Skírnir - 01.08.1918, Blaðsíða 72
26^ Um lifseigju dýra og manna. [Skirnir
Það er svo að sjá sem frostið og þurkurinn valdi
þeim breytingum i efnasamböndum þessara dýralíkama, að
lífið sloknar. En hvernig kviknar aftur á skarinu ?
Hefir máske þurkurinn og frostið rekið úr sam-
"bandi einhver efni eða efnasambönd, sem við ekki þekkj-
um?
Æðri dýrin með heitu blóði þola ekki að lífshreyfing-
arnar stöðvist eins algjörlega og nú var sagt um lægri
dýrin. En sum þeirra þola þó að missa lífið að nokkru
leyti, og geta öðlast það aftur eftir vissan tíma. Allir
hafa lieyrt um vetrardvala bjarndýrsins og annara dýra.
Lífshreyfingai'nar verða um tíma svo hægfara, að i fljótu
bragði virðast dýrin liggja dauð. En við nánari rann-
sókn sést, að hér er að eins að ræða um hvarf hins æðra
sálarlífs. Meðvitundin er farin, með því að heilafrumurn-
ur eins og liggja í dvala, og hafast ekki að. En dauða-
mörk eru engin á frumunum; þær eru lifandi, en lífið er
mjög hægfara, eins og hefði vehið skrúfað niður á lampa
lífsins.
Svipaður dvali er ekki óþektur í mannheimum heldur.
Til eru menn, bæði á Austurlöndum (fakírar) og hér og
hvar annarstaðar, sem geta fallið í dá svo djúpf, að engin
lífsmörk finnast nema eftir vandlega athugun. Sálarlifið
er liorflð, en hið meðvitundarlausa næringarlif eða frumu-
líf líkamans heldur áfram, ,þó hægfara sé, og eftir vissan
tíma getur sálarlífið telcið aftur til starfa — vitundarljós-
ið blossað upp á ný. •
Frá því í fornöld hafa ýmsir vitrir menn í öllum
löndum, hjá öllum þjóðum, gert sér þá hugmynd, að lik-
aminn sé gæddur lifandi sál a n d 1 e g s e ð 1 i s, sem ta*ki
sér bústað í honum. Og andlegs eðlis mér klerkar kendu
að sálin væri.
En þessi andlega sál hefir til skamms tíma yfirgengið
vorn skilning Nú erum við liins vegar farnir að kynn-
ast ýmis konar orku og efnum svo dásamlegs eðlis, að þau
nálgast hugtakið andlegt. Greinarmunurinn á efni og
anda, efni og orku, er að verða reikandi. Sennilega eru