Vikan - 09.05.1963, Side 34

— Ég- sendi ekki bækur, nema þær séu pantaðar —
HANN VARAÐI SIG
EKKI Á ÞVÍ AÐ KARLINN
SKYLDI VERA
BLINDUR
SMÁSAGA EFTIR
JAMES COULD COZZENS
TEIKNING: RAGNAR LÁRUSSON.
Þrjú þrep lágu niður frá aðaldyrunum, en siðan blasti búðar-
kompan við, þröng og lág, á milli bókþaktra veggja. Sextíu eða sjö-
tiu fet voru að litlu skrifstofuhreiðri, þar sem stór og fölleitur maður
vann undir skyggndum borðlampa. Hann hafði heyrt að útidyrnar
voru opnaðar og leit nú þangað eitt andartak, starandi áhugasamur
i gegnum gleraugun. Þegar hann sá grannan og mjög beinvaxinn
mann með stutt hvítt yfirvararskegg standa hikandi fyrir framan
borðið, sem á stóð: Allar bækur 50 cent, sneri hann sér aftur að
samanbrotnu kirkjulegu riti, sem lá á borðinu fyrir framan hann
Hann leit aftur á hinn alvörugefna komumann um leið og hann
gerði sínar athugasemdir. Þegar hann hafði lokið þeim, horfði hann
enn i áttina til mannsins, og þegar hann leit upp, sá hann að maður-
inn með hvíta yfirvaraskeggið var komin alla leið niður til bans.
— Já, herra minn? sagði hann og ýtti blöðunum til hliðar.
— Hvað get ég gert fyrir yður?
Maðurinn með hvíta yfirvararskeggið starði hvasst á hann. — Tala
ég við eigandann, hr. Joreth? spurði hann.
— Já, herra, þér gerið það.
— Jæja. Nafn mitt er Ingalls, Colonel Ingalls.
— Gleður mig að kynnast yður Colonel. Hvað get ég . . .
— Ég sé að nafnið hefur enga þýðingu fyrir yður.
Hr. Joreth tók af sér gleraugun.og varð hugsi. — Hvað? Nei herra.
Ég er hræddur um ekki. Ingalls. Nei. Ég þekki engan með því nafni.
Colonel Ingalls lét staf sinn undir handlegginn og dró umslag upp
úr innri vasa sínum. Úr því tók hann örk, sem hann breiddi úr og
liorfði á sem snöggvast, illilegur á svip, en fleygði henni síðan á
skrifborðið. -— Ef til vill mun þetta liressa upp á minni yðar, sagði
hann.
Hr. Joreth néri á sér nefið um stund, horfði ákveðnari á Colonel
Ingalls og lét á sig gleraugun. — 0, sagði hann, — reikningur. Já.
Þér verðið að afsaka mig. Mikill hluti viðskipta minna fer fram með
bréfum til fólks, sem ég hef aldrei séð. Séra Godfrey Ingalls, St.
John’s prestssetrinu. Ó, já. Já.
— Hinn látni, séra Ingalls, var bróðir minn. Reikningur þessi er
bersýnilega misskilningur. Hann myndi aldrei hafa pantað, tekið á
móti eða óskað eftir að lesa neinar af þessum bókum. Og að sjálf-
sögðu fundust engar þeirra meðal muna hans.
— Hm, sagði hr. Joreth. — Já, ég skil. Hann las sundurliðaðan
reikninginn, hóstaði eins og hálf feimnislega. — Ég skil. Nú skal ég
fara yfir skjölin hjá mér, andartak. Hann rogaðist með afarstóra
snjáða möppu ofan úr hillu. — G. . H. . 1. . , tautaði hann. — Ingalls,
ah. . . hérna.
— Þetta er alveg óþarfi, sagði Colonel Ingalls. Auðvitað er þetta
misskilningur. Mjög einkennilegur að mínu viti. Ég ráðleggi yður
eindregið að vera varkárari . Það er yðar eigið mál, hvort þér óskið
að óvirða sjálfan yður með því að selja slíkar bækur sem þessar á
svo sviksamlegan hátt. En . . .
Hr. Joreth kinkaði kolli mörgum sinnum og hallaði sér aftur á bak
i stólnum. — Jæja, Colonel, sagði hann, — þér getið haft yðar eigin
skoðanir. Ég er ekki bundinn neinum dómum, sem viðskiptavinum
mínum sýnist að fella. En i þessu tilfelli virðist það ekkert vafamál
að pöntun hefur borizt um umræddar bækur frá umræddum aðila.
Og þann 15. maí sl. sendi ég pöntunina. Sennilega hafa þær komizt
til skila. Hvað varð af þeim þá, kemur mér ekkert við, en hvað við
kemur aðdróttun yðar, verð ég að benda á að likur eru fyrir að slikar
bókmenntir séu lokaðar niðri með leynd og lesnar með leynd.
— Fyrir 8 mánuðum sendi ég skýrslu, en hef aldrei móttekið neina
borgun. Auðvitað hafði ég ekki fengið að vita að viðskiptavinur minn
væri látinn, eins og þér upplýstuð. Ég leyfi mér að benda á lagalegan
rétt, hvað snertir síðasta atriðið. Mér þykir leiðinlegt að hafa . . .
— Samvizkulausi þorparinn yðar, öskraði Colonel Ingalls. — Ætlið
þér í rauninni að halda því fram að séra Ingalls hafi keypt þessar
bækur? Ég skal segja yður . . .
Hr. Joretli s'agði: — Iíæri herra, eitt andartak, ef þér viljið vera svo
góður. Getið þér leyft yður að vera svo ákveðinn. Ég er ekkert að
gefa í skyn um kaupandann. Ég held engu fram, nema því að ég sendi
vörurnar, sem mér ber að fá borgun fyrir. Ég er fátækur maður.
Þegar fólk getur ekki borgað mér, hvað get ég gert, nema . . .
— Þér eruð svívirðilegur . . .
Hr. Joreth lyfti upp höndum. — Bíðið andartak, mótmælti hann,
— ég er hræddur um að framkoma yðar sé heldur ranglát og órétt-
lætanleg, Colonel. Þessi reikningur er gamall. Ég lief ekkert gert í
því. Mér er vel Ijóst, hve óþægilegt það gæti orðið fyrir marga við-
skiptavini mína, ef reikningar fyrir bækur af þessu tagi yrði gerður
opinber. Aðstæðurnar eru ekki svipaðar. ekki undir neinum lcringum-
Framhald á bls. 50
3^ — VIKAN 19. tbl.