Búnaðarrit - 01.01.1992, Blaðsíða 223

vinnumanni, sem sinnti fjósverkum á bænum sumarið 1966. Maður þessi
hafði útbrot (skildi) á handleggjum og höfði. Enda þótt hann leitaði læknis
og notaði lyf við ákomu þessari, var hann enn með þennan húðkvilla, þegar
hann hvarf af landi brott haustið 1966.
Hringskyrfið breiddist út einkum vegna samgangs nautgripa á milli bæja
og sölu gripa frá smituðum bæjum, sem reyndust hafa verið smitaðir við
sölu, án þess að einkenni væru enn komin fram.
I sumum tilvikum þurfti aðeins stutta sambúð slíkra smitaðra gripa við
heilbrigða til þess að smit bærist á milli þeirra (nokkurra klukkustunda
flutning á bifreið).
Auk nautgripa var hringskyrfi einnig staðfest í sauðfé og hrossum og um
25 manns fengu ákomur, mismunandi alvarlegar, af völdum þessa svepps.
Þar var fyrst og fremst um að ræða fólk, sem sinnti fjósverkum, lækningum
eða slátrun sýktra gripa.
Með girðingum og hömlum á flutningi og samgangi búfjár var reynt að
hindra útbreiðslu sjúkdómsins. Eigi að síður barst sjúkdómurinn á 12 bæi í
Eyjafirði, þar sem samtals voru 472 nautgripir. Svo til hver einasti gripur á
þessum bæjum smitaðist. Kálfauppeldi var stöðvað á bæjum, þar sem
sjúkdómurinn gerði vart við sig, til að girða fyrir nýsmit. Endursmit á
gripum, sem læknast höfðu, átti sér ekki stað að því er virtist, og hafa sýktir
gripir því öðlast ónæmi gegn sveppnum.
Lyfjameðferð ýmiskonar virtist koma að takmörkuðu gagni, en tafði fyrir
útbreiðslu sjúkdómsins milli gripa og dró sjúkdóminn þannig á langinn í
fjósinu.
Þar sem hringskyrfis varð vart í hrossum og sauðfé, var ákveðið að fella fé
og hross, sem voru smituð eða í mikilli smithættu til að girða fyrir, að
sjúkdómurinn bærist með þeim út fyrir hið smitaða svæði, jafnvel í aðrar
sýslur, því að ógerlegt var talið að takmarka ferðir hrossa og fjár til lengdar.
Þegar sjúkdómurinn var um garð genginn, voru gripahús þrifin rækilega og
sótthreinsuð og kálfauppeldi til reynslu hafið á nýjan leik undir eftirliti.
Áttu kálfarnir að gefa til kynna hvort smitið hefði verið upprætt.
Frá því að hringskyrfis varð fyrst vart í Eyjafirði og þar til öllum
aðgerðum og hömlum var aflétt leið hálft fjórða ár.
Síðan er ekki vitað til þess að sjúkdómurinn hafi gert vart við sig í
Eyjafirði.
Þó að bændur yrðu fyrir verulegum óþægindum vegna sjúkdómsins og
þeirra aðgerða, sem nauðsynlegar voru, svo sem sölubanns á búfé, sam-
göngubanns, banns við uppeldi kálfa og förgun hrossa og kinda, sýndu þeir
málinu yfirleitt skilning og studdu við þær aðgerðir, sem fyrirskipaðar voru í
sóttvarnarskyni. Var sá þegnskapur þeim til verðugs hróss.
221