Skírnir - 01.08.1918, Blaðsíða 86

276
Ritfregnir
[Skírnir
Alfred J. Rávad: íslonzk húsgerðarlist, Islandsk Arki-
tektnr. Kbh. 1918. Dansk-islandBk Samfnnds Smaskrifter Nr. 1.
Höfundur bœklings þessa er danskur húsgerðarfrœ&ingur, sem
lengi hefir dvalið f Ameríku og verlð hér hálft eða beilt ár hjá
Thor Jensen útgerðarmanni, bróður sínum. Hann er einkennilegur
maður, vel að sér í binni list, margfróður og mikill hugsjónamaður,
mjer liggur við að segja, hugmyndaauðugt skáld. Haun hefir rit-
að margt um Island, Færeyjar, Grænland og Vesturheimseyjarnar
dönsku, sem eitt sinn voru, hólt því að vísu fastlega fram, að Dan-
mörk ætti að halda Bem fastast < þessi lönd, en jafnframt sýna
þeim allan sóma, því þau væru þýðingarmikil framtíðarlönd,
sem mættu verða Danmörku til mikils sóma og stuðnings. Eru
skoðanir hans ólíkar flestra annara, einkennilega frjálslyndar og
víðsýnar í mörgúm greinum, þó sumstaðár sýnist mér fremur tala
skáld en stjórnmálamaður, Má nefna sem dæmi, að hann hefir gert
uppdrátt að höfuðstað á Grænlandi, sem vel mætti sæma myndar-
legu kóngsrfki. I Reykjavík telur hann að götubreiddin megi ekki
vera minni í aðalgötum eu 20—30 m. og að Öskjuhlíð væri hæfíleg
þungamiðja fyrir bæinn, sem vaxi smámsaman suður yfir allan
Fossvog og alt laud er nær liggur. Uppi á Öákjuhlíðarhæðinni vill
hann að rísi upp stórar og sterklegar skrautbyggingar, sem guæfi
eins og nokkurskonar Akropolis yfir framtíðarinnar stóra auðuga
bæ, höfuðstað íslauds, sem verði í tölu fegurstu borganna í álf-
unni. Það er enginn kotungabragur á slíkurn hugsjónum, enginn
snefill af gömlu dönsku lítilsvirðingunni á landi voru og þjóð. Er
það undarlegt tímanna tákn, að stórtækasti fjármálamaður vor og
sá maðurinn, sem hugsar framtíð laudsins stærsta og glæsilegasta,
skuli báðir vera Danir að ætt og uppruná og bræður í tilbót.
Eg hefi sjaldan hlakkað meira til að sjá bók en þetta litla
kver. Jeg hafði heyrt þe3S getið. Það var um vandasamt við-
fangsefni, sem eg og aðrir hafa oft rætt um, nefniiega að hve miklu
leyti væri auðið og hyggilegt, að halda gamla þjóðlega bæjastílnum
á nýju húsunum, sem vér byggjum. Allir finna sárt til þess, að
nýju steinhúsin standa flest langt að baki gömlu bæjanna frá list-
arinnar sjónarmiði, ern aðfluttur varningur, sem ekki á hér alls-
kostar vlð, hafa ekki samskouar rætur í landi voru og þjóðlífi og
gömlu bæirnir, sem sprotnir voru upp úr íslenzka jarðveginum og
margra alda reynslu. Jeg gat trúað höfundinum til þess flestum
öðrum framar, að ryðja hér nýja braut.
Kverið var mór hálfgerð vonbrigði að þvf leyti, að það var svo