Tíminn - 11.11.1967, Side 8

8
LAUGAB.ÐAGUR 11. nóvember 1967.
TÍIVBINN
Drengjasaga eftir
Hannes J. Magnússon
Ævintyri Ottars, —
dfcnjijasaga eftir Hannes J.
Maguósson. Útg.: Barnablaðið
Æssan 1967.
otundum er haft á orði, að
tiitdiuiega lítið fari fyrir inn-
lendum barna- og unglingabókum
(írumsömdum) i bókaiútgiáfu hér-
lendxS. Rithöfundar og sagnaimenn
kjósi yfirleitt að miða verk sín
við fulltiða fólk fremur en yngri
kynsióðina. Þetta á eflaust sínar
orsakii, sem hér verður efcki fjöl-
yrt um. Oft getur það raunar ork-
^Hannes J. Magnússon
að tvímælis, hvemig og hvár eigi
að draga markalínu hér á milli
og staðhæfa ajð þetta hæfi börn-
um, Litt fullorðnum. Stöðlun og
séihæíing eru kjörorð og ein-
kenn; hi-aðvaxandi tækniþróunar,
sem um þessar mundir veldur
gjörbyltingu í atvinnulífi og þjóð
félagsháttum ,og er kunnara en
fra purfi að segja. En komist flokk
unaráráttan á það stig, að við för-
um að telja börnum og ungling-
um (og okkur sjálfum) trú um,
að þau séu og eigi að vera, ein-
hver séistakur, einangraður mann
flokkui, sem um fátt eigi sam-
leið' með fullorðnu fólki, — þá
fer nú að „versna allur vinskap-
ur“ —
Þó aö efni og orðafar bama
og unghngabóka miðist að vissu
marki, við tiltekin aldurs- og
þroskastig, getur lestur þeirra oft
veitt svokölluðu fulltíða fólki
marga anægjustund, og mundi það
vera eiti auðkenni góðra bóka af
því tagi Sem betur fer er lestrar
fýsn islenzkra barna ekki úr sög-
un. n, þrátt fyrir allan erilinn og
f j ölmiðlunartæk j a f yrirganginn.
Um bað vitna m.a., allmikil útgáfa
og sala namaibóka, og útlán bóka
saína. Nú er hið árlega bókaflóð
okkar að byrja og skolar það
eflaust ýmsum kjörgripum á fjör
ur ísienzkra lesenda, ungra og
aldinna.
Meðal þeirra bóka, sem að
þessu sinni berast með fyrra fall-
inu, er bókin: Ævmtýri Óttars,
eftir Hannes J. Magnússon, rithöf
uni og íyrrv. skólastjóra. Bókin
er aðallega ætluð drengjum (sbr.
titilbiað). Sagan gerist í sveit á
öðrum áratug þessarar aldar. Seg-
ir þar frí Óttari, elzta barni fá-
tækra foreldra, sem búa á litlu
koti við mikla ómegð. Strax eftir
ferminguna verður Óttar að ráð-
ast lil vandalausra til að vinna
fyru sér. Vistaskiptin og skilnað-
urnn við fjölskyldu og heima-
haga, á þessu aldursskeiði, er oft
ast nokkuð örðugur og lýsir höf-
undur því af nærgætni. í nýju
visdnni á hreppstjóraheimilinu er
ýmisiegt með öðrum hætti en
beima * kotinu. Engin em þar
börn, en margt fcjúa og ko'ma þar
einfcum við sögu Óli vinnumaður
og Þórður gamli, sem sér um
útlán úi bókasafni sveitarinnar
þar á staðnum. Þeir verða vinir
Óttai og hann, þriátt fyrir aldurs-
muninn. Eiga bækurnar sinn þátt
í þvi — Óli er „kaldur karl“ og
segii nokkuð frá viðskiptum hans
og giáum glettum við Óttar. —
Ungur Beykvíkingur kemur i sum
ardvöl. Hann ætlar í Menntaskól-
ann i haust. Ræða þeir margt sam
an hann og Óttar, sem á þá ósk
heitast? að fá að fara í skóla
og læra, en sér til þess en'ía
leið. — Tímar líða. Ýmsir atburðir
geiast, sumir töluvert „spenn-
andi‘:. Gagt er fró eldsvoða, björg-
unarafrekum, ævintýri í göngum,
efdrminnilegu jólaferðalagi o.s.frv
.Gestur á bleikum hesti“ kem-
ur i heirnsókn og tekur með sér
góðvin Óttars. — Sá atburður og
ef'irmá! hans hafa óvænt og af-
drifarík áhrif á framtíð Óttars,
og stendur hann í sögulok á þeim
tímamótum.
Frásagnarháttur bókarinnar er
látlaus og hlýr, yljaður af samúð
og skiiningi á kjörum og lífsbar-
áttu sögufólksins, enda mun fc.öf-
undur hafa þar úr drjúgum sjóði
eigin reynslu að miðla. — Og unga
fóikinu er engin vaniþönf á, að
kynnast að nokkru þeim aðstæð-
um, sem afar þeirra og ömmur
bjuggu við í uppvextinum, en eru
æsku nútímans næsta fjarlæg og
framandi. .
Þessi bók er góður skerfur til
viðbótai fyrri bókum Hannesar
og ætla ég, að fleiri en ungu kyn-
slóðin hafi ánægju af lestri henn-
ar.
Frímann Jónasson.
Hjálmtýr Pétursson:
HÆGRIHANDAR AKSTUR
Svíar og Danir sögðu:
„Hafið þið íslendingar ekkert
þarfara við peningana að gera
en að breyta um akstur. Þið,
sem búið í yfcfcar eigin heims
óilfiU nofcður umdir heims
skaiuti.
Bretar sögðu eftir að hafa
kynnt • sér allan fyrirgang-
inn og erfiðleikana við breyt-
inguna í Svíþjóð. „Það, sem
við sóum er nóg til þess, að
við breytum ekki, ökum áfram
á vinstra kainti, við búum á ey
lamdi. Við athugum mólið á
næstu öld.“ „Den tid den
sorg.“
Ekkert mælir með breyting
unni — allt á móti.
Það má segja, að „íslands
óhamingju verði aHt að vopni.“
Ef Svíar hefðu ekki breytt um
akstur, hefðum við þá farið að
breyta um yfir til hægri? Nei,
áreiðanlega eikki. Allir vita, að
Svíar voru neyddir til þess að
breyta, þeip eru innilokaðir
milli þriggja landi með aðrar
akstursvenijur, milljón bifeiðir
fara árlega yfir landamæri
þeirra. Sænskir siáLfræðingar
teUja, að árið 2030 verði Svíar
fuilkiomlega búnir að aðlaga sig
hægri umferðimni, þannig tek-
ur það heilan mannsaldur að
venjast breytingunni. Kostnað
CtiJi
ur þeirra við breytiniguna er
talinn nema um 8000.00
milljónir ísl. króna, hækkaði
um helming miðað vi® áætlun.
Hvað á allt þetta hægra
„bramibolt“ að þýða hér uppi
á íslandi? Þarfnást þjóðin
einskis annars nauðsynlegra, en
þessara breytinga á umferðar
kerfinu? Allir vita, að flest
ir okkar vegir eru ónýtir maíar
vegir. Spottinn til Hafnarfjarð
ar er svo dýr, að þeirri fram
kvæmd verður að fresta, þótt a
þeirri leið sé um fullkomið
neyðarástand að ræða.
Áróðursmenn fyrir hægri um
ferð halda því fram, að fcostnað
ur við breytingiuroa yrði um
49 milljónir króna og það
skipti ekki svo miklu máli.
því að bíleigendur borgi þetta
sjiálfir, anmars mundu þeir
bara eyða peningunum í eitt-
hvað amnað. Finnst mörgum
þessi kenning hæfa málsta'ðn
um. Á Allþingi kom fyrir
nokkru fram beiðni frá hægri
mönnum um litiar 60 miiljón
ir króna, til þess að greiða
Bílasmiðjunni fyrir yfirlbygg-
ingu á nokkrum bílgrimdum.
Sagt er að þimgmenn hafi sett
hljóða við fréttina og hiafi ein-
um hrokkið af vörum: „Dýr
mun Hafliði allur, áður en við
komumst á hægri kantinn."
Öll meðferð þessa máls er
með hreinum endemum. Al-
þingi er blekkt á fölskum for-
sendum, til þess að greiða
breytimgunni atkvæði. Á hin-
um geysifjölmenna Selfoss-
fumdi var bannað, að fundar
menn gerðu ályktun, þar voru"
allir á móti breytingunni. Fjöl
m'örg félaigasamtök hafa mót
mælt breytingunni, áskriftar-
listar hafa verið sendir víða
um land till þess að mótmæla
HÆGRI
VILLAN
Ilægri nefndin hér kúgaði for-
stjóra Olíufélagan.na, til þess
að banna að listar lægju
frammi á benzínafgreiðslum.
Það má segja, að lýðræðislega
sé unnið og mikið lig-gi við að
undiroka þjóðina með þessari
breytingu. Aiþimgismenn vita
vel um hug þjóðarinnar tii
þessar fáránlegu breyting-
ar. Þeir vita ef þjóðin fengi að
segja álit sit væru 90% á
móti.
Er þörf aS beygja?
Það er manmlegt að gera
mistök, en stórmannlegt að
viðurkenna þau. Þingmenn okk
ar eru aðeins venjulegir menm,
sem við höfum kosið til trún-
aðarstarfa. Þeim ber skylda til
að leyfa þjóðinni að segja álit
sitt á þessu rnáli, sem má
segja áð varði hvem einasta
borgara. Það er staðfest að
800—1000 miEjónir manna í
heiminum í dag aka á vinstri
kanti og munu gera það á-
fram. Bretiandseyjar, sem eru
okkar næstu nágrannar me®
52 milljónir manna ætla ekki
að breyta um akstur. Ekkert
land í víðri veiöld hefur jafn
litla ástæðu, til þess að breyta
öllu sínu umferðakerfi eins og
við, aðeins 200 þús. á lítilli
eyju við heimskautsbaug. Bíla
floti stórlþjóðanna getur aldrei
heimsótt ökkur. Við höfum
reynslu af híilum hins erlenda
herliðs, sem dveiur hér, og
virðast stjómendur þeirra hafa
aðiagazt okkar umferð. Sama
er au'ðvitað að segja um ferða
menm, sem koma hingað. Eng
in þjóð fer að breyta umferðar
reglum sínum, til þess að geðj
ast nokkrum ferðaiöngum.
Hjægrihandarmenn halda því
mjög á lofti, að breytingin
hafi gengið vel í Sviþjóð, slys
hafi orðið fá. Ég var staddur
í Sviþjóð daginn eftir að breytt
var. f öliu landinu stó®u vörð
á vegum og gatnamótum 20
þúsund lögreglumenn og her
menn, auk þess skátar og fjöldi
Framihald á bls. 13
A J 1
— Einnig fjölbreytt úrval af öðrum fiski.
V Ávailt á boðstóium nkkar viðurkenndi
sólþurrkaði saitfiskur-
Fi - NÆG BÍLASTÆÐI - skbóðin Starmýri 2
Níræður í dag
Hafliði Þorsteinsson
Níræður er í dag Hafliði Þor-
steinsson fyrrum bónrti á Snæfells
nesi, en hann er nú vistmaður á
EHiheimilinu Grund og hefur ver
ið þar í 13 ár. Hafliði bjó í 18 ár
að Bergsholtskoti í Staðarsveit og
síðan bjó hann á Stóra-HeUi og
Skarði skammt frá Sandi. Áður en
hann fluttist tU Reykjavíkur bjó
hann á Akranesi og í Hveragerði.
Blaðamaður ræddi smástund við
Hafliða í tilefni af afmælinu.
Hann er mjög ern, léttur í lund,
og hefur ekkert á móti því að ná
tíræðisaldri. — Ég er við beztu
heilsu, nema hvað sjónin er farin
að dofna töluvert, og það er mik-
iU missir, sagði hann.
— Hvernig kamn svona mikill
sveitamaður við sig í Reykjavík,
spurði blaðamður.
— Æ, ég kann aldrei almenni
lega við mig í kaupstað, og ætlaði
mér aldrei að setjast hér að, en
við komum hingað hjónin á Elli
heimilið , af því að heilsan var
farin að bila. Okkur líkar ágætlega
vistin hér á heimilinu. Eiginkona
Hafliða er Guðrún Jónsdóttir.
Niðjahópurinn er orðinn stór.
Böm Hafliða voru 13, og náðu öll
fullorðinsaldri, en þrjú eru nu
látin. Hann er ekki alveg viss um,
hversu marga afkomendur hann á,
en telur að þeir séu um 120. tals
ins..
— Lífsbaráttan var oft hörð
hér í gamla daga, þegar maður var
að koma þessum stóra barnahóp
upp. Maður hokraði þetta á niður
níddum kotum, og hafði varla í
hópinn og á, en þetta blessaðist
allt. /
— Og finnst þér ekki skemmti
legt að hafa orðið vitni að öllum
þeim framförum sem fc.ér hafa orð
ið á síðustu áratugum?
— Jú, maður hefur víst lifað
mestu umbótartíma sem hér hafa
orðið og að sjálfsögðu gleðst mað
ur yfir framförunum, en þetta er
bara svo fallvalt allt saman Þetta
mætti standa á ögn tarustari kili
en raun ber vitni.
/