Læknablaðið - 15.10.1996, Síða 64

732
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Lyfjamál 53
Frá Heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytinu og landlækni
Öflug markaðssetning
háþrýstingslyfja
Margir hafa lýst áhyggjum
vegna vaxandi notkunar nýrra
háþrýstilyfja hin síðari ár. Nýleg
rannsókn á notkun háþrýstings-
lyfja í Bandaríkjunum á árunum
1982 til 1993 sýndi að notkun
kalsíumblokkarajókstúr0,3% í
27% og ACE blokkara úr 0,8 í
24%. Á sama tíma minnkaði
notkun þvagræsilyfja úr 56% í
27% og betablokicara úr 23% í
11% (1,2). Höfundarnir álykta
svo að þótt oft séu sérstakar
ábendingar fyrir því að nota
nýrri lyfin í völdum sjúklingum
þá sé ekkert sem réttlæti notkun
þeirra í meirihluta sjúklinga
með háþrýsting. Þróunin á Is-
landi er svipuð og sama má
segja um hin Norðurlöndin (3).
Hugsanlegar skýringar á þessari
miklu markaðshlutdeild eru
margar og meðal annars:
• Sérstakar ábendingar fyrir
ACE- eða kalsíumblokkara
hafa skýrst með nýjum rann-
sóknum. í þessum tilvikum eru
þau kærkomin viðbót við það
sem fyrir er. Hér má nefna
hjartabilun, kransæðasjúkdóm,
sykursýki, þvagsýrugigt,
brenglun á blóðfitu og fleira.
• Sumir sjúklingar þola betur
ACE- eða kalsíumblokkara en
betablokkara og þvagræsilyf.
• Óhemju öflug markaðs-
setning þessara lyfja að minnsta
kosti síðustu 15 árin.
Aukna notkun nýrri og dýrari
lyfja hafa sumir réttlætt með því
að þau séu með færri aukaverk-
anir og þurfi minna eftirlit
(blóðrannsóknir og heimsóknir
til lækna). Þetta er rétt í sumum
tilvikum en fyrst þarf að vera
búið að sanna að þau geri sama
gagn og eldri lyfin. Hér er pott-
ur brotinn því þessa megin for-
sendu almennrar notkunar
vantar fyrir kalsíumblokkara og
ACE-blokkara en er vel stað-
fest fyrir þvagræsilyfin og beta-
blokkara (4-7).
Til viðbótar við þessa óvissu
um gagnsemi kemur grunur um
að kalsíumblokkarar og þá
einkum skammvirku díhýdró-
pýridín samböndin geti verið
skaðleg. Petta kom fram í mars
1995 þegar kynntar voru rann-
sóknarniðurstöður þess efnis að
kalsíumblokkarar gætu aukið
líkur á kransæðastíflu hjá
háþrýstingssjúklingum (8).
Heimildir:
1. Psaty BM, Koepsell TD, Yanez ND, et
al. Temporal patterns of antihyperten-
sive medication use among older
adults, 1989-1992: an effect of major
clinicai trials on clinical practice? JA-
MA.1995;273:1436-8.
2. Manolio TA, Cutler JA, Furberg CD,
Psaty BM, Whelton PK, Applegate
WB. Trends in pharmacologic man-
agement of hypertension in the United
States. Arch Int Med 1995;155:829-37.
3. Wallenius S, Peura S, Klaukka T, En-
lund H. Scand J Prim Health Care
1996;14:54-61
4. MatersonBJ, RedaDJ, CushmanWC,
et al. Single-drug therapy for hyper-
tension in men: a comparison of six
antihypertensive agents with placebo.
N Engl J Med 1993;328:914-21. Leiö-
réttar niðurstööur NEJM 1994;330:
1689.
5. SHEP Cooperative Research Group.
Prevention of stroke by antihyperten-
sive drug treatment in older persons.
JAMA 1991;265:3255-64.
6. Medical Research Council Working
Party. Medical Research Council trial
of treatment of hypertension in older
adults: principal results. BMJ
1992;304:405-12.
7. Dahlsf B,Lindholm LH, Hansson L, et
al. Morbidity and mortality in the
Swedish Trial in Old Patients with Hy-
pertension (STOP-Hypertension) Lan-
cet 1991;338:136-41.
8. Psaty BM, Heckbert SR, Koepsell TD,
et al. The risk of myocardial infarction
associated with antihypertensive drug
therapies. JAMA 1995;274:620-5.
C Hjarta-og æðasjúkdómalyf á íslandi 1989-1995
DDD/1000ib./dag
C01 Hjartasjúkdómalyl
-■-C02 BlúOþrýstingslækkandi lyf
-*-C03 Þvagræsilyf
-«-C04 Æöavíkkandi lyf
C07 Beta-blokkarar
C08 Kalsíumblokkarar
-*-C09Lyfmetí verkuná
renlnangíotensln-kerfiö
1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995