Lögmannablaðið - 01.03.2004, Qupperneq 35

35
Af þessu má sjá að breytingar þær sem gerðar
voru á skaðabótalögum 1999 leiddu til þess að
hinum skaðabótaskylda aðila í máli nr. 520/2002
bar að greiða tjónþola u.þ.b. 5 millj. kr. lægri
skaðabætur fyrir varanlega fjárhagslega örorku en
raunin hefði orðið ef slysið hefði gerst rúmlega 2
mánuðum fyrr.
Það kann hinsvegar að vera vafasamt að full-
yrða að þó lagabreytingin 1999 hafi leitt til lakari
skaðabótaréttar tjónþola í máli nr. 520/2002 sé
eins farið um alla aðra tjónþola.
Til þess að reyna að leiða líkum að því hver hin
almenna staða tjónþola er samkvæmt lögum nr.
37/1999 samanborið við stöðuna fyrir lagabreyt-
inguna var tjón vegna varanlegrar örorku nokk-
urra tilbúinna tjónþola kannað útfrá eftirfarandi
forsendum:
– Slysdagur er sá sami og í máli nr. 520/2002,
svo og stöðugleikatímapunktur og metnar af-
leiðingar, þ.e. 70% varanleg örorka.
– Bótaréttur úr slysatryggingu launþega er kr.
3.602.880,00.
– Gert er ráð fyrir að tjónþoli nýti 30% metna
vinnugetu sína.
– Reiknaður er bótaréttur kvenna á aldrinum 20,
30, 40, 50 og 60 ára, annarsvegar skv. skaða-
bótalögunum eins og þeim var breytt með
lögum nr. 42/1996 og hinsvegar eins og þeim
var breytt með lögum nr. 37/1999.
– Gert er ráð fyrir að tjónþoli eigi aðeins rétt til
greiðslna frá almannatryggingum en ekki líf-
eyrissjóði.
– Gert er ráð fyrir bótarétti frá stöðugleikatíma-
punkti til 67 ára aldurs tjónþola.
– Tekið er tillit til 33,3% skattskyldu við útreikn-
ing frádráttarfjárhæða.
– Útreikningur miðar við 4,05% ársvexti, þ.e.
4,5% fyrir fjármagnstekjuskatt, og vaxtavexti.
– Lífslíkur fara eftir reynslu áranna 1996 – 2000.
Lífslíkur kk. og kvk. eru ekki þær sömu.
– Stuðst var við þrenns konar árslaun:
1. Sömu árslaun og í máli nr. 520/2002,
þ.e. kr. 1.780.800,00
2. Árslaun kr. 3.180.000,00
3. Árslaun kr. 4.770.000,00
Niðurstöður er að finna í eftirfarandi þremur
töflum.
Tafla 1. Árslaun kr. 1.780.800,00
Aldur
tjónþola Kyn. 1996 1999
20 kvk. 8.862.720,00 7.966.123,00
30 kvk. 8.239.440,00 3.294.017,00
40 kvk. 6.992.880,00 1.897.394,00
50 kvk. 5.123.040,00 514.570,00
60 kvk. 1.383.360,00 0,00
Tafla 2. Árslaun kr. 3.180.000,00
Aldur
tjónþola Kyn. 1996 1999
20 kvk. 18.657.120,00 28.875.445,00
30 kvk. 17.544.120,00 19.379.950,00
40 kvk. 15.318.120,00 15.199.423,00
50 kvk. 11.979.120,00 10.279.161,00
60 kvk. 5.301.520,00 5.191.460,00
Tafla 3. Árslaun kr. 4.770.000,00
Aldur
tjónþola Kyn. 1996 1999
20 kvk. 29.787.120,00 50.557.610,00
30 kvk. 28.117.620,00 35.783.649,00
40 kvk. 24.778.862,00 28.736.173,00
50 kvk. 19.770.120,00 20.227.089,00
60 kvk. 9.753.120,00 10.949.353,00
Niðurstaða:
Dómur Hæstaréttar í máli nr. 520/2002 gaf svar
við ákveðnum grundvallarspurningum varðandi
túlkun á 1. málslið 4. mgr. 5. gr. skaðabótalaga nr.
50/1993 eins og ákvæðinu var breytt með 4. gr.
laga nr. 37/1999. Þannig staðfesti Hæstiréttur að
eingreiðsluverðmæti ákveðinna greiðslna af
félagslegum toga frá almannatryggingum komi til
frádráttar skaðabótum fyrir varanlega fjárhagslega
örorku og að réttur til greiðslna frá almannatrygg-
ingum miðast við stöðugleikatímapunkt. Dómur-
inn svarar því hins vegar ekki með endanlegum
hætti hverjar félagslegar greiðslur frá almanna-
tryggingum komi til frádráttar og hverjar ekki.
Þá virðist ljóst að breyting sú sem gerð var á
skaðabótalögum með lögum nr. 37/1999 hefur í
alvarlegum slysamálum leitt til lakari bótaréttar
tjónþola á miðjum aldri með lágar tekjur en til
betri bótaréttar yngri tjónþola með meðal- eða
hærri tekjur. Svar við þeirri spurningu hvort,
þegar á heildina er litið, lög nr. 37/1999 hafa leitt
til lakari eða betri bótaréttar tjónþola í alvarlegum
slysamálum, kallar hins vegar á ítarlegri rannsókn
en að framan greinir og verður því engu haldið
fram í þeim efnum að minni hálfu.
L Ö G M A N N A B L A Ð I Ð