Freyr - 01.11.2002, Blaðsíða 44

Framlelðslukostnaður á
mjólk fram III árslns 2010
Framleiðslukostnaður mjólk-
ur er samsettur úr mörgum
þáttum. Samanlagður kostnað-
ur við alla þættina og samspil
þeirra innbyrðis myndar fram-
leiðslukostnaðinn.
Kostnaður við framleiðslu
mjólkur í framtíðinni fer eftir
Qölda framleiðsluþátta og kostn-
aðarþróun þeirra, hvers um sig. I
töflu 1 má sjá yfirlit yfir væntan-
lega þróun viðkomandi þátta
hvað varðar magn og kostnað við
hvem þeirra um sig.
KÝR - KVÍGA
Nythæð kýrinnar hefur mikil
áhrif á endanlegan framleiðslu-
kostnað mjólkur en margir mis-
munandi þættir hafa áhrif á hana.
Hún er háð magni, gæðum, gerð
og samsetningu fóðurs, fóðmnar-
háttum og kynbótum, auk aðbún-
aðar og umgengni við skepnuna.
Að því kemur að framleiðslu-
tíma kýrinnar ljúki. Kostnaður-
inn við það að skipta henni út
íyrir kvígu er mismikill milli búa.
Uppeldiskostnaður kvígna er
mjög breytilegur og óhjákvæmi-
lega veldur það kostnaði að
skipta út kú íyrir kvígu.
Athuganir á raunverulegum
kostnaði við kvíguuppeldi hafa
sýnt tap þegar tekið er tillit til
allra kostnaðarþátta, þ.e. uppeldi
og sala á kvígum, eitt og sér,
skilar ekki hagnaði. (Danskir bú-
reikningar 1999).
Fóður
Stærsti breytilegi kostnaðar-
þátturinn og sá þáttur, sem hefúr
mikil áhrif á endanlega hag-
kvæmni í mjólkurframleiðslu, er
fóðurkostnaðurinn.
Breytileikinn stafar af sveiflum
í framleiðninni sem koma inn
víða í ferlinu þegar um fóðuröfl-
un er að ræða. Fóðurtap í öllu
ferlinu er háð uppskeru, heyskap-
araðferð, aðstæðum við geymslu
fóðursins, aðstæðum við gjafir og
fóðumýtingu gripanna.
Minnsta hugsanlega tap fóður-
efna er um það bil 7% af heildar-
uppskeru á velli uns fóðrið er
gefið. I verstu tilvikum getur
þetta tap orðið meira en helming-
ur heildaruppskemnnar.
eftir
Ole Kristensen,
deildarstjóra
hjá Dansk Kvæg
Tæknileg afkastageta í fóður-
öfluninni er einkum háð afkasta-
getu tækjanna sem notuð eru til
verkanna, ffá sláttutæki til gjafa-
vagna og allt þar á milli.
Heildarkostnaðurinn er þannig
háður samspili fóðurtapsins og
afkastagetu tækja sem að koma
við öflun þess, auk fóðmnarhátta.
Ýmis kostnaður
Ýmis kostnaður em útgjöld við
ræktun hjarðarinnar, (kynbætur),
klaufskurð, dýralæknakostnað,
lyf, bústjóm o.s.frv. í þessum
þætti em vinnulaun vemleg og
því má vænta þess að útgjöld
vegna hans hækki jafnhliða al-
mennri launaþróun.
VINNUAFL OG TÆKNI
Hin síðari ár má segja að fram-
Tafla 1. Þættir sem þróun þeirra. hafa afgerandi áhrif á framleiðslukostnað mjólkur og væntanleg
Hvers má vænta framtiðinni?
Þættir Magn Verð
Nyt Eykst Hækkar / stendur I stað / lækkar
Kjötframleiðsla Stendur I staö Stendur í stað / lækkar
Fóöur (gróf- og kjarnfóður) Stendur I staö / laekkar Lækkar
Annað tengt fóðri/fóðrun Stendur I stað / lækkar Hækkar
Vinna Minnkar Hækkar
Viðhaldskostnaður Stendur í stað Hækkar
Orka, tryggingar, skattar o.fl Stendur I stað Hækkar
Afskriftir Stendur I stað Stendur I stað
Ávöxtun Stendur í stað Hækkar
| 44 - Freyr 9/2002