Andvari - 01.01.1896, Blaðsíða 108

74
alþýðu neina svivirðing. —r »Er það ekki hann
þjóðsögu-Jón, sem þú ert að tala um?« — »Jú,
það er hann Jón Arnason, sem gaf út þjóðsögurnar*,
sagði jeg. — »VeÍ2tu þá ekki, drengur*, sagði kaupa-
maðurinn, »að sá bölfaður samsetningur var tíndur
saman og prentaður bara til þess að sýna, hvað
íslenzk alþýða sje vitlaus og gera henni til skammar,
eins og þessa höfðingja og lærðu menn löngum
langar til?« — Nei, jeg vissi það ekki; jeg hafði
þvert á móti heyrt einhvern ávæning af þvi, að
þjóðsögurnar hefðu orðið Islendingum íil sóma er-
lendis og þar fram eptir götunum, og hellti á hann
öllum þeim vlsdómi þessu viðvfkjaudi, setn jeg hafði
innanbrjósts. En hann sat við sinn keip og þykktist
við varnarræðu mína íyrir þjóðsögunum, gaf í skyn,
að jeg mundi vera dáindis efnilegur unglingur, sem
trúlega mundi ætla að feta í fótspor höfðingja og
lærðra manna með að gera alþýðunni allt til skamm-
ar og svívirðingar, sem mjer yrði unut. Og sam-
talið endaði með þvi, að hanu rak hnjeð í lærhnút-
una á mjer í vonzku, og jeg fór að skæla.
Það kann nú að vera fátt vor á meðal af mönn-
um, sem eru eins upptektasamir eins og þessi kaupa-
maður. En vlst er um það, að það er furðu mikið
til hjá vorri þjóö af mönnum með svipuðuin hugs-
uuarliætti — mönnum, sem ekki þola neiuar aðfinn-
ingar við þjóðina, mönnum, sem stöðugt eru að leita
í öllu því, sem sagt er og ritað, að einhverri sví-
virðing fyrir þjóðiua, mönnum, sem stöðugt eru bál-
reiðir út af öllum þessum ímynduðu svívirðingum,
mönnum, sem eru svo »frjálslyndir«, að þeir vilja
helzt banna mönnum málfrelsi. Þeim skilst það ekki,
að eitt fyrsta skilyrðið fyrir sönnum þjóðþrifum er
það, að menn geri sjer grein fyrir því, sem að kann