Bændablaðið - 01.04.2008, Blaðsíða 7

Leirverjar fóru á mikið þurra­
fyllirí fyrir síðustu helgi og ortu
brennivínsvísur hver sem betur
gat. Pétur Stefánsson sagðist
hlakka til kvöldsins og orti:

Helst­af­öllu­ég­hlakka­til
að­hella­í­glasið­dropa.
Í­vodka­finn­ég­vænan­yl
og­vor­í­hverjum­sopa.

Hæ og hó
Sigmundur Ben. bætti við og
sagði: HÆ og HÓ! Nú er fjör. Fæ
mér sopa af Drambuie og læt eina
hraðsoðna vaða í selskapinn:
Nú­skal­syngja­nótt­og­dag
niður þvinga amann,
vínið­yngir­okkar­brag
orðin­klingja­saman.
Fæðist­bros­til­fagnaðar,
fjölga­bragsins­rætur.
Best­með­kveðjum­Bakkusar
býð­svo­góðar­nætur.
Allar bullur
Hálfdan Ármann Björnsson yrkir
svo um félaga sína á Leir:
Lítið­gull­fær­landinn­sótt
Leirs­í­sullið­forar
enda fullar urðu í nótt
allar­bullur­vorar!
Brennivínið bætir allt
Svo fóru menn að birta gamlar
drykkjuvísur, m.a. þessa, sem
sögð er eftir Ólaf Davíðsson
fræðimann er fæddur var árið
1863 á Felli í Sléttuhlíð:
Finnst­mér­lífið­fúlt­og­kalt
fullt­er­þar­af­lygi­og­róg.
En­brennivínið­bætir­allt
bara­að­það­sé­drukkið­nóg.
Leirs á grunni
Hreiðar Karlsson bættist í hóp­
inn og orti:
Leirs­á­grunni­leik­ég­mér,
litla­snilli­bý­við.
Býsna­þunnur­orðinn­er
eftir­fylliríið.­­
Nú er ég þunnur
En svo kom að skuldadögunum
og Pétur Stefánsson orti:
Innritast­ég­ætti­á­Vog
allri­heilsu­rúinn.
Nú­er­ég­þunnur­nokkuð,­og
nú­er­vísan­búin.
Svo byggðin haldi velli
Kristján Eiríksson sagðist hafa
fengið að nota gamla vísu eftir
eldri bróður sinn [sennilega Jón
Drangeyjarjarl, innsk. S.dór].
Vísan var ort á fundi, þar sem
rætt var að einn mann vantaði á
að hreppur nokkur í Skagafirði
hefði rétt á að vera sjálfstætt
sveitarfélag, en gamall maður í
hreppnum hafði þá nýlega dáið:
Lífs­og­dauða­skörp­eru­skil,
skreipt­er­á­valdasvelli.
Barn­í­nauð­skal­búa­til
svo­byggðin­haldi­velli.
Ítalskt koníak
Þessi vísa Hjálmars Freysteins­
sonar á vel við í þeirri kuldatíð
sem gengið hefur yfir okkur í
vetur:
Er­norðan­gjólan­blæs­í­hnakka­
og­bak
og­brýtur­mann­svo­gjörsamlega­
niður,
það­eina­sem­hjálpar­er­ítalskt­
koníak
sem­aldrei­hefur­verið­til,­því­
miður.
Umsjón:
Sigurdór Sigurdórsson
ss@bondi.is
Í umræðunni
Bændablaðið | Þriðjudagur 1. apríl 20087
Mælt aF
Munni FraM
„Við erum orðnir vanir því að
forstjóri Haga ráðist á þessar
búgreinar með þeim hætti sem
raun ber vitni. Þetta er ekki í
fyrsta skipti, og örugglega ekki
síðasta, sem hann kemur með til­
lögur sem myndu útrýma svína­
og kjúklingarækt hér á landi.
Maður óttast mest að þetta sé
orðið að einhverri þráhyggju hjá
honum,“ segir Ingvi Stefánsson
for maður Svínaræktarfélags
Ís lands vegna ummæla Finns
Árna sonar forstjóra Haga í fjöl­
miðlum í liðinni viku en þar
fjallaði hann m.a. um að nauðsyn­
legt væri að skoða alvarlega að
gefa innflutning á kjúklinga­ og
svínakjöti frjálsan sem og á eggj­
um. Finnur nefndi að miklar
höml ur og höft gerðu að verkum
að mat vælaverð væri hærra á
Ís landi en víða annars staðar.
Svína- og kjúklingakjöt um 1,4%
af heildarútgjöldum heimilanna
Ingvi segir að það sem sér finnst
alvarlegast í þessu er „hvernig
þessum svokölluðu Baugsmiðlum
er beitt í baráttunni“. Hann nefnir
hádegisviðtal á Stöð 2 og Bylgjunni
og viðtal í Fréttablaðinu m.a. sem
dæmi þar um, en í báðum miðlum
hvetji Finnur til þess að tollar á inn­
flutt svína­ og kjúklingakjöt séu
lagðir niður. „Það eina sem er nýtt í
hans málflutningi frá því fyrir rúmu
ári síðan er að nú er hann búinn að
bæta eggjunum í pakkann.“ Ingvi
segir erfitt að fóta sig í málflutn­
ingi á þessu plani, engu sé líkara en
fjármál heimilanna myndu leysast
með því að fella umrædda tolla
niður. Hann nefnir að svína­ og
kjúklingakjöt vegi nú um 1,4% af
heildarútgjöldum heimilanna, upp­
hæðin gæti numið um 5.600 krón­
um á mánuði fyrir meðalheimili og
án þess hann ætli að gera lítið úr
þeirri upphæð „held ég að ávinn­
ingur af niðurfellingu tolla á þessar
kjötvörur sé stórlega ofmetinn“.
Ingvi segir það langt í frá sjálf­
gefið að tollalækkanir skili sér
alfarið í vasa neytenda. Bendi
hann í því samhengi á að hann hafi
borið saman verðlag á fatnaði og
skóm hér á landi við sömu vöruliði
í Danmörku. Í ljós kom að kjöt
kostar samkvæmt nýjustu gögnum
fyrir árið 2006 27,2% meira hér
á landi en þar. Hins vegar kost­
aði fatnaður og skór 27,7% meira
hér en í Danmörku. Fatnaður og
skór vega álíka mikið í heildar­
útgjöldum heimilanna eins og öll
innlend búvöruframleiðsla þannig
að það skiptir neytendur líka máli.
„Ég hef ekki tölu á öllum þeim
fataverslunum sem eru í eigu Haga
hér á landi, en Finnur getur eflaust
útskýrt fyrir neytendum af hverju
svona mikill verðmunur er á milli
landa í þessum samanburði. Við
vitum þó af hverju kjötið kostar
meira, bæði búin og vinnslurnar
hér eru mun minni heldur en t.d. í
Danmörku og öll aðföng, eins og
t.d. fóðrið, í okkar rekstri kosta
mun meira heldur en erlendis. Þetta
gildir hins vegar ekki með innflutt­
an fatnað,“ segir Ingvi.
Hafi svínakjöt hækkað út úr búð
verða aðrir að svara fyrir það
Hann bendir á að verð til svína­
bænda hafi hækkað einu sinni frá
því í maí 2006, í október í fyrra, en
þá hækkaði það um 10% til bænda.
Aðrir verði því að svara fyrir það
ef verð á svínakjöti hafi hækkað út
út búð á síðustu mánuðum, bændur
hafi ekki fengið þá hækkun í sinn
vasa, þrátt fyrir gríðarlegar hækk­
anir á aðföngum. „En við bændur
erum líka neytendur og við höfum
miklar áhyggjur af öllum þeim
hækkunum sem eru framundan.
Eðlilega vilja neytendur fá vöruna
á sanngjörnu verði og ég get lofað
því að við leitum allra leiða til hag­
ræðingar í okkar rekstri til að halda
verði niðri. Það er því miður með
ólíkindum hvað margt hefur gerst
í umhverfinu sem hefur hækk­
að framleiðslukostnað okkar. Þar
vega fóðurhækkanir langþyngst,
og verða enn meiri þar sem krón­
an hefur veikst mikið. Fjármagn er
orðið svo dýrt að hvorki heimili né
fyrirtæki standa undir því til lengd­
ar og fyrirsjánlegt verðbólguskot
mun ekki létta róðurinn.“
MÞÞ
Ingvi Stefánsson formaður Svínaræktarfélags Íslands um málflutning forstjóra Haga
Ávinningur af niðurfellingu tolla stórlega ofmetinn
Hildur Traustadóttir fram­
kvæmdastjóri Félags kjúk­
linga­ og eggjabænda segir það
bein línis ábyrgðar laust og vill­
andi að til að lækka vöruverð
þurfi að leggja niður búskap á
Íslandi. Þetta segir hún í tilefni
af ummælum sem fallið hafa í
fjölmiðlum undanfarið, m.a. hjá
forstjóra Haga, Finni Árnasyni.
Hún segir verð á matvælum hafa
hækkað um heim allan og það
sama gildi um flutningskostnað,
sem hafi hækkað verulega.
„Það er ekkert vitað um hvaða
verð verður á landbúnaðarvörum
ef ekkert verður lengur framleitt
hér á landi. Og við hefðum heldur
ekkert um það að segja frá hvaða
löndum það kjöt og egg sem flutt
væri inn kæmi. Nágrannaþjóðirnar
sem við berum okkur oft saman
við eru að berjast við ýmiss konar
sjúkdóma sem við hér höfum verið
algjörlega laus við,“ segir Hildur
og bætir við að það hljóti að vera
metnaður hverrar þjóðar að fram­
leiða matvæli sem neytendur geti
treyst.
Bendir hún á að öllum sé
frjálst að flytja inn kjúklingakjöt
svo framarlega sem fullnægjandi
heilbrigðisvottorð fylgja með
og að fylgt sé tollareglum. Heil­
brigðiseftirlit með innlendri kjúk­
lingaframleiðslu er mjög gott og
fylgst er með allri framleiðslu og
hverjum sláturhópi, eftirlit hér á
landi sé mun meira en annars stað­
ar. Eftirlitinu fylgi neytendavernd
en ef opnað verði að fullu fyrir
frjálst flæði á frosnum og ferskum
kjúklingaafurðum þá mun þessi
neytendavernd minnka til muna.
Verð á kjúklingakjöti er vissu­
lega hærra hér á landi, en gæði
þess eru meiri en annars stað­
ar, segir Hildur. „Vegna smæðar
markaðarins er dýrara að fram­
leiða kjúkling hér á landi, m.a.
vegna tvöfalt hærra fóðurverðs
sem framleiðendur hér á landi
þurfa að greiða. Það sama gildir
um eggjaframleiðsluna.“
Hildur segir að allt að eitt þús­
und manns vinni bæði beint og
óbeint við kjúklinga­ og eggja­
framleiðslu hér á landi og yrðu
breytingar gerðar á og opnað fyrir
innflutning yrðu störf þessa fólks
í uppnámi.
Hún segir að þegar borin sé
saman þróun vísitölu neysluverðs
og þróun kjúklingaverðs hér á
landi liðin ár, frá 1997 til 2008,
hafi verð á kjúklingum lækkað
um tæp 10%, en neysluvöruvísi­
talan hækkað um 60%, þannig
hafi þróun á verði kjúklinga verið
neytendum til hagsbóta.
−MÞÞ
Kjúklingabændur segja það metnað hverrar þjóðar
að framleiða matvæli sem neytendur treysta
Verð á kjúklingum hefur lækk­
að um 10% á liðnum áratug
Hönnuðir og
bændur leiða
saman hesta sína
Má bjóða þér sláturtertu, sjávar­
maríneraðar kartöfluflögur og jafn­
vel skola þessu niður með ísköld­
um rabarbarasafa? Í eftirrétt er ekki
ónýtt að gæða sér á sítrónu norður­
sins, íslensku gulrófunni og stinga
upp í sig dísætri rabarbarakara­
mellu. Allt þetta var á boðstólum
og meira til á stefnumóti vöruhönn­
uða og íslenskra bænda sem haldið
var við höfnina í Reykjavík, n.t.t.
á neðri hæð Sjóminjasafnsins, um
miðjan marsmánuð. Tilgangurinn
var að sýna gestum afrakstur sam­
vinnu hönnuða og bænda og leyfa
fólki að smakka og kaupa vörurnar.
Markmiðið með samstarfinu er að
styrkja samkeppnisstöðu íslensks
landbúnaðar með því að skapa
nýja matvörur sem byggja á sér­
stöðu og rekjanleika. Í kjölfarið á
stefnumótinu var ákveðið að þróa
nánar þrjár vörutegundir sem sýnd­
ar voru. Í haust er stefnt að því að
koma sláturtertunni á markað ásamt
karamellum og safa úr rabarbara.
Nú tekur við þróunarferli þar sem
hugað verður m.a. að geymslu­
þoli, umbúðum og söluaðilum.
Bændablaðið var á staðnum ásamt
fjölda fólks sem lagði leið sína á
Grandagarðinn og bragðaði á nýj­
ungunum.
Karamellur úr rabarbara slógu í
gegn enda ómótstæðilegar á sinn
hátt en Arna Rut Þorleifsdóttir hélt
þeim samviskusamlega að gestum.
Rabarbarinn var fenginn frá bænd-
unum á Löngumýri á Skeiðum.
Gulrófur frá Hrauni í Ölfusi voru á
boðstólum í básnum hjá henni Eddu
Gylfadóttur en þær voru kryddlegn-
ar og maríneraðar. Gestir gátu keypt
niðursneyddar rófur í lofttæmdum
umbúðum sem var haganlega fyrir
komið í frímerktu umslagi!
Guðfinna Mjöll Magnúsdóttir, Brynhildur Pálsdóttir og Sigríður Sigur jóns-
dóttir eru allar starfandi hjá Listaháskóla Íslands í vöruhönnunardeild og
áttu veg og vanda af skipulagningu verkefnisins „Stefnumót hönnuða og
bænda“. Ljósm. TB
Brynjar Sigurðarson bar sig fagmannlega að við skurð á sláturtertu sem
verður að teljast eitt frumlegasta afkvæmi hönnuðana. Í umsögn um tert-
una segir að fólk sé farið að taka fyrsta bitann með augunum og því skipti
útlitið miklu máli.