Búnaðarrit - 01.01.1937, Blaðsíða 332
B U N A Ð A R R I T
312
reyna að kljúfa félag sitt, svo að féð losnaði. Þó þetta
heppnaðist ekki, varð þetta þó til að veikja sarahug fé-
lagsmanna og til að draga úr áhuga þeirra um félags-
mál.Varð því svo misjafn árangur af störfum félag-
anna, að sum ollu hreinum straumhvörfum til hóta í
búfjárræktinni, en öðrum varð lítið ágengt. — Búnað-
arfélag íslands styrkti félögin frá upphafi með 10 krón-
u.m fyrir livern einbýling, en þar sem fleiri bjuggu á
jörð þá 10 kr. fyrir einn, eða annan, þeirra, en 5 kr.
fyrir hinn eða hina. Var þessi styrkur veittur til að
bæta félögunum kostnað við eftirlitið, og þó hann væri
svo ríflegur, að ekki þyrfti hann allan til að horga
eftirlitið, þá gengi afgangurinn í óskiptilegan sjóð íe-
lagsins, og væri þetta svo gott málefni, að því fé væri
vel varið, sem gengi til þess.
Margir bænda í fóðurbirgðafélögunum kvörtuðu
undan háum iðgjöldum, einkum er sauðf járafurðirnar
féllu í verði. Þá fannst mörgum það ranglæti, að inn-
stæða félaganna varð misjöfn, horið við fénaðar-
fjölda, því allir greiddu jöfn iðgjöld, án tillits til inn-
stæðu þeirra í sjóðnum. Loks lor að brydda á því, þó
í fáum stöðum væri, að þeir, sem áttu til muna í trygg-
ingarsjóði sínum, vildu l'á það úthorgað, að nokkru
eða öllu leyti. Þeir báru það fyrir sig, að þeir þyrl’tu
ekki að festa meira fé í sjóðnum en aðrir, og ef t. d.
að sonur tók við búi af l'öður sinum, þá var innstæða
gamla mannsins greidd öll, en ungi bóndinn bvrjaði
sem frumbýlingur. Þó stóð búið í raun og veru óhreyl't
á sömu jörðinni. Með þessu móti varð tryggingarsjóð-
urinn ásteytingarsteinn félagsins, en ekki þær megin-
gjarðir, sem gæfu því þrótt til að bjóða öllum harð-
indum byrginn. Reynslan sagði því ákveðnum orðum,
að þroski manna til að styrkja sig með samtökum
hefði ekki reynzt eins mikill og vonir stóðu til.
Heimildarlögin frá 1919 stóðu til 1931, að búl'jár-
ræktarlögin gengu í gildi, en IV. kafli þeirra er um fóð-