Morgunblaðið - 04.12.2007, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 4. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Styrmir Gunnarsson.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
UMFERÐARSLYS
Umferðarslys ganga óskapleganærri þjóðinni og þá ekki sízt,þegar börn eiga í hlut. Það er
eiginlega ekki hægt að lýsa því með
nokkrum orðum hvers konar áhrif
það hefur á fólk um land allt, þegar
lítið barn verður fyrir bíl og deyr.
Litli pilturinn, Kristinn Veigar Sig-
urðsson, fjögurra ára gamall, átti
framtíðina fyrir sér. Á einni svip-
stundu er allt breytt. Við spyrjum af
hverju. Og fáum aldrei neitt svar.
Hvað getum við gert? Við getum í
fyrsta lagi horfzt í augu við að um-
ferðarmannvirkin sjálf leiða stundum
til dauða í umferðinni. Slysagildrur
eru mannanna verk. Um leið og aug-
ljóst er að hætta er á ferðum ber að
bregðast við og gera þær ráðstafanir,
sem þarf til þess að ákveðnar götur
eða tiltekin umferðarmannvirki
breytist ekki í dauðagildrur.
Við getum í öðru lagi viðurkennt
fyrir sjálfum okkur, að umferðin á Ís-
landi er gersamlega agalaus. Og við-
urkennt líka, að fengin reynsla sýnir,
að það dugar ekkert til þess að koma
aga á umferðina nema þungar refs-
ingar. Refsingar vegna brota á um-
ferðarlögum eru of vægar. Sá, sem
setzt drukkinn undir stýri, er ekki
bara hættulegur sjálfum sér heldur
líka öðrum. Það er of vægt tekið á ölv-
unarakstri. Viðurlögin eiga að vera
mun þyngri en þau eru. Sú staðreynd
ein, hversu margir eru teknir ölvaðir
við akstur, sýnir að viðurlögin eru of
væg.
Viðurlög vegna ógætilegs hraða-
aksturs eru líka of væg. Sú staðreynd
ein, hversu margir eru teknir fyrir að
aka of hratt, sýnir að viðurlögin eru of
væg.
Þetta tvennt, ölvun við akstur og of
hraður akstur, á mikinn þátt í þeim
dauðaslysum, sem verða í umferðinni
á Íslandi á hverju ári. Ef refsingarnar
við hvoru tveggja væru svo þungar að
fólk fyndi í alvörunni fyrir þeim
mundi draga úr ölvunarakstri og
hraðakstri.
Það komst töluverð hreyfing á um-
ræður og áform um tvöföldun þjóð-
vega út frá höfuðborgarsvæðinu og
öðrum þéttbýlissvæðum vegna þess,
að landsmenn allir áttuðu sig skyndi-
lega á því, að þeir voru í lífshættu úti á
þjóðvegum vegna mikillar umferðar
flutningabíla.
Með sama hætti þarf fólk að átta sig
á, að hröð umferð um götur í ein-
stökum íbúðarhverfum er stórhættu-
leg.
Nú hefur þessum götum, sumum
hverjum, verið lokað með þeim hætti,
að dregið hefur verulega úr umferð
um þær. Að þessu þarf að vinna með
markvissari og skjótvirkari hætti.
Hraðaumferð á ekkert erindi inn á
slíkar götur.
PÚTÍN, HVAÐ NÚ?
Vladímír Pútín, forseti Rússlands,var að vonum kokhraustur í gær
eftir stórsigur í kosningunum í Rúss-
landi um helgina. „Þetta er gott dæmi
um hinn pólitíska stöðugleika í Rúss-
landi,“ sagði hann við blaðamenn í
gær. „Þessi ábyrgðartilfinning rúss-
neskra borgara er mikilvægasta vís-
bendingin um að land okkar sé að
styrkjast, ekki bara efnahagslega,
heldur einnig pólitískt.“ Flokkur Pút-
íns, Sameinað Rússland, er nú nánast
alvaldur í landinu. Hann hefur rúm-
lega tvo þriðju þingsæta. Reyndar
fékk flokkurinn ekki nema um helm-
ing atkvæða í Moskvu og Pétursborg,
en í sumum héruðum fékk hann nán-
ast öll atkvæði og minntu úrslitin þar
á kosningar í Sovétríkjunum sálugu.
Þrír flokkar komust á þing fyrir ut-
an Sameinað Rússland og aðeins einn
þeirra, kommúnistar, telst í stjórnar-
andstöðu. Frjálslyndisöflin voru ekki
nálægt því að komast á þing, þeir
flokkar hefðu þurft sjö af hundraði
atkvæða, en fengu aðeins um eitt af
hundraði og skipta því pólitískt ekki
máli. Það er auðvelt að skýra úrslitin
með því að Rússar vilji einfaldlega
hafa sterka leiðtoga. En er málið svo
einfalt? Þegar Sovétríkin hrundu
horfðu margir Rússar til vesturs og
vonuðu að nú fengju þeir að njóta
vestrænna lífsgæða. Þeir fóru að fyr-
irmælum hagfræðinganna frá pen-
ingastofnunum, sem Vesturlönd
stjórna, öll höft voru afnumin og eig-
ur ríkisins einkavæddar. Hinn óbeisl-
aði kapítalismi skilaði hins vegar ekki
hagsæld heldur niðurlægingu. Lífs-
gæði hrundu, ellilífeyrisþegar misstu
aleiguna og hermenn stóðu betlandi á
götum. Það er kannski ekki að furða
að vestrænar lausnir eigi ekki upp á
pallborðið meðal Rússa og Pútín afli
sér vinsælda með því að bjóða vest-
rænum ríkjum byrginn.
Í valdatíð Pútíns hefur ýmislegt
breyst í Rússlandi. Hann hefur heft
völd óligarkanna, sem sölsuðu hvað
mest auðæfi undir sig í tíð Jeltsíns, og
efnahagslegur stöðugleiki hefur tek-
ið við, reyndar fyrst og fremst vegna
svimandi verðs á olíu, sem Pútín get-
ur þakkað starfsfélaga sínum í
Bandaríkjunum, George Bush, og
innrás hans í Írak. Spáð er sjö pró-
senta hagvexti í ár og vél viðskipta-
lífsins malar af ánægju yfir úrslitum
kosninganna – heilsa lýðræðis í land-
inu hefur engin áhrif á hana.
En hvað ætlast Pútín fyrir, nú þeg-
ar hann hefur knúið fram úrslitin,
sem hann sóttist eftir? Hann getur
ekki boðið sig aftur fram til forseta,
en hann á ýmsa kosti. Hann getur lát-
ið breyta stjórnarskránni sér í hag.
Hann getur stjórnað án þess að vera í
valdastöðu. Hann getur sest í stól for-
sætisráðherra. Stóra spurningin er
hins vegar hvernig ríki hann hyggst
koma á í Rússlandi. Flokkur hans
hefur tögl og hagldir um allt þjóðfé-
lagið. Hann stjórnar fjölmiðlum í
landinu. Enn er málfrelsi í landinu,
en það segir sína sögu þegar æsku-
lýðssamtök stærsta valdaflokksins
fagna sigri á „svikurunum“. Er það
skilgreiningin á andstæðingum Pút-
íns? Eins og staðan er núna eru flokk-
ur Pútíns og ríkið að renna saman í
eitt. Er það hollt fyrir Rússland?
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
HvatningarverðlaunÖrykjabandalags Ís-lands (ÖBÍ) voru afhentí fyrsta sinn við hátíð-
lega athöfn í Þjóðminjasafni Ís-
lands í gær. Veitt voru verðlaun í
þremur flokkum, þ.e. stofnana, fyr-
irtækja og einstaklinga. Alls voru
sex tilnefndir í hverjum flokki.
Starfsendurhæfing Norðurlands
var verðlaunuð í flokki stofnana
fyrir uppbyggingu starfsendurhæf-
ingar sem byggist á samstarfi
ólíkra starfsstétta og öflugu sam-
félagslegu tengslaneti.
Móðir náttúra var verðlaunuð í
flokki fyrirtækja fyrir þátttöku sína
í verkefninu Allt að vinna sem er
mikilsvert starf til aukinnar at-
vinnuþáttttöku fatlaðra.
Freyja Haraldsdóttir var verð-
launuð í flokki einstaklinga fyrir
áhrif sín í því að breyta viðhorfi
fólks til fatlaðra og fyrir að vera
frumkvöðull í að koma á fót not-
endastýrðri þjónustu.
Verndari verðlaunanna er Ólafur
Ragnar Grímsson, forseti Íslands,
og afhenti hann vinningshöfum við-
urkenningarskjal ásamt listaverki
hönnuðu af Þórunni Árnadóttur.
„Ég vona að verðlaunin festi sig í
sessi og að það þyki í senn virðing
og viðhöfn að fá þau í hendur,“
sagði Ólafur við afhendinguna.
Mikil breidd í tilnefningum
Í samtali við Morgunblaðið sagð-
ist Sigursteinn Másson, formaður
ÖBÍ, vonast til þess að hvatning-
arverðlaunin yrðu til þess að
styrkja bæði ímynd fatlaðra sem og
ÖBÍ sem heildarsamtaka fólks með
fötlun á Íslandi. Hann sagðist afar
ánægður með alla þá aðila sem til-
nefndir voru til verðlaunanna. „Ég
held að tilnefningarnar sýni einmitt
mikla breidd, því þetta voru ólíkir
aðilar sem tilnefndir voru. Í raun og
veru hefðu allir getað staðið uppi
sem sigurvegarar.“
Freyja Haraldsdóttir segist
fagna Hvatningarverðlaunum ÖBÍ,
þar sem þau sýni að þótt jafnrétt-
isbarátta fatlaðra geti oft verið erf-
ið þá sé hún líka skemmtileg. Að-
spurð hverjar séu helstu
áskoranirnar í málaflokknum í dag
bendir Freyja á að þótt samfélagið
sé sífellt að verða opnara fyrir fötl-
uðum þá sé það enn mjög lokað.
„Fólk gleymir því að við höfum
áhuga, vilja og getu til að g
margt. Við erum líka mann
Þeim skilaboðum þurfum v
koma betur á framfæri. Við
að gefa fólki kost á að sjá h
erum megnug, því við erum
bara einhverjir þjónustuþe
sitja á hliðarlínunni og hor
þjóta framhjá. Við viljum v
takendur og við skiptum m
félaginu,“ sagði Freyja.
„Þetta er mikilvæg hvat
að halda áfram á sömu bra
er viðurkenning á okkar st
ekki síður þeirri hugmynda
sem við höfum starfað eftir
byggist á því að hver og ein
staklingur komi með virku
Ánægðar Geirlaug Björns
ir, stjórnarformaður Starf
„Við höfum áhuga,
getu til að gera svo
Stolt Karl Eiríksson, framleiðslustjóri, og Valentína Björnsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Móður náttúru fengu verðlaun í flokki fyrirtækja.
Hvatningarverðlaun ÖBÍ voru afhent í fyrsta sinn á
Frumkvöðull Freyja ásamt foreldrum sínum og bræðrum. Bjarg
ir og Haraldur Árnason. Freyja var m.a. verðlaunuð fyrir áhrif s
KENNARAHÁSKÓLI Íslands
hlaut í gær Múrbrjótinn, við-
urkenningu Landssamtakanna
Þroskahjálpar, á alþjóðadegi fatl-
aðra. Viðurkenninguna hlýtur
skólinn vegna starfstengds dip-
lómunáms fyrir fólk með þroska-
hömlun.
Guðmundur Árnason, ráðuneyt-
isstjóri menntamálaráðuneytisins,
afhenti Ólafi Proppé, rektor KHÍ,
viðurkenningarskjal og verð-
launagrip, sem hannaður og fram-
leiddur er af listamönnum á hand-
verksverkstæðinu Ásgarði í
Mosfellsbæ. Múrbrjóturinn er
veittur þeim sem að mati Þroska-
hjálpar hefur rutt fólki með fötlun
nýjar brautir til jafnréttis á við
aðra í samfélaginu.
Kennaraháskóli Íslands hlýtur Múrbrjót Landssamtaka
Ný náms-
leið verð-
launuð
Gleðistund Guðmundur Árnason, Júlía Þorvaldsdóttir, framkvæ
Erwin, nemi í diplómunáminu, Ólafur Proppé og Gerður A. Árna