Bændablaðið - 01.04.2008, Page 27

Bændablaðið | Þriðjudagur 1. apríl 200827
Tækni og tól
Aðalfundur
Landsambands
kornbænda
verður haldinn fimmtudaginn 10. apríl 2008
á Hótel Hvolsvelli kl 13:30.
Dagskrá:
Setning: Ólafur Eggertsson.
Erindi:
1. Niðurstöður úr korntilraunum 2007.
Jónatan Hermannsson.
2. Kostnaður og hagkvæmni kornræktar í ljósi
aðfangahækkana.
Runólfur Sigursveinsson og Ingvar Björnsson.
3. Tækni við niðurfellingu búfjáráburðar.
Finnbogi Magnússon.

Venjuleg aðalfundarstörf.
Stjórnin
Tækniþróunin tekur á sig ýmsar myndir. Í land­
búnaði má segja að hún stefni samtímis í tvær and­
stæðar áttir. Annars vegar eru tækin að stækka.
Dráttarvélarnar verða æ stærri og öflugri, hjólin
stærri og krafturinn meiri. Sláttuvélar og áburð­
ardreifarar verða breiðari og vinnslubreiddin
meiri. Á hinn bóginn opnar nanótæknin mögu­
leika á því að gera tækin öflugri og endingarbetri
með þróun þeirra efna sem þau eru gerð úr. Það
má segja að tækin stækki inn á við, ef svo má að
orði komast.
Orðið nanó er gríska og merkir dvergur. Það er
réttnefni því einn nanómetri samsvarar einum millj­
ónasta úr millimetra. Til samanburðar má geta þess
að eitt meðalmannshár er um það bil 100.000 nanó­
metrar í þvermál.
Tæknin sem kennd er við þessa örstærð er ekki
bundin við eitt svið heldur nýtist hún víða. Kjarninn
í henni er einfaldlega sá að maðurinn nær tökum á
allra smæstu einingum efnisins. Nanótækni gerir
mönnum kleift að hræra í atómum og sameindum í
yfirborði efnanna.
Með því að færa til atóm og sameindir er hægt að
breyta eðliseiginleikum efnisins sem unnið er með. Í
raun er þetta skref í átt til þess að hægt sé að raða saman
stökum atómum og búa þannig til ný efni frá grunni,
ekki ósvipað því og að raða saman legókubbum. Þetta
gerir okkur kleift að framleiða efni sem eru harðari,
endingarbetri og léttari en þau sem við þekkjum.
Viðhaldsfrítt og ryðgar ekki
Nanótæknin kemur víða við sögu í iðnaðarfram­
leiðslu nútímans. Hana er að finna í tölvum, lækn­
ingatækjum, eiturefnum sem notuð eru í landbúnaði
og í yfirborðsmeðhöndlun á gleri og málmum, svo
dæmi séu tekin.
Í Maskinbladet er nýlega vitnað til orða Leif
Schauser í Árósaháskóla sem lýsti möguleikunum
sem nanótæknin getur skapað þannig að hún geti
valdið byltingu í landbúnaði og matvælaiðnaði. Það
er meðal annars gert í krafti nýrra efna sem eru 100
sinnum sterkari en stál en vega einungis fimmtung af
því sem stálið vegur.
„Það mun meðal annars hafa það í för með sér að
hægt verður að framleiða plóga, herfi og önnur jarð­
vinnslutæki sem eru margfalt endingarbetri en þau
sem við þekkjum,“ sagði Schauser.
Hann nefndi fleiri dæmi. Eitt þeirra er gírkassi þar
sem viðhaldskostnaður er í algeru lágmarki vegna
þess að yfirborð slitflata er bæði endingarbetra og
hreinsar sig sjálft. Með því móti er hægt að lengja líf­
tíma þeirra vélarhluta sem yfirleitt slitna fyrst. Hann
bætti einnig við sjálfhreinsandi gleri og efnum með
svo slétt yfirborð að ryð nær ekki að bíta á því.
Önnur hlið á þessari tækni snertir áburð og ill­
gresiseyði sem verkar mun betur vegna þess að efnin
hafa verið gædd þeim eiginleika að geta brugðist við
breytingu á umhverfinu. Vísindamenn vinna nú að
því að þróa efni sem blandast ekki út í jarðveginn
nema að það fái ákveðin skilaboð, svo sem segul­
áhrif, hita, hátíðnihljóð eða raka.
Nanótæknin ryður sér til rúms
Bændurnir á Ystu­Görðum í
Kolbeinsstaðahreppi tóku fjár­
hús í notkun undir lok síðasta
árs, sem er með þeim stærstu sem
byggð hafa verið í heilu lagi hér­
lendis; samtals 1050 fermetrar
og rúmar um 900 kindur. Mikil
bragarbót hefur orðið á vinnuað­
stöðu með tilkomu nýja hússins.
Byggingin er nokkuð frábrugðin
öðrum fjárhúsbyggingum, en steypt­
ar einingar eru í útveggjum og stál­
grind í þakinu. Þetta var hagkvæm­
ari lausn en að reisa stálgrindarhús,
segir Þóra Sif Kópsdóttir, bóndi á
Ystu-Görðum, en þau fengu mikla
og góða hjálp ættingja og vina þegar
húsið var reist.
„Við höfum ætlað að byggja fjár­
hús í mörg ár, því við höfum verið
með fé í öllum skúmaskotum. Við
tókum inn þann 1. desember og
höfum um 600 ær inni, en gemling­
arnir eru enn í gömlu húsunum. Það er
æðislegt að hafa svona rúmt og mikil
breyting á vinnuaðstöðu fyrir okkur.
Þetta er taðhús og skepnunum líður
vel á taðinu, svo segja má að þetta sé
mikil og góð breyting bæði fyrir dýr
og menn,“ segir Þóra Sif. ehg
Nýja fjárhúsið er bjart og rúmgott og er ekki hægt að líkja vinnuaðstöðunni nú við þá sem áður var.
Þóra Sif Kópsdóttir, bóndi á Ystu-
Görðum, með heimilishundinn í
nýju fjárhúsunum.
Eitt stærsta fjárhús
landsins tekið í notkun
− bjartara, rúmbetra og miklu stærra!
Sala: Tilboð óskast í stóðhestastöð
og sæðistökuhús í Gunnarsholti,
Rangárþingi ytra, ásamt 87ha, lands.
14320 Tilboð óskast í stóðhestastöð og sæðistökuhús í Gunnarsholti,
Rangárþingi ytra, ásamt 87ha, lands.
Um er að ræða stóðhestastöð byggða árið 1989, 968,6 m2 og
sæðistökuhús byggt árið 1997, 206,0 m2 ásamt 87ha lands. (sjá myndir
á heimasíðu Ríkiskaupa, http://www.rikiskaup.is/
Brunabótamat húsanna er kr. 98.450.000,- og fasteignamat er kr.
28.215.000,-.
Fyrirvari við söluna er um að væntanlegur kaupandi skuldbindi sig til
að girða gripahelda girðingu fyrir 01.08.2008 í samráði og samvinnu við
Landgræðslu ríkisins og aðra landeigendur skv. 5. gr. girðingalaga og
reglugerð nr. 748/2002 um girðingar.
Húseignirnar og landið er til sýnis í samráði við Kristinn Garðarsson,
Landgræðslu ríkisins í síma 488 3000 og Ríkiskaup, Borgartúni 7, 105
Reykjavík í síma 530 1400. Tilboðseyðublöð liggja frammi á sama stað
ásamt reglum um frágang og útfyllingu á tilboðseyðublaði.
Tilboð skulu berast Ríkiskaupum, Borgartúni 7, Reykjavík fyrir kl. 11.00
þann 6. febrúar 2008 þar sem þau verða opnuð í viðurvist bjóðenda
sem þess óska.