ur: Það má ekki auglýsa. Útvarpið
er svo hrætt við þetta, þetta er
ráðandi sjónarmið.
Guðmundur: Yfir höfuð er'það
með stórar plötur, að þeim eru
ekki gerð mikil skil. En ég get
ekki kvartað sjálfur. Mfn plata
var tiltölulega oft spiluð á
morgnana. Kannski fjögur lög i
röð.
POPPSKRIF BLAÐANNA A
BYRJUNARSTIGI
Stefán: Eru poppskrif blaðanna
ekki bara fikt?
Magnús: Jú. Þetta er náttúru-
lega á byrjunarstigi í flestum
blöðum, byrjunin á þvi að fjöl-
miðlar á íslandi, þar með talin
blöðin, viðurkenni þetta sem list-
grein og menningu. Blöð erlendis
eru löngu búin að átta sig á þessu.
Og ég sá meira að segja úti í
fínasta bíói í London, þar sem
drottningin kemur á frumsýningu
einu sinni á ári, þar sá ég á pallin-
urn, þar sem hún kernur inn, æðis-
lega stóra auglýsingu frá Times
eða einhverju af þessum stórblöð-
um ensku, þar sem verið var að
grobba af einhverjum ungum
poppskrifara i blaðinu. — En
hérna eru þessi skrif á lágu plani.
Sigurjón: íslenzkt popp hefur
ekki gefið til þess tilefni, að það
væri hægt að skrifa um það reglu-
lega. Það hefur verið svo mikil
deyfð í því. Ef það væri gróska i
þessum málum, þá væru blöðin
hér uppfullaffréttum. Égget ekki
betur séð en að það hafi verið
rnikið skrifað um Jóhann og þess-
ar plötur, sem hann hefur verið
að gera, Magnús, Magnús og Jó-
hann, þessa, sem eitthvað hafa
verið að gera. Blöðin hafa gert
þeim fyllileg skil. Að vísu hafa
þeir þurft að leita eftir þessu
sjálfir. En það hefur lfka ekki
verið nein gróska, þetta er ekki
menning. Þetta er á lágu plani og
Ameðan finnst mér við ekki geta
farið fram á það að sé skrifað um
það.
Guðmundur: Ef ég les popp-
frétt f blaði hérna, hvort sem hún
er um innlenda eða erlenda popp-
aðila, þá þori ég aldrei að trúa
henni. Ég hef svo oft rekið mig á
það, þegar ég hef vitað sannleik-
ann f málinu, að blaðamenn mis-
túlka eða segja bara hreinlega
rangt frá.
Magnús: Enda finnst mér þetta
bera keim af því að það sé gert á
hlaupum.
Stefán: I heildina finnst ykkur
lítið á poppskrifum blaðanna að
græða?
Sigurjón: Ég held líka að popp-
ið hafi ekki gefið tilefni til þess,
að það ætti reglulega sfðu viku-
lega. Það gæti enginn blaðamaður
fyllt vikulega síðu með íslenzku
poppi, þótt hann reyndi. Þá yrði
lopinn orðinn teygður. — Mér
finnst ekki hægt að gefa okkur
þessum mönnum, sem erum að
stæla annarra manna efni á dans-
leikjum, heila síðu í dagblaði. Við
erum ekki mehining.
GETA DRAUMARNIR RÆTZT?
Stefán: En snúum okkur að
öðru, sem eru þessir draumar
fslenzkra poppara um að slá f
gegn úti í stóra poppheiminum.
Eiga þeir nokkurn möguleika á
því?
Guðmundur: Ekki nokkurn.
Magnús: Vissulega eiga þeir
það. Kannski ekki allir. En ég er
alveg sannfærður um það, að á
þessu tónlistarsviði. hér hafa
Magnús Þrándur: Búinn á hverju
ári að sjá hilla undir glæsta fram-
Sigurjón: Skiptum okkur í tvö
trfó og förum að græða.
komið upp hæfileikamenn, sem
fyllilega gætu Verið stórstjörnur á
erlendan mælikvarða. Ég veit
sjálfur um eitt dæmi, sem ég gæti
nefnt, og það var Gunnar Jökull.
Það munaði ekki nema bara
svona, að hann sæti núna við
trommusettið í YES eða einhverri
annarri stórhljómsveit.
Stefán: En ef við lítum bara á
gæði íslenzkra popptónlistar-
manna: Hafa komið hér fram
menn, sem hafa haft jafn mikla
hæfileika og topptónlistarmenn
úti?
Sigurjón: Já, sérstaklega sem
hljóðfæraleikarar. Sem tónlistar-
höfundar...
Guðmundur: Það hefur ekkert
reynt á það, vegna þess að þeir
hafa aldrei einbeitt sér að þessu
að semja tónlist og flytja hana.
Stefán: En hver áhrif hefur
íslenzki markaðurinn, þessi
þröngi markaður á þá sem tón-
listarmenn? Springa þeir eins vel
út sem listamenn hér og erlendis?
Magnús: Nei þaðhefurnúsýnt
sig, að svo er ekki. En þeir fórna
sér ekki, þeir helga sig ekki list-
inni. Við sjáum dæmi um þetta
hérna í sígildri tónlist, við höfum
Hafliða Hallgrímsson o.fl. og
fleiri, sem eru í háum gæðaflokki
erlendis. Þetta hlýtur að vera eins
á þessu sviði og á öðrum, að við
getum átt hæfileikamenn. Þetta
er bara spurning um fórn.
Sigurjón: Við höfum ekki átt
neinn ennþá, ekki einu sinni Jói,
því að Jói skiptir sér á milli
tveggja greina, hann er málari
líka, ekki einn sem hefur fórnað
sér í 5-6-7-10 ár fyrir tónlistina,
ekki einn einasti.
