Lesbók Morgunblaðsins - 01.12.1984, Page 9

Kafli úr nýrri
listaverkabók um Mugg
sem Listasafn ASI
og Bókaútgáfan Lögberg
gefa út.
Eftir Björn Th. Björnsson
Við stekkinn, 1913.
„Hairn var í sannleika
stórt bam“
Enda þótt skipaferðir milli Danmerkur og
íslands legðust ekki að öllu niður sökum
stríðsins, varð æ erfiðara um aðdrætti. Það
var því tekið til ráðs að senda skip vestur
um haf, og hafði „velferðarnefndin“ svo-
kallaða forgöngu um það. í októberlok
þetta haust, 1915, þurfti ólafur Johnson
stórkaupmaður, mágur Muggs, að fara
verslunarerinda til New York, og bauð
honum með sér. Sumir hefðu eflaust kosið
annað fremur en að velkjast á gömlu
Botníu fram og aftur yfir þvert Atlants-
haf, og það um miðjan vetur, með þýska
kafbáta í hverri skipaslóð, en Muggi þurfti
ekki að bjóða tvisvar.
Það lýsir Guðmundi mjög vel, hvernig
hann bregst við þessari heimsborg hrað-
ans og tækninnar. Það eru ekki mannvirk-
in sem vekja aðdáun hans, né öll hin nýju
lífsþægindi sem hún hefur að bjóða. „Eitt
er hjer afar skemtilegt," segir hann í bréfi
þaðan, „og það er þessi gegnumsimpla am-
eríkanska negramúsík, — henni er voða
gaman að.“ Þegar þessi orð voru skrifuð,
ríktu enn þýskir sálmar yfir tón-
listarvitund Norðurálfu; þeir voru spilaðir
á heimilisharmóníið í blúnduskreyttum
stofum borgaranna, og eflaust hefði sá
maður talist hættulegur siðmenningunni
sem fyndi skemmtun, hvað þá fegurð, í
frjálsri sönggleði svertingjanna. En þetta
er Muggi líkt. í hljómlist þeirra finnur
hann eitthvað af sjálfum sér, eitthvað
barnslegt og hrifnæmt og örlátt. Hann fer
kvöld eftir kvöld í söngleikahús til negr-
anna, og þegar „forestillingin" blandast
saman við fjölskyldulíf leikaranna og allt
gengur á tréfótum, er honum hjartanlega
skemmt. í einu bréfinu til Kristínar segist
honum svo frá: „Jeg var í leikhúsi um dag-
inn með nokkrum ameríkönskum strákum.
Leikararnir voru allir negrar og helming-
urinn af Publikum. Við sátum í fyrstu röð.
Stykkið var „spöj", — það hét „Happy
Love“ eða „Græsenken með Trebenet“
[varla hafa negrarnir þó leikið á dönsku!],
— endalaust slúður með innlögðum döns-
um og söngvum. í þriðja þætti sá maður
næstum því Elskerinduna eignast þríbura
í scenunni. ... Svoleiðis var, að Prima-
donnan er gift (privat altsaa), og á sex
krakka. Þeir eru altaf í kúlissunni þegar
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 1. DESEMBER 1984 9