Skírnir - 01.08.1918, Blaðsíða 59
Skirnir]
Gunnar á Hiíðarenda.
249'
honum þvert um skap. Vér nútíðarmenn skiljum það böl
hans raunalega vel, þó að andstæður lífs vors hafi brugðið á
sig öðru líki. En hitt er þó satt, að Gunnar er ekki einn
þeirra manna, sem andleg hressing er að hitta. Hann er
hvorki sjálfstæður né einkennilegur, ekki fremur en siík
gljá- og glæsimenni einatt eru. Annað veldur vinsældum
hans og hylli. Þokkagyðjurnar hafa blásið á hann blæ
sinum. Hann er gæddur þeirn fegurðarþokka, er laðar
oss æ að sér, er skrautmenni og ljúfur í viðmóti. »Þeir
voru blíðir við lieimamenn sína, ok hafði ekki vaxit dramb
þeirra«, segir um þá Kolskegg og Gunnar, er þeir komu
úr utanför. »Hann var við alla menn léttr ok kátr ok
sagði öllum slíkt er vildu«, þá er hann kom á alþingi.
Með slíkum hugljúfum líður fiestum vel, eins og þeim
líður vel í fögru og blíðu veðri. Gunnar á Hlíðarenda
fer líka enn sigurskildi glæsimensku og prúðmensku um
konungsgarð og þingvöll. Hann hefir kvenhylli mikla,
sem likar hans á öllum öldum. Því lýsir Njála vel, er
hún segir frá samtali Hildigunnar Starkaðardóttur um
Gunnar við bræður sína. Og vér skiljum, að þeim, er
kynnast honum ekki, vaxi öfund á gengi háns og ástsæld.
En Gunnar er meira en ljúfmenni og skartmenni.
Hann er vinur, einlægur og fölskvalaus, góðviljaður al-
vörumaður. »Þú ferr með spott ok háð, en þat er ekki
við mitt skap«, segir hann við Sigmund frænda sinn. Og
hann er liinn mesti kappi og fullhugi, er á hólm er lcomið,
sem Kinck játar. Eg held þvi, að fullorðnu börnunum
þyki lengi mikið til sumra kosta hans koma Hann er
oss ímynd og dæmi góðs drengs á öllum öldum. Af mynd
hans í Njálu má að nokkru kenna góðs manns eðli. Og
enn er þörf atgeirs hans og arina. í dyngju Hallgerðar
er Njáll enn smánaður, þótt liann leysi hvers manns
vandræði, er hans leitar. Enn finst oss til um Gunnar
og geðstyrk hans, er hann kemur inn og breytir spotti
spjátrunganna í ótta og blygðun. Og Skammkell býr enn
á Hofi, í miðri breiðri bygð. Aldrei megum vér fagna