Stefán: Það hefur sem sagt ekki
reynt á það.
Magnús: Nei, en ég er alveg
sannfærður um að það gæti það
einhver. Það er öruggt mál.
Sigurjón: Svo er eitt, sem Rún-
ar Júlíusson benti á, sem
íslendingar hafa ekki komið
auga á, það er iðnaðurinn. T.d.
CBS, árleg velta þess er lfklega
svona tvöfalt hærri en íslenzku
fjárlögin og kannski þrír fjórðu
af því er popptónlist, Þetta er það,
sem íslendingar hafa ekki gert
sér grein fyrir. Varðandi fjár-
málahliðina, ef það væri stutt svo-
lítið við bakið á þessum mönnum,
sem væru vænlegastir til árang-
urs á þessu sviði, þeim gefinn t.d.
þriggja mánaða styrkur til að
semja verk, frí upptaka i góðu
stúdfói, þeir fengju topp-
stjórnanda. . .sjáið t.d. hvað kæmi
út úr þessu.
Magnús: Sjáið t.d. eyjuna
Jamaica, þar sem búiðerað byggja
upp fullkomin stúdíó, þar sem
hver topplistamaðurinn á fætur
öðrum fer til að taka upp, enda er
eyjan orðin vel þekkt og þeirra
einkenni.
Sigurjón: Ég veit um eilt dæmi
þess, að popplistamaður hér
samdi 45 minútna verk á 10 dög-
um, af því hann var fenginn til
þess, honum var gefið svigrúm til
þess. Honum var borgað fýrir það
og hann komst rnjög vel frá þvi.
Það eru líka fjármálin. Eg er
hissa á því, að fjármála-
spekúlantarnir hérna hafi
ekki gert sér grein fyrir
þessu. Að reyna bara að krækja
t þessa menn og segja bara
við ])á: Þið fáið fínt kaup.
svo hirðum við bara þetta stóra
prósentu, þegar vel er farið að
ganga.
Guðmundur: Ja, djöfullinn!
HVAÐ ER FRAMUNDAN
Stefán: En ef við förum að slá
botn í þetta, með spurningunni:
Hvað sjáið þið framundan? Fer
poppið niður, drukknar það, eða
fer það upp?
Guðmundur: Það fer mikið upp
á við næstu tvö ár. Ég hlakka
mikið til að fylgjast með fram-
vindu þessara mála næstu tvö ár.
Því framundan er „betri tíð með
blóm í haga.. .og sæta langa
sumardaga“. — Ég tel að stúdió
hafi mikil áhrif á þetta til góðs.
Það hefur verið talað um, að það
yrði bara meiri massi, fram-
leiðslan, en í þessum massa fáum
við miklu betri tækifæri. — Ég
veit, að okkar hljómsveitlkemurtil
með að gera þetta aftur. Við
reyndum það núna, að Amundi
hringir til okkar á þriðjudags-
kvöldi og segir við mig: — Nú
gerið þið plötu, sem þið takið upp
á sunnudaginn.
Já, sagði ég, og hló bara að
honum, þvi að þetta er ofsa grin-
isti. En égbara settist niður, setti
sáman texta á tiu mínútum, bara
svona bla-bla-texta, fór og hafði
lagið svona da-ræ-di-dí-di-din-,
bara svona nokkurn veginn, beint
niður á pianóið og setti það saman
og bjó til svona millikafla, sem
var dálitið skritið stef, fer með
þetta áæfingu varferlega sundur-
laust hjá mér, þeim leizt ekkert á
þetta, þá var bara ákveðið að taka
tvö lög, sem voru næstum tilbúin,
kláruðum þetta á þremur æfing-
um og fórum svo bara og tókum
þetta upp. Þannig að platan getur
ekki orðið góð. Bæði það að vinn-
an fyrir hana er ofsa lítil, algert
lágmark, og svo unnin á þennan
hátt. En þetta sýnir, að þið gæt-
uð gert þetta líka, ef þið bara
hefðuð einhver lög. Þið gætuð
bara eytt fjórum kvöldum í það,
tekið fri eina helgi og bara pælt í
því allan laugardaginn og allan
sunnudaginn, og eftir það væri
hægt að fara i stúdióið eftir
kannski bara hálfan mánuð. Þetta
verður svo auðvelt, að búa til
plötu, það þarf ekki að hugsa til
Englandsferðar o.s.frv., heldur
bara að búa til plötu, taka kannski
frí frá vinnunni i einn-tvo daga og
búa til tveggja laga plötu.
Sigurjón: Það er alveg á hreinu
hjá okkur, þó að það komi ein-
hvern tíma stúdió, að ef við ger-
um ekki plötu núna fljótlega á
næsta ári, þá ætlum við ekkert að
vera að standa í þessu. Þá ætlum
við bara að skipta okkur niður i
tvö tríó og fara að græða. Við
ætlum ekkert að fara að standa í
þessu, að telja okkur vera að gera
eitthvað, en vera svo aldrei neitt.
Ég er búinn að lifa í slikri sjálfs-
blekkingu í fjögur- fimm ár — Eg
-tel, að stúdióin muni verða örv-
andi fyrir þá, sent eru búnir að
spila í mörg ár, búnir að gefa út
plötur. En aftur á móti með þess-
ari öldurhúsamenningu er algjör-
lega kippt grundvellinum undan
endurnýjun í poppinu. Því, að það
þarf svo og svo mikla reynslu og
þjálfun í að spila á böllum og um
leið og er búið að kippa þessum
stoðum undan því, að ungir strák-
ar geti komið og gert einhverja
hluti, þá er verið að kippa grund-
vellinum undan þróuninni.
Magnús: Maður er nú búinn á
hverju ári að sjá hilla undir
Framhald á bls. 22.
©