Tónlistin - 01.11.1944, Blaðsíða 29

TÓNLISTIN
19
þessum styrjaldartimum getur enginn
hugsaÖ sér að iðka neinar listir, íþróttir
né dægrastyttingu nema í ,,hölT‘. Þá er
hætt viÖ, aÖ Tónlistarhöllin yrði annað
])jóðleikhús.
Þau leyndardómsfullu öfl, er nú ráða
ferðum þeirra sem stríð heyja, hafa ver-
ið okkur hér á landi óvenjulega hliðholl,
er þau af vizku sinnisenduKathrynOver-
street hingaS austur um höf. Enda þótt
hún hafi hingað til ekki tekið beinan þátt
í íslenzku tónlistarlífi, er hún íslenzkum
tónlistarvinum þegar mætavel kunn fyrir
leik sinn í ameriska útvarpið hér, bæði
einleik og samleik með Rodd. En þessir
útvarpsliðir mega teljast til þess allra
hezta af tónlist, sem útvarpsstöðin hér
hefir sent frá sér yfirleitt. Margir munu
og kannast við Overstreet frá tónleikum
Rauða Krossins fyrir skemmstu. Enda
þótt Overstreet væri þannig áheyrendum
allt annað en ókunn, þegar hún gekk
fram á söngpallinn. varð þó þessi fyrsti
leikur hennar á vegum Tónlistarfélags-
ins viðburður, sem vert er að hafa i
minnum. Hér heyrðum við hana i fyrsta
skipti Ieika heilan tónleik, heilsteypta röð
veigamikilla tónverka án vélrænna milli-
liða, og hafi hún áður vakið athygli okk-
ar og aðdáun. þá má segja að hún hafi
nú vaxið með stækkuðum viðfangsefn-
um og orðið hugljúfari við persónuleg
kynni. Það er hægt að dást að leikni
Overstreet, leikni, sem virðist oft vera
lýtalaus og leikur sér að ]>vi að sigra
allar torfærur án ]>ess að áheyrandinn
verði þess eiginlega var, að torfærur séu
í vegi. En leiknin er ekki nema minni
hluti listarinnar. Það sem mestu varð-
ar er neistinn, sem gerir listamanninum
kleift að skyggnast inn í dýpsta innihald
viðfangsefna sinna og fletta því upp fyr-
ir áheyrendunum. Þennan neista á Over-
street, og þegar við það bætist, að hún
hefir hljómkennd með afbrigðum og eina
þá mýkstu snertingu, sem hér hefir heyrzt,
verður það ljóst, að hér er ekki neinn
miðlungspíanóleikari á ferð. Verkefna-
skráin var mjög fjölbreytt og hófst á
krómatískri fantasíu og fúgu eftir Bach.
Bacn-leikur Overstreet er allfjarri þeim
hreina „formalisma“, sem sumir ternja
sér i meðferð verka eftir Bacch; hann er
kvenlegur, en þó cinarður, og í fullu sam-
ræmi við erfðavenjur um Bach-leik. H-
moll sónata Chopins hefir oft heyrzt leik-
in hér en sjaldan eða aldrei jafn skáld-
lega og nú, sérstaklega þrír fyrstu kafl-
arnir. í hinum erfiðu Paganini-tilbrigð-
um Brahms vakti hljómfegurðin í köf 1-
um. þar sem flestir píanóleikarar láta
sér nægja ef þeir aðeins hitta réttar nót-
ur, sérstaka athygli. Á siðasta lið tón-
leikanna voru smálög eftir ýmsa höfunda
nýrra tímans. Því miður verður ekki unnt
að endurtaka þessa hljómleika, og munu
ýmsar ástæður fyrir ]>ví, en þeir sem
sóttu þá mega þó hafa leyfi til að ala ]>á
von í brjósti, að þetta verði ekki í síðasta
skipti, sem Kathryn Overstreet leikur
fyrir íslenzka áheyrendur.
Léttur samsöngur fárra karlaradda
hefir löngunr átt miklum vinsældum að
fagna meðal almennings hér í hæ. En
óneitanlega virðist sú tónlist af þessu
tagi, sem horin er fram nú orðið, verða
æ vatnsbornari uppáhelling af bruggi
Comedian Harmonists, er við kynnt-
umst af hljómplötum endur fyrir löngu.
Þeir Kling-Klang fimmmenningar gátu
litið nýtt lagt til málanna á fyrsta opin-
hera hljómleik sínum. Það háir þeim
mest, hversu hljómlitlar raddirnar eru.
Til]>rif koma varla til greina, þegar allt
er sungið pianissimo, nema ef tilþrif
skyldi telja nokkurn kímnisvott, sem brá
fj’rir víða, en var ekki nógu samæfður til
þess að hæfa markið. Eðlilegur pall-
skelkur mun og nokkuð hafa dregið úr
áhrifunum. Teknamegin geta þeir félag-
ar talið sér: góð samtök og samæfingu í
sjálfum söngnum, létt hljóðfall, laglegan
og felldan hljómblæ. Virðist liggja bein-
ast við, að þeir félagar noti hljóðnema,
þegar ]>eir syngja í stórurn húsakynnum.
Árni Björnsson lék undir og fórst það
smekklega. Meðal áhorfenda bar mest á
ungu fólki, og klappaði það söngvurun-