Fálkinn - 05.03.1938, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
Bankastræti 3, Reykjavík. Sími 2310.
3pin virka daga kl. 10—12 og 1—6.
Skrifstófa i Oslo:
A n t o n S c h j ö t h s g a d e 14.
31aðið kemur út tivern laugardag.
vskriftarverð er kr. 1.50 á mántiði:
cr. 4.50 á ársfjórðungi og 18 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
411ar áskriftir greiðist fyrirfram.
iuglijsinfjaverð: 20 aara millimeter
Herbertsprent.
Skr aðdaraþanka r.
Ofbeldi og órjettur hefir knúið
fram það vandræðaástand, sem
heimurinn lifir við nú. Margra alda
þrælkun Rússa hafði varnað eðli-
legum þroska þjóðarinnar. Þar var
annarsvegar sýkt yfirstjett en hins-
vegar ólæs bændasljett, kúguð af
vanþekkingu og hnútasvipum um
aldaraðir. Það er enginn vafi á þvi,
að þessi þjóð hafði ekki stjórnmála-
þroska til þess að koma á lýðræði
og því fór sem ior.
Hjá hinni einveldisþjóðinni, sem
mest kveður að í Evrópu nú á dög-
um var öðruvísi ástatt. Andstæð-
urnar mætast. Þarna var ein gjör-
mentaðasta þjóð Evrópu, s'efn að
vísu átti ekki við fullkomlega frjáls-
legt stjórnarfar að búa og liafði
þann leiða ósið, sem íslendingar tii
allrar lukku ekki kunna, að gera
menn að goðum. Þegar goðið flýði
land sitt á mestu ueyðarstund
þjóðarinnar brast strengur í hjarta
fólksins. Það áfall verður ekki bætt
i tið þeirra, sem lifðu í uóvember
1918, og þangað má leila skýringar
á ýmsu því, sem síðan hefir gerst
i Þýskalandi.
Svo bættist við þáttur sigurveg-.
aranna. Þeir ætluðu sjer að gera
mestu menningarþjóð lieimsins að
undirtyllu og hornreku. Þeir reyrðu
hana óviðjafnanlegum viðjum skuld-
bindinga, lilóðu meiri kvöðum á
hana en viðlit var að hún gæti
staðið undir. Þessir miklu menn,
sem liöfðu unnið stríðið voru óvitr-
ari en lánardrottinn sem reynir að
bjarga inneign sinni hjá skuldu-
nautnum, ])ví að þeir gerðu svo
miklar kröfur að skuldunauturinn
sá sjer ókleift að uppfylla þær og
sviftu hann í öðru lagi getunni til
þess að borga. Veröldin öll tók að
sjer lilutverk ábyrgðarmannsins og
sýpur nú af því seyðið. Hafi heims-
styrjöldin verið glappaskot, þá voru
friðarsamningarnir i Versailles enn
meira glappaskot.
Það var örvæntingin sem knúði
fram það ástand, sem nú er í
Þýskalandi. Stjórnirnar sem tóku
við þar eftir að friðarsamningarnir
voru komnir í gildi reyndu að vinna
ómögulegt verk — reyndu að upp-
fylla kröl’ur og standa við samninga.
En það var ómögulegt verk — ó-
leysanlegur Gordionshuúlur. Hitler
hjó á hnútinn og sigurvegararnir
urðu af góða fengnum, sem þeir liöfðu
hlakkað yfir og sitja nú eftir með
það vandræðaástand, sem nú er í
heiminum.
Skaðabæturnar sem þeir fengu
hjá Þjóðverjum hrökkva skamt til
að kippa því i lag, sem Versailles-
samningarnir komu í ólag.
Sigrún Magnúsdóttir og
Arnór Halldórsson.
HLJÚMSVEIT
REYKJHVlKUR:
BLÁA
KÁPAN
Að undanförnu hefir verið
sýndur hjer í Iðhó mjög skemti-
legur og vinsæll söngleikur,
„Bláa kápan“ eftir Hermann
Feiner. Það eru þeir Haraldur
Björnsson leikari og dr. Mixa,
sem hafa gengist fyrir uppsetn-
ingu leiksins, og stjórnar hinn
fyrnefndi leiknum, en hinn síð-
arnefndi söngnum og hljóm-
sveitinni, sem leikur, en það er
hin vinsæla Hljómsveit Reykja-
víkur. Leikurinn hefst með for-
leik, sem fer fram í gamla hirð-
leikhúsinu í Potsdam árið 1815.
fyrsti þátturinn gerist 30 árum
síðar í sörnu borg, annar þáttur
þremur mánuðum síðar og
þriðji og síðasti þátturinn eftir
10 ár. Leikurinn nær þannig' yf-
ir 40 ára tímabil og sýnir tvær
kynslóðir greifaættarinnar Ran-
how, hin mikilvæglegustu atriði
i sögu ættarinnar, en sjerstak-
lega örlög greifadætranna. Efn-
ið er ágætlega fram lagt og
nægileg'a viðburðarrikt og á-
hrifamikið lil þess að gera leik-
inn spennandi, alveg án tillits
til söngs og hljómlistar, sem ofin
er inn i liann og lyftir honum á
hærra stig. Leikendurnir fara
vel með hlutverk sin og sam-
æfing þeirra er t hesta lagi.
Leikendur eru þessir: Haraldur
Björnsson, Óskar Guðnason,
Svanhvit Egilsdóttir, Katrín
.Mixa, Sigrún Magnúsdóttir,
Pjetur Jónsson, Bjarni Bjarna-
son, Valdimar Helgason, Ragn-
ar Arnason, Magnús Sigurðsson,
Lárus Ingólfsson, Arnór llall-
dórsson, Elísahet Einarsdóttir,
Henrik Berndsen og Auður
Rútsdóttir. Meðal leikanda eru
ágætir söngkraftar, eins og upp-
talningin sýnir, enda tókst söng-
urinn prýðilega. Einkum má
nefna söng og leik Pjeturs Jóns-
sonar, sem hvorttveggja var
með ágætum, fer hann og með
eitt af aðalhlutverkum leiksins.
En þótt hann sje nefndur hjer
sjerstaklega, þá er það ekki gert
til þess að draga úr viðurkenn-
Sigrún Magnúsdóttir, Svanhvít Egilsdóttir og Katrín Mixa.
Svanhvit Effilsdóttir og Bjarni Bjarnason.
ingu annara leikanda. Val leik-
anda og hlutverkaskipun hcfir
tekist ágætlega vel i þessum
ieik. Þýðingu leiksins hefir
Jakob ,1. Smári arinast og far-
ist það einkar vel úr hendi, svo
sem vænta má af slíkum smekk
manni á islenskt mál.
Sýning „Bláu kápunnar" er
merkiSviðburður í leikhússtarfi
þessa vetrar hjer í höfuðstaðn-
um.
Pjetur Jónsson og Óskar Guðnason.