Tímarit Máls og menningar - 01.11.1980, Qupperneq 61

Friðrik Þórðarson
Saga úr bæjarlífinu
[Við Friðrik Þórðarson háskólakennari í Osló skrifumst á baki brotnu eins og háttur
var íslendinga áður en fjölmiðlar komu til sögunnar og hverskyns fjölmúlavil tók að
vaða uppi. Fyrir fjölmiðlatíð voru íslendingar vel sendibréfsfærir, en nú góla fjölmúla-
vilarar hver upp i annan að enginn kunni að orða hugsun sína án þess að „sletta“, en það
orð brúka þeir um endurnýjun íslenskrar tungu. Einkum eru „dönskuslettur" taldar
sóðaskapur mikill, þótt íslenska standi ekki i meiri þakkarskuld við nokkurt annað
tungumál en dönsku. Eitthvað þusaði ég um þetta í bréfi til Friðriks nýlega, en hann
brást við með skemmtilegum hætti að vanda, sendi mér pistil sem hann skýrir svo:
„Þér til skemtunar hef ég samið þátt úr bæjarlifinu i Reykjavík. Hann hefur það m. a.
sér til ágætis að þar er ekkert nafnorð sem ekki er tökuorð eða merking a. m. k. fengin að
láni, og er þó stíll og orðafar samkvæmt ströngustu hreintungustefnu; látlaust íslenskt
mál; og bærileg svipmynd úr reykvísku götulifi eins og það var á bernskuárum mínum,
um það bil að Jón biskup Helgason var að telja út (hann klappaði mér einlægt á kollinn
og sagði væni minn).“
Eg tek mér það bessaleyfi að birta þátt Friðriks. Þess má geta að Friðrik segir mér að
hann treysti sér vel til þess að semja heilan róman i sama stil og Saga úr bæjarlifmu.
Magnús Kjartansson]
Eftir messu rölti séra Magnús Kjartansson dómprófastur hnipinn og
ofantekinn upp í Bankastræti, og gáði sín ekki fyrr en hann stóð fyrir
utan Bernhöftsbakarí. Honum varð óviljandi litið suður að latínuskólan-
um gamla; það var upplestrarfrí og komið fram undir próf, og nokkrir
piltar stóðu fyrir framan Iþöku og voru að hlýða hver öðrum yfir franskar
glósur; rektor stóð úti í kvistglugganum og tottaði pípu sína. „Mikið er
nú annars orðið langt síðan maður var stúdent," tautaði séra Magnús og
stútaði sig á pontunni.
Allt í einu hrekkur hann upp við það að blásið er í saxófón hátt og
hvellt hinumegin við Bankastræti, og þegar hann víkur sér við, sér hann
hvar feitur og gráskitulegur utanríkismálaráðherrann staulast niður
tröppurnar á gamla stiftamtmannshúsinu, flibbalaus á nýsaumuðum
kjólfötum; hann var búinn að týna pípuhattinum. Þeir slésvíkingar
315