Morgunblaðið - 13.01.2009, Blaðsíða 16

16 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 13. JANÚAR 2009
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
EKKI tóku öll smærri fjármálafyr-
irtæki þátt í veðlánaviðskiptum, eins
og þeim hefur verið lýst á síðum
Morgunblaðsins. Byr sparisjóður og
MP banki voru t.d. ekki með slíkar
stöður við fall bankanna.
„Við töldum þetta of áhættusöm
viðskipti,“ segir Styrmir Þór Braga-
son, forstjóri MP banka. „Við vildum
frekar hafa áhyggjur af okkar eigin
rekstri án þess að bæta ofan á þær
áhyggjum af rekstri annarra fjár-
málastofnana.“ Ragnar Z. Guðjóns-
son, sparisjóðsstjóri Byrs, segir að
sjóðurinn hafi sem betur fer ekki
haft neinar slíkar stöður í haust.
Viðskiptin, sem um ræðir, fóru
þannig fram að stór banki, Glitnir,
Kaupþing eða Landsbanki, gaf út
skuldabréf. Smærra fjármálafyrir-
tæki fékk þessi bréf að láni, eða
keypti þau, lagði inn hjá Seðlabanka
Íslands sem veð fyrir láni frá bank-
anum. Lánsféð afhenti smærra fyr-
irtækið stóra bankanum, en hélt eftir
vaxtamuninum, sem gat numið 1-2%
af upphæð skuldabréfsins.
Ekki í veðlánum
Morgunblaðið/G.Rúnar
Veðlán Byr sparisjóður var ekki með veðlánastöður hjá Seðlabankanum,
þegar viðskiptabankarnir þrír fóru á hliðina síðasta haust.
Forstjóri MP banka segir veðlánavið-
skipti hafa verið of áhættusöm
● MATSFYRIRTÆKIN þrjú Fitch, Moo-
dy’s og S&P telja lánshæfi íslenska rík-
isins vera mun lakara nú en það var
fyrir bankahrunið í byrjun október. Fyrir
fall var lánshæfi ríkisins talið gott, enda
skuldir íslenska ríkisins á þeim tíma
með því minnsta sem þekktist. Mat fyr-
irtækjanna nú er hins vegar að íslenska
ríkið verði með þeim skuldugustu í
heiminum. Í Morgunkorni Glitnis segir
að mat fyrirtækjanna sé að skuldahlut-
fall Íslands fari yfir 100 prósent af
landsframleiðslu í ár, en skuldir hins op-
inbera voru um 29 prósent af lands-
framleiðslu fyrir hrun. thordur@mbl.is
Lánshæfi ríkisins slæmt
 





      !

 


 



 !
"!

#$!
"!

%!

&'!!(!!)
*+)!,

- !

   
''
!./
''
0'!
01*
2



*3!/


4
2
56
7 $
86



9:!+

&0;<9

 
 
='!/

= 4
"!$

4+


! " 
# 


 

   
 

  





 
 

 





 


>
'
$ ?,
@


$



&
  BC
 CB
  
C
C C
B
C
(

 
(
(
(
  
 
(
(
D
BD
D
DB
 D
 D
 D
(
D
D 
(
(
(
C D
(
(
CD
D
BDB
DC
DC
 D
 D
 D
(
 D
D
(
 D
(
 D
 D
D
*+ $

'
(



B

B

(


(
(
(


(
E6 ' 
!
 
 
 
 
 
 
 
 
B 
 
 
(
 
B 
 
 
C
?
?
?
<%F
$
<%F
%



  

<%F
&
'
F


  

E.
G
9 

   

*?&2
EF
 
  

<%F
(
<%F
C
    

ÞETTA HELST ...
● ÚRVALSVÍSITALA Kauphallarinnar
hækkaði um 1,53% og var lokagildi
hennar 898,24 stig. Ekkert félag lækk-
aði í verði í viðskiptum gærdagsins, en
gengi bréfa Straums-Burðaráss hækk-
aði um 7,62% og Marels um 1,05%.
Velta á hlutabréfamarkaði nam 76 millj-
ónum króna, en velta með skuldabréf
nam 12,4 milljörðum. bjarni@mbl.is
Hækkun í Kauphöll
● VINNA við út-
gáfuáætlun rík-
isbréfa til að fjár-
magna ríkissjóð á
þessu ári stendur
yfir hjá Seðlabank-
anum. Samkvæmt
upplýsingum frá
bankanum eru
vonir bundnar við
að ársáætlun í lánamálum ríkisins fyrir
árið í heild verði tilbúin í næstu viku.
Ríkið mun þurfa á háum fjárhæðum
að halda næstu mánuði til að fjármagna
rekstur sinn og skuldbindingar. Mikill
hallarekstur ríkissjóðs á sama tíma og
áætlað er að tekjur muni dragast sam-
an og endurfjármagna þarf bankakerf-
ið og Seðlabankann vegur þungt.
gretar@mbl.is
Ársáætlun í lánamálum
ríkisins í næstu viku
● HREIN eign lífeyriskerfisins rýrnaði
um 11% að raungildi frá upphafi síð-
asta árs til nóvemberloka. Eignastaðan
batnaði þó heldur í nóvembermánuði,
þótt stærstur hluti nafnaukningar
eigna hafi verið vegna þess hve gengi
krónu var lágt í nóvemberlok.
Í tölum um efnahag lífeyrissjóða
sem Seðlabankinn birti á föstudag
kemur fram að hrein eign til greiðslu líf-
eyris var 1.713 milljarðar króna í nóv-
emberlok, og hafði þá aukist að nafn-
virði um 77 milljarða í mánuðinum.
Til samanburðar voru eignir lífeyr-
issjóðanna til greiðslu lífeyris 1.697
milljarðar króna í upphafi árs 2008.
guna@mbl.is
Eignir rýrnuðu í fyrra
Eftir Þórð Snæ Júlíusson
thordur@mbl.is
FJÁRMÁLAEFTIRLITIÐ (FME)
ákvað á föstudag að veita sér lengri
fresti til að meta eignir og skuldir
nýju viðskiptabankanna. Sam-
kvæmt ákvörðun FME hefur það nú
tíma til 15. febrúar til að ákveða
hvenær það muni ljúka við og birta
verðmat á eignum bankanna.
Þegar FME tilkynnti ákvörðun
sína um ráðstöfun eigna og skulda
Landsbankans hinn 9. október var
tekið fram að mati á eignum og
skuldum ætti að skila innan 30
daga. Þegar sambærileg ákvörðun
birtist vegna Glitnis þremur dögum
síðar var búið að lengja frestinn í
60 daga. Þegar ákvörðun um ráð-
stöfun eigna og skulda Kaupþings
var birt hinn 21. október voru dag-
arnir orðnir 90. Nú er ljóst að matið
mun ekki liggja fyrir fyrr en í
fyrsta lagi í febrúar.
Í ákvörðun vegna nýjustu frest-
unarinnar kemur fram að ekki hafi
tekist að ljúka verðmatinu innan
þess tíma sem til þess var ætlaður,
en það er fjármálaráðgjafarfyr-
irtækið Oliver Wyman sem hefur
umsjón með og annast endurmatið.
Samkvæmt tilkynningu FME vegna
endurskipulagningar bankanna,
sem var birt á heimasíðu þess í des-
ember, er aðferðunum sem notaðar
verða við matið ætlað að end-
urspegla þau verðmæti sem til
„langs tíma litið felast í eignum
nýju bankanna, en ekki það verð
sem fengist við þvingaða sölu við
erfiðar markaðsaðstæður“.
FME tekur sér lengri
tíma til að meta eignir
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
VEXTIR af verðtryggðum lánum
banka og sparisjóða eru á bilinu frá
um 9% og upp í um 14%, líklega í
flestum tilvikum nálægt því að vera
þar um það bil mitt á milli. Því má
ætla að raunvextir af verðtryggðum
lánum séu í flestum tilvikum á bilinu
11-12%.
Vextir af óverðtryggðum lánum
banka og sparisjóða eru frá um 20%
og upp í um 25%. Dráttarvextir sam-
kvæmt ákvörðun Seðlabankans eru
nú 25,0%. Þar sem verðbólgan
mælist nú um 18% eru raunvextir af
verðtryggðum lánum því líklega
töluvert hærri en af óverðtryggðum
lánum.
Þessir vextir eru að sjálfsögðu
umtalsvert hærri en í boði eru í öll-
um nágrannalöndum okkar, enda
eru stýrivextir hér það einnig, en
þeir hafa mikið að segja um þau
vaxtakjör sem bankar og sparisjóðir
bjóða upp á.
Allt að 5% vaxtaálag
Útilokað hefur verið að fá ná-
kvæmar upplýsingar um hvaða
vaxtakjör almenningi og fyrirtækj-
um stendur raunverulega til boða
hjá bönkum og sparisjóðum. Ástæð-
an er sú að í vaxtatöflum þeirra eru
vextir kynntir sem svonefndir kjör-
vextir, sem mjög fáum standa til
boða, eftir því sem næst verður kom-
ist. Ofan á kjörvextina leggjast hins
vegar ákveðnir álagsflokkar, sem
fara upp í um 5%. Er sagt að það ráð-
ist af ýmsum aðstæðum lántakend-
anna hve hátt þetta vaxtaálag verð-
ur. Þar komi m.a. til viðskiptasaga
lántakandans, tryggingar fyrir lán-
inu og fleira. Þess vegna er ekki
hægt að segja nákvæmar um vaxta-
kjör bankalána en að vextir af verð-
tryggðum lánum séu á bilinu frá um
9% og upp í um 14%, og að svipað
eigi við um óverðtryggð lán.
Raunvextir vel yfir 10%
Eins og staðan er núna eru raunvextir af verðtryggðum lánum, sem bjóðast hjá
bönkum og sparisjóðum, líklega töluvert hærri en af óverðtryggðum lánum
Í HNOTSKURN
» Kjörvextir af verð-tryggðum lánum voru í
kringum 5% fyrir um þremur
árum. Þeir voru hins vegar
komnir í tæp 9% í byrjun síð-
asta árs og hafa verið svipaðir
og það síðan þá.
» Margt hefur breyst viðfall bankanna. Áður var
ráðgjöf, miðlun og fjár-
mögnun á yfirtökum stór hluti
tekna þeirra. Nú má ætla að
vaxtamunur af inn- og útlán-
um vegi hins vegar þyngra.
● FJÁRFESTIRINN Beat Siegenthaler,
sem hefur stundað mikil viðskipti með
íslenskar krónur, ráðleggur við-
skiptavinum sínum að halda í þær krón-
ur, sem þeir hafa undir höndum. Í bréfi,
sem Morgunblaðið hefur undir hönd-
um, segir hann að útlit sé fyrir styrk-
ingu krónu á þessu ári og betra sé að
bíða með að selja krónur þar til það
gerist.
Gengi krónunnar styrktist í gær en
gengisvísitalan endaði í 219,46 stigum
en var 220,10 stig við upphaf viðskipta í
dag, samkvæmt upplýsingum frá gjald-
eyrisborði Glitnis. Eitthvað er geng-
isvísitalan misjafnt skráð á milli banka
en Seðlabanki Íslands er hættur að gefa
út gengisvísitöluna. bjarni@mbl.is
Ráðleggur fólki að selja
ekki krónur strax