Fálkinn - 05.03.1938, Síða 7
F Á L K I N N
7
sama hátl og þegar maðnr kem-
ur á ókunna staði og finst mað-
ur þekkja fjöllin,- sem maður
sjei'. Hann hj.eí t sem sje að
þetta væri helbeí’ hugarburður.
En að annar maður skyldi verðá
til |)ess að hafa orð á þessu,
það kom ónolalega við hann.
ekki það oitt, að hann hefði ver-
ið fjarverandi þegar konungur-
inn kom. Hitt bættist við, að
þessi konungur var annálaður
kvennabósi. bað var kanske
fleira en Gvpernvínið, sem hafði
heillað konunginn. Mundu ekki
illviljaðar sálir hugsa sem svo?
En hvaða þvættingur var
þetta? Tortryggja Sorele! Utaf
konunginum! Auðvitað var það
hroslegt ....
En það cr kunnugl, að þegar
manni kemur grunur i hug, er
hann fljótur að ná tökum á
manni. Og hjá Elia var grun-
semdin eins og nagli, sem af-
hrýðissemin kafrak inn i haus-
inn á honum. Veslings Sorele
varð sí og æ fyrir aðsúg hinna
lævísieguslu spurninga af hálí'u
hónda sins hún var stöðugl
að vera viðbúin þrælslegum vf-
irlieyrslum og hún var sí-
hrædd um, að hún nyindi
lilaupa á sig og komasl í mót-
sögn við sjálfa sig. Hún grjel
og hún þrætti og hún sór og
sárt við lagði að hún væri sak-
laus eins og engill en ait var
árangurslaust. Bóndinn krafðist
skilyrðislausrar játningar af
henni; en hvernig átti hún að
meðganga það sem hún hafði
ekki gert? í örvæntingu sinni
skrifaði hún tveimur eldri son-
um sínum. Hún vissi að sá yngri
sem liafði verið í siglingum i
norðurhöfum, var nú staddur
með skip sitl í Smvrna, og hún
grátbændi liann að koma sem
skjótast heim ásamt bróður sin-
um, þvi að pápi þeirra væri að
verða vitlaus.
Synirnir komu. En þegar
Elia sá þá á ný, þá fanst hon-
um liann vera að missa vitið.
Annar sonurinn var nauðalikur
Abdul Haniid Tyrkjasoldán en
hinn var lifandi eftirmynd Frans
Jóseps Austurrikiskeisara ....
Hefði nú verið svo vel, að Jiess-
ir háu herrar hefðu nokkurn-
tima verið geslir lians? Ætluðu
allar JijóðliÖfðingjaættir heims-
ins að eignast son m,eð konunni
hans? Eða var þetla alt hugar-
burður? Nei,* Jiað voru fleiri
sem sáu svipinn. Synirnir sjálf-
ir urðu fyrstir lil að sjá ættar-
mótið, og það var síður en svo
að þeim þætli það miður, þvert
á móti gerðu þeir það sem þeir
gátu lil þss að benda öðriíin á
þella og auka líkindin. Annar
sonurinn hal'ði safnað vfirskeggi
sem hjekk eins og lympa niður
fyrir munninn til þess að
líkjast Abdul Ilamid enn meir.
Ilann ráfaði altaf um eins og i
leiðslu og draumi, svo að það
var likasl því að liann gengi í
svefni með opin augun. Hinn
sá sem stæidi Frans ,lóse]i
var nauðalíkur honum ....
aldrei bros á vörum og sama
keisaralega skeggið: jafnvel
hirðmarskálkar hefðu getað
vilst á þeim. En nú datt Elia í
lmg einn góðan veðurdag: Var
Jietta ekki einmitt sönnun fyrir
sakleysi Sorele? Þelta var eitl-
hvað dularfuit og það var nauð-
svnlegt að kryfja Jiað til mergj-
ar áður en liann skelti skuld-
inni á Sorele.
Gamall kunningi sem var
læknir rjeð gátuna á þann eina
hátl sem til máia gat komið.
Og ráðningin lá eiginlega
hýsna heint við. Þarna var um
að ræða sjaldgæfa en Jió ekki
dæmalaust tilfelli af Jivi, hvern-
ig þungaðar konur geta orðið
fyrir áhrifum af Jiví, sem Jiær
sjá, þannig að það verki á fóslr-
ið. Sorela hafði haft þjóðhöfð-
ingjamvndir fyrir aúgunum frá
Jiví snemma á morgnana og
Jiangað til seint á kvöldin á
peningunum sem lnin tók á móti
við diskinn. Og Jiessar myndir
höfðu mótast svo djúpt í huga
Jiennar að þær mótuðu útlit
drengjanna hennar.
Og nú ljetti veslings Elia
Malace. Að vísu hefði hann
fremur kosið að eignasl svni
sína án allrar aðstoðar konung-
anna jafnvel Jió aðstoðin
væri aðeins sálræns eðlis en
skynugur maður getur þó með
lagi gerl sjer mat úr þesskonar
óhöppum.
Þessvegna dró Elia sig í ldje
frá gestgjafastörfunum ásamt
hinni trúu koitu sinni, en gaf
sonum sinum fvrst hollráðið
um að bora götin á stofuhurð-
ina. Það var líka liann sem gaf
elsta syni sínum Jiað ráð að
ganga með lyrkneska fez og
miðsyninum Jiað ráð að vera
altaf alvarlegur og byrstur á
svipinn og J^eim yngsta að láta
sjer váxa fallegt og vel greitt
skegg sem hafði gert Belgakon-
ung svo vinsælan i París.
Og eflausl hefði velgengni
„Þriggja könunga hótelsins14
(sem Jiað nú ávalt var kallað)
Italdið lengi áfram eftir dauða
Elia, ef ekki hefði þurft að
breyta skipulaginu við höfnina
svo að gistihúsið var dæmt til
niðurrifs.
En svo mikill var hróður gisli
hússins, að gestirnir hjeldu á-
fram að flykkjást Jiangað í
hópum eftir að borðsalurinn
slóð einn eftir órifinn. Og Jieir
hörfuðu ekki undan fyr en farið
var að spæna upp sjálft gólfið
rneð hökum. Eftir það hefir
ekki spurst lil konunganua
þriggja af Malace-ættinni. Þeir
komu og fóru eins og liala-
stjarna. Et' til vill hafa þeir
orðið að fiýja land eins og svo
margir aðrir stallbræður þeirra
nú á dögum.
Alll tneð islenskuni skrpum'
Skákþing íslendinga:
Baldur Möller
skákmeistari íslands.
Skákþing íslendinga er æfinlega
merkisatburður í íslensku skáklífi,
sem von er. Enda þótt Reykjavíkur-
þingin, Haustmót Taflfjelags Reykja-
víkur og Skákþing Reykvíkinga
gætu jafnast á við það að þvi leyti
að á þeim mótum tefla eins sterkir
skákmenn, þá er þó eins og íslands-
þingið hafi altaf sjerstöðu. Bæði
vegna þess að það nær til skák-
manna af öllu landinu og einnig
yegna þess að það er síðasta þing
vetrarins og keppendurnir þar af
leiðandi betur æfðir.
Að þessu sinni voru þátttakend-
m á þinginu fleiri en nokkru sinni
fyr, alls 54. Sex í meistaraflokki.
15 í fyrsta flokki og 33 í öðrum
flokki. Áhugi fyrir skák hefir vaxíð
mjög mikið á allra síðustu timum
og má að sjálfsögðu þakka það
komu Engels i fyrra vetur, hinni
tofsverðu frammistöðu íslenzku
skákmannanria i Stokkhólmi i sum-
ar og síðast en e. t. v. ekki síst
því, pð blöðin eru nú farin að birta
skákir og skákfrjettir.
Þátttakendur i meistaraflokki voru
þessir: Ásmundur Ásgeirsson, Bald-
ur Möller, Eggert Gilfer, Einar Þor-
valdsson, Guðhjartur Vigfússon og
Steingrímur Guðmundsson.
Ýmsum getum var því leitt, hver
myndi vinna jiingið og voru þeir
Asmundur, Baldur og Einar taldii
líklegastir. Ásmundur hafði að baki
sjer sina glæsilegu útkomu i Stokk-
hólmi. Baldur hafði náð mjög góð-
um árangri á Haustmóti Taflfjelags
Reykjavíkur, fengið 8 vinninga i 9
skákum. Um Einar var það vitað, að
hann hafði æft sig mjög kappsam-
lega undanfarið, teflt bæði á Hausl-
móti Taflfjelagsins og tckið þar ann-
að sæli og á Reykjayíkur-þinginu
og lekið þar fyrsta sætið. Hinir
keppendurnir, þeir Eggerl, Guð-
bjartur og Steingrimur, þóttu eklci
líklegir til að vinna þingið. Guð-
bjartur hafði að vísu nnnið skák-
þing Norðurlands, þar sem jafn
slerkur skákmaður var ineðal þátt-
lakenda og Guðriiundur Árnlaugsson,
og Gilfer var að tefla á íslandsþingi,
þinginu sem hann hafði unnið
miklu oftar en nokkur annar, en
með tilliti til þess að keppendurnir
áttu að tefla tvisvar sinnum „einn
við alla og allir við einn, þótti ekki
tiklegt að hann yrði efstur.
Og svo hóíst þingið. Baldur byrj-
aði mjög vel. vann Einar i fyrstu
umferð og Ásmund í annari. En
Einar fylgdi samt fast á eftir, þegar
þingið var hálfnað hafði Baldui
41/,, vinning en Einar 4. i 6. um-
ferð tefldu Jieir saman í annað
sinn Einar og Baldur. Einar gerði
tilraun til að vinna jafnleflisenda-
tafl og tapaði. Eftir þetta tefldi
Baldur gætilega, gerði þrjú jafn-
tefli í fjórum skákum, sem eftir voru
og varð efstur 11/2 vinningi fyrir
ofan Einar sem varð nr. 2.
Þetta þing má ótvírætt lelja besta
íslandsþingið, sem háð hefir verið.
Skákirnar sem tefldar voru i meist-
araflokki eru þar órækast vitni. En
fleira styður það mát, eins og út-
koma þeirra Guðbjarts og Ásmund-
ar. Guðbjartur er það góður skák-
maður að þar sem hann fær 1 vinn-
ing af 10 þar sitja góðir skákmenn
að tafli. Ásmundur fekk aðeins 1
vinning í 5 fyrstu skákunum. Slikt
liefir atdrei komið fyrir áður. Og
þó hann hafi æfl sig lítið síðan hann
kom frá Stokkhólmi, þá ljek hann
samt svo vel, að það myndi hafa
nægt honum til að fá fteiri vinn-
inga, ef hinir þátttakendurnir liefðu
ekki leikið betur en undanfarið.
{slenskum skákmönnum er að
fara fram. l'm langt skeið bar Egg-
ert Gilfer höfuð og herðar yfir þá.
Ásmundur, Einar og ,tón uxu upp
með honuni og uxu honnm yfir
höfuð. Þá höfðu myndast ný og
betri vaxtarskityrði í íslensku skák-
lífi. Baldur elst upp við þessi nýju
skilyrði og virðist nú vaxinn upp úr
eldri meistururiúm. Það er hin eðli-
lega þróun. —
Baldur Mötler er enn kornungur
maður, aðeins 23 ára gamall. Hann
kom i Taflfjelag Reykjavíkur 1933,
varð efstur í öðrum flokki á fyrsta
þinginu, sem hann tók liátt í og
fekk viðurkenningu Sem meistari
sama ár. Hann varð Skákmeistari
Reykvikinga 1935 og hjelt þeim litli
óslitið þafigað til i jan. s. 1., en þá
tefldi hann ekki um tiann. Hann
varð Meistari Taflfjelags Reykjavik-
ui 1937 og nú síðast ístandsmeistari.
Baldur hefir alla tíð, síðan hann
kom í Taftfjelag Reykjavíkur æft
sig vel og betur en nokkur annar is-
lenskur skákmaður. Hann hefir einn-
ig lesið al' kappi og varð snemma
einliver okkar lærðasti skákmaður.
Altur er skákferill lians svo glæsi-
legur að hann gæti sagt eins og Cæs-
ar: ,,.leg kom, jeg sá, jeg sigraði”.
Níu er skritin tala og he.fir þótt
svo frá aldaöðli, því að ýmiskonar
trú er á henni höfð. Hún er hæsta
talan af þeim, sem skril'aðar eru
með einum tölustaf. Þversumman af
þessum tölum: 123456789 er 45 og
þversumman af 45 er 9. Taki
maður hvaða tölu sem vera. skal, snúi
henni við og dragi minni töluna
frá þeirri stærri, er útkoman altaf
deilanleg með 9. T. d. er 764 = 467
= 297 og deild með 9 verður sú tala
33. Tökum nú alla töluröðina aftur
á bak og sjáum skrítnar útkomur:
987654321x 9= 8888888889
Xl8= 17777777778
X 27 = 26666666667
X 36 = 35555555556
X 45 = 44444444445
X 54 = 53333333334
X 63=62222222223
X 72 = 71111111112
X 81 =80000000001
í hverri röð ofan frá og niður og
neðan frá og upp koma tölustafirnir
fyrir í t’öð, og þversumman af
fyrsta og aftasta stafnum er altaf 9.
x----------------------
Enginn maður i heimi ljefir íifað á
eins háum launum og Franz Jósep
Austurrikiskeisari. Hann liafði 17
miljón krónur i föst árslaun en auk
þess hafði hann ýmsar aðrar tekjur,
af ýmsum eigin eignum og ríkisins.
Franz Jósep sat lengi að völdum
enda borgaði rikissjóður Austurríkis
honum talsvert á annan miljarð
króna í kaup alls. Þetta er meira en
25 sinnum meira en l'orsetar Banda-
rikjanna hafa fengið i kaup frá
fyrstu tíð. Árslaun keísarans námu
álíka miktu og allar rikistekjur ís-
lands nú á dögum.