Morgunblaðið - 13.01.2009, Blaðsíða 2

2 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. JANÚAR 2009
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Egill Ólafsson, egol@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björgvin Guðmundsson, fréttastjóri, bjorgvin@mbl.is
Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi, gudlaug@mbl.is Minningar mbl.is/sendagrein, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþrótt-
ir sport@mbl.is Sigurður Elvar Þórólfsson, seth@mbl.is Víðir Sigurðsson, vs@mbl.is Sunnudagur Ragnhildur Sverrisdóttir, ritstjórnarfulltrúi, rsv@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
FJÓRTÁN prósent launamanna hafa
lent í launaskerðingu og 7% í lækkun
starfshlutfalls frá því í október, sam-
kvæmt niðurstöðum skoðanakönnunar
sem Capacent Gallup gerði fyrir Al-
þýðusamband Íslands í desember. Gylfi
Arnbjörnsson, forseti ASÍ, segir margt
fróðlegt í niðurstöðunum, en hlutfall
þeirra sem lent hafi í beinni skerðingu
sé nokkru lægra en menn hafi átt von á.
Það komi á óvart, en hins vegar þurfi að
hafa þann fyrirvara á um lækkun starfs-
hlutfalls að frekar hafi verið spurt út í lækkun þess frá fullri
vinnuviku en til dæmis minnkun á yfirvinnu.
Þá virðist skerðing launa og starfshlutfalls vera mun tíð-
ari hjá launamönnum á höfuðborgarsvæðinu en úti á landi,
auk þess sem skerðing er algengari og meiri hjá körlum en
konum. Í könnuninni kemur fram að 85% þeirra sem nú
eru atvinnulausir hafa misst vinnuna eftir bankahrunið í
byrjun október. Atvinnulausir nálgast nú ellefu þúsund.
Íslendingar orðnir svartsýnir
Þá óttast 24,2% þeirra sem eru í launaðri vinnu um starf
sitt og eru karlmenn á höfuðborgarsvæðinu þar fjölmenn-
astir. „Það undirstrikar alvöru málsins að um fjórðungur
landsmanna leggist á koddann að kvöldi með áhyggjur af
því hvort þeir hafi atvinnu. Auðvitað er það mjög ugg-
vænleg staða,“ segir Gylfi. Á sama tíma var gerð hliðstæð
könnun víða um Evrópu. „Íslendingar, sú áður bjartsýna
þjóð, eru sú Evrópuþjóð núna sem hefur hvað dekksta
framtíðarsýn. Það kemur í ljós að áhyggjur manna af at-
vinnumissi eru verstar hér af öllum Evrópuþjóðum. Það
undirstrikar líka umfang þess vanda sem hér er.“ Gylfi
segir könnunina skerpa áherslur ASÍ fyrir endurskoðun
kjarasamninga, þar sem hún sýni að atvinnustigið sé það
sem almenningur hafi mestar áhyggjur af.
Úrtakið var 1.500 manns og svarhlutfall 54,3%.
14% með lækkuð laun
 Könnun ASÍ sýnir að starfshlutfall 7% launafólks hafði verið lækkað í desember
 Fjórðungur svarenda er með áhyggjur af því hvort hann haldi vinnunni áfram
Í HNOTSKURN
»Margt bendir til að karlarfari hlutfallslega verr út
úr kreppunni. Laun 18%
karla hafa lækkað en 8%
kvenna.
»Starfshlutfall 9% karlahefur verið lækkað en 5%
kvenna.
»16% svarenda töldu lík-legt að laun sín lækkuðu á
næstunni en 73% töldu það
ólíklegt.
»10% bjuggust við lækkunstarfshlutfalls á næstunni.
Gylfi
Arnbjörnsson
ÁLFT ein lenti í hinu mesta basli þegar hún ætl-
aði að komast upp úr vök á Tjörninni í gær en
það hafðist á endanum. Makinn fylgdist rólegur
með framvindu mála. Tryggð álfta við maka sína
er alþekkt og þeir eru aldrei langt undan. Í gær
var fjögurra stiga frost í Reykjavík. Næstu daga
er því spáð að frostið verði um og yfir frostmarki
og því er rétt að fólk gæti að sér því ísinn á
Tjörninni gæti reynst ótraustur.
Ekki gekk vandræðalaust að komast upp úr
Morgunblaðið/Ómar
VERÐI tryggingum hf. var heimilt að skerða um 50%
bótarétt ökumanns sem olli þriggja bíla árekstri vegna
stórfellds gáleysis mannsins við akstur. Þetta er niður-
staða Héraðsdóms Reykjavíkur. Maðurinn slasaðist al-
varlega í slysinu og krafðist fyrir dómi viðurkenningar á
fullri bótaskyldu úr slysatryggingu ökumanns. Talið var
sannað að með aksturslagi sínu þegar slysið varð hefði
ökumaðurinn sýnt af sér stórfellt gáleysi og ætti því ekki
rétt á fullum slysabótum.
Hinn 7. október 2006 lenti maðurinn í umferðarslysi á
Kringlumýrarbraut. Hann var ökumaður bifreiðar og
lenti í árekstri við aðra þegar hann skipti um akrein. Bif-
reið mannsins kastaðist við það yfir á öfugan vegarhelm-
ing, þar sem þriðju bifreiðinni var ekið inn í hlið hennar.
Maðurinn hlaut umtalsverða áverka í slysinu og brotn-
uðu m.a. báðir fætur hans illa.
Með bréfi frá Verði tryggingum hf. voru manninum
boðnar 50% bætur úr slysatryggingu ökumanns, þar sem
félagið taldi aksturslag hans í umrætt sinn hafa verið með
þeim hætti að jafna mætti til stórkostlegs gáleysis. Úr-
skurðarnefnd í vátryggingarmálum staðfesti ákvörðun
Varðar og sagði að maðurinn hefði skipt um akrein án
þess að viðhafa nægjanlega aðgæslu og ökuhraði hans
virðist hafa verið alltof mikill með tilliti til frásagnar vitna
og ummerkja á vettvangi.
Fyrir dómi var lögð fram álitsgerð prófessors við verk-
fræðideild Háskóla Íslands sem gerði rannsókn á öku-
hraða bifreiðar mannsins þegar hann missti stjórn á
henni. Niðurstaða prófessorsins var að maðurinn hefði
sennilega verið á 137 km/klst., mögulegur lágmarkshraði
væri 112 km/klst. en hámarkshraði 164 km/klst. Mað-
urinn hélt því sjálfur fram að hann hefði verið á 80-90 km
hraða. Héraðsdómur taldi sýnt fram á að maðurinn hefði
verið á meiri hraða en hann sagði sjálfur. Því til stuðnings
er bent á framburð vitna um að maðurinn hafi ekið hratt,
og skemmdir á bifreiðunum. Þá liggur fyrir að bifreið
mannsins kastaðist við fyrri áreksturinn 80 metra upp í
mót, yfir umferðareyju og á aðra stærri bifreið sem við
höggið fór út af veginum. Síðast en ekki síst er vísað til
fyrrnefndrar álitsgerðar prófessorsins. the@mbl.is
Heimilt var að skerða
bótarétt vegna gáleysis
SAMTÖK um
38.000 evrópskra
flugmanna, ECA,
sem Félag ís-
lenskra atvinnu-
flugmanna er að-
ili að, fagna nú
útkomu nýrrar
skýrslu sem sýnir
þörf á strangari
reglum í flugör-
yggismálum í
Evrópu. Skýrslan tengist hvíldar-
tíma flugmanna og byggist á vísinda-
legum niðurstöðum um svefnþörf og
starfshæfni þeirra sem þjást af of-
þreytu, en talið er að 15-20% allra
flugslysa og flugatvika tengist of-
þreytu flugmanna sem látnir eru
vinna margar langar vaktir með of
stuttu millibili, og hafa því skerta at-
hyglisgáfu í vinnunni.
Samkvæmt upplýsingum frá ECA
hafa samtök flugfélaga í Evrópu
þegar hafið málflutning gegn skýrsl-
unni til þess að draga úr vægi henn-
ar, m.a. með því að reyna að tengja
höfunda hennar við stéttarfélög flug-
manna, eða halda því fram að gjald-
þrotum fjölgi ef öryggisreglur verða
hertar.
„Farþegar og áhafnir eiga rétt á
því að hagnast á ströngum og vís-
indalegum öryggisstöðlum. Evr-
ópskar reglur verða að tryggja að
áhafnir séu hæfar til að starfa, lausar
við ofþreytu,“ segir í fréttatilkynn-
ingu sem samtökin ECA sendu frá
sér í gær.
Meira ör-
yggi í far-
þegaflugi
Öryggi Flugmenn
þurfa að hvílast.
Þreyttir flugmenn
valda um 20% slysa
LÖGREGLAN hefur til rannsóknar
slysatilkynningu sem reyndist vera
gabb. Er málið litið mjög alvarlegum
augum. Hringt var í Neyðarlínuna
síðdegis á laugardag og tilkynnt um
bílveltu á Eyrarbakkavegi við veit-
ingahúsið Hafið bláa. Jafnframt var
sagt að fólk væri slasað. Lögreglan
sendi tvo sjúkrabíla og einn lög-
reglubíl í forgangi á vettvang.
Síðar kom í ljós að um gabb var að
ræða. Óþekktur karlmaður hringdi í
konu og bað hana að tilkynna um
„slysið“. Konan, sem þekkti ekki
þann sem hringdi, var með öllu grun-
laus og hafði enga ástæðu til að ve-
fengja manninn.
Slysagabb
í rannsókn
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
UMBOÐSMAÐUR Alþingis fær
ekki annað séð en að enn kunni að
vera uppi sama staða, af hálfu
Reykjavíkurborgar og annarra eig-
enda Orkuveitu Reykjavíkur, og sú
sem fram kom við vinnu stýrihóps
borgarráðs um málefni REI og
Orkuveitunnar snemma árs 2008.
Þ.e. að Orkuveitan sé ýmist talin
starfa á sviði einkaréttar eða á sviði
opinberrar stjórnsýslu.
Þetta ræður umboðsmaður af
þeim upplýsingum sem hann hefur
aflað um framgang REI-málsins í
kjölfar skýrslu og tillagna stýrihóps-
ins, afstöðu Reykjavíkurborgar og
hvernig málið var afgreitt á fundi
eigenda OR í febrúar 2008.
REI-málið svonefnda, sem hlaust
af fyrirhugaðri sameiningu dótt-
urfélags Orkuveitunnar við Geysi
Green Energy, þótti áfellisdómur yf-
ir stjórnsýslu í borginni á sínum
tíma og snerist m.a. um reglur um
stjórnendavald yfir OR. Því þykir
ástæða til að þetta sé skýrt.
Meðferð valdsins óbreytt?
Í gær var á heimasíðu umboðs-
manns sagt frá fyrirspurn hans til
borgarstjórnar á gamlársdag, um
framgang málsins. Þar kemur fram
að honum hafi ekki verið kynntar
frekari ákvarðanir eða ráðagerðir
um breytingar á reglum um meðferð
eigendavalds sveitarfélaganna innan
OR eða um stöðu fyrirtækisins al-
mennt frá því í svari við bréfi sem
hann ritaði í febrúar 2008.
Umboðsmaður spyr
enn um REI-mál