Tíminn Sunnudagsblað - 31.05.1964, Blaðsíða 2

Fýkur í kendingum
Nú fer að verða hver síðastur
að hafa tal af þeim, sem muna
Símon Dalaskáld. Þó má enn
hitta fólk, sem sá hann yrkja,
heyrði hann sjálfan fara með vís-
ur sínar um leið og þær urðu til
og lærði hrafl af þeim. En hvar
sem hann kom, stráði hann um
sig vísum.
Þótt Símon væri oftast mesta
loftunga, kom stöku sinnum fyrir,
að fólk móðgaðist af ljóðum hans.
Það mun þó sjaldnast hafa verið
ásetningur hans, en fólk kunni
oft illa að taka gamansemi í
ljóði, því stóð löngum ótti af vís-
unni, það þekkti vald hennar og
níu líf og vildi ógjarnan eiga
orðstír sinn undir fleygri visu.
Um Vigfús Jónsson í Vörðu-
felli gerði Símon þessa vísu:
Kátur og glaður kvennamaður
verður
dáðahraður drengurinn,
dvergkynjaður Vigfús minn.
Vigfúsi þótti og svaraði fyrir
Símon var nokkra daga um
kyrrt í Botni og alltaf síyrkjandi.
Enginn hirti um að skrifa það og
réði hending, hvað eftir varð.
Elzti bróðir minn var þá nýlega
orðlnn ársgamall. Símon kvað um
hann:
Georg Pétur skemmtinn, skýr,
skítinn mjög að vonum,
er að sprikla törgutýr
á tómum nærbuxunum.
Móðir okkar lá á sæng, þegar
Símon kom. Hann leit á reifa-
strangann í vöggunni og skírði
síðan með vísu:
Vikugömul orðin er,
æðstum falin drottni
heimasætan hugnast mér
Halldóra í Botni.
Blómleg, hárprúð, dugleg drós
drengi lengi gleður,
fjórtán ára fögur rós
fangar klára lýða hrós.
Sóldís hét önnur unglingsstúlka,
sem ólst upp í Botni. Um hana
kvað Símon í þessari ferð:
Blikar Sóldís björt og hlý,
blíð og þýð í skapi,
dalaskjóli innan í
eins og fjóla á vori ný.
Símon var nætursakir í Botni
á ferðum sínum fyrir aldamót. Þá
sat hann að spilum um kvöldið
með þeim Botnssystkinum,
Kristni, Helga og Sigríði, er
seinna bjó lengi á Geitabergi. Þeg
ar Sigríður Helgadóttir, móðir
þeirra, kom inn, kvað hann:
Kristinn þinn er kappsamur
kært er sinnið dáðum,
I. SÍMON DALASKÁLD

Þó ég, maður, þitt ei slaður
virði,
láttu á öðrum lenda þinn
leirinn arnar, Símon minn.
(Vísurnar eru skrifaðar eftir
Ingigerði Símonardóttur frá Mið-
sandi.)
Simon var á leið heim að
Litla-Botni, líklega í síðustu ferð
sinni um Botnsdalinn, 1907 um
sumarmálin. Unglingsstúlka um
fermingu, Margrét Ólafsdóttir, var
stödd úti í haga nokkuð frá bæn-
um að snúast við skepnur. Þegar
hún sér Símon koma utan götuna
dúðaðan í durgur og allferlegan
tilsýndar, varð hún smeyk og
hljóp sem fætur toguðu til bæjar.
Símon bar að garði rétt á eftir
og hafði þá gert þessa vísu til að
'Stríða Margréti litlu:
Um Björgu Einarsdóttur, föður-
systur okkar, gerði hann þessa:
Sjötugsaldur á komin
eins og bragarsmiður
greiðir hringahrund ráðsvinn
hár að mitti niður.
Hann hafði einnig kveðið um
Björgu meðan hún var á yngri
árum:
Kemur úr ranni fjóssins fjörg
fólk, sem hrósar víða,
mittisgranna blessuð Björg
Botnsdalsrósin fríða.
Símon hélt áfram að stríða Mar-
gréti Ólafsdóttur:
Rigning dundi lengi leið,
lítil hrundin sjala
hellis undir skúta skreið
skáldi meður Dala.
Vex sem fjóla vors um tíð
væn í Minna-Botni
mjúk í bóli menjahlíð
Margrét Ólafsdóttir fríð.
en Símon minn og Sigríður
samt fara að vinna bráðum.
Þetta hefur verið fyrir 1884,
því það ár drukknaði Kristinn. En
ekki hefur Símon spilað á móti
Sigríði Einarsdóttur allt kvöldið,
heldur mun karl hafa fært sig til
hennar og vildi þá flangsa utan í
hana, en hún hafði skýlt sér með
skúfhólkinum eins og vísan ber
með sér:
Vetru núna við mig ljúf,
veiga fögur lína,
láttu ekki skrattans skúf
skyggja á prýði þína.
Og þessi vísa á eftir að koma
meira við sögu. Eins og mörgum
skáldum hefur orðið, sem hafa
lagt á það kapp að yrkja um fleiri
konur en þeir voru menn fyrir,
þá mun það einnig hafa hent hinn
hraðkvæðasta allra skálda að grípa
til sömu vísu oftar en einu sinni.
Það sagði mér Ingibjörg Gísla-
dóttir frá Stóra-Botni, að þegar
Þorkatla, systir hennar, var um
vetrartíma í Reykjavík að læra að
482
T I M I N N - SUNNUDAGSBLAfl