Peningamál - 01.11.2007, Blaðsíða 55

P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
7
•
3
55
tímabilið þar sem vegast á neikvæð áhrif mögulega lægra eignaverðs
á einkaneyslu og möguleg eftirspurnaráhrif stóriðjuuppbyggingar í
Helgu vík. Líkindadreifing framleiðsluspennunnar er hins vegar ekki
eins ósamhverf og í júlí þar sem hætta á vanmati framleiðsluspennu
í sögulegum gögnum og það sem af er þessu ári hefur í ríkari mæli
verið tekið inn í grunnspána. Eins og áður eru taldar meiri líkur á
að verðbólgan framan af spátímanum verði meiri en í grunnspánni
(mynd IX-5) en að hún verði minni, sérstaklega vegna hættunnar á
meiri gengislækkun en felst í grunnspánni. Við lok spátímans er lík-
indadreifing verðbólguspárinnar hins vegar nokkurn veginn samhverf
en slagsíða undirliggjandi áhættuþátta endurspeglast í líkindadreif-
ingu stýrivaxtaferilsins. Eins og áður hefur komið fram eru horfur á að
verðbólga verði við verðbólgu markmiðið á þriðja ársfjórðungi 2009
en þá eru um helmingslíkur á að verðbólga verði á bilinu 1,7-3,7%
miðað við líkindadreifingu grunnspárinnar. Samkvæmt dreifingunni
eru jafnframt sáralitlar líkur á að verðbólga verði við markmið fyrr en
á seinni hluta næsta árs og 50% bil líkindadreifingarinnar nær ekki yfir
verðbólgumarkmiðið fyrr en snemma árs 2009.
... og því líkur á að jafnvel sé þörf fyrir aðhaldssamari
peningastefnu en felst í grunnspá
Óvissa við mat á þjóðhags- og verðbólguhorfum endurspeglast í
óvissu um hvernig stýrivaxtaferil þarf til þess að ná verðbólgumark-
miðinu innan viðunandi tíma. Verði efnahagsframvindan eða miðlun
peningastefnunnar með öðrum hætti en reiknað er með í grunnspánni
þurfa stýrivextir að taka mið af því.
Stýrivaxtaferill nýrrar grunnspár er nokkuð breyttur frá júlí spánni.
Stýrivextir eru hækkaðir nú um 0,2 prósentur og aftur um 0,25 pró-
sentur við næstu vaxtaákvörðun. Samkvæmt spánni verða stýrivextir
að meðaltali 13,4% á síðasta fjórðungi þessa árs. Þeir verða hæstir
13,75% á næstu tveimur ársfjórðungum á eftir og taka að lækka
ársfjórðungi síðar en spáð var í júlí. Aðhaldsstig peningastefnunnar
er því á heildina litið meira en í júlí. Áhættumatið í töflu IX-1 bendir
hins vegar enn til hættu á því að verðbólgu sé vanspáð á stærstum
hluta spátímans. Óvissumat stýrivaxtaspárinnar er því áfram skekkt
upp á við og því líklegra að hækka þurfi stýrivexti enn frekar en felst í
grunnspánni en að hægt verði að hraða lækkunarferlinu.
Fráviksdæmin í rammagrein IX-2 lýsa, sem fyrr segir, tveimur
helstu áhættuþáttum spárinnar og mögulegum viðbrögðum peninga-
stefnunnar við þeim. Bæði fráviksdæmin gefa til kynna að herða þurfi
enn frekar á aðhaldsstiginu verði þróunin í takt við það sem þau lýsa.
Þessir stýrivaxtaferlar rúmast innan 90% óvissubils grunnspárinnar.
Miðað við líkindadreifingu stýrivaxtaferilsins eru töluverðar
líkur á því að stýrivextir verði á bilinu 13-14% að meðaltali á fjórða
ársfjórðungi þessa árs og á bilinu 13¼-15% á fyrsta fjórðungi þess
næsta. Í lok spátímans eru stýrivextir um 4½% og því nokkru lægri en
hlutlausir vextir, þ.e. vextir sem hvorki örva þjóðarbúskapinn né letja
hann. Óvissubilið er hins vegar orðið verulega breitt á seinni hluta
spátímans enda er gríðarleg óvissa um efnahagsframvinduna svo langt
fram í tímann.
ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Framleiðsluspenna
Mynd IX-4
Framleiðsluspenna
Spátímabil 4. ársfj. 2007 - 3. ársfj. 2010
Heimild: Seðlabanki Íslands.
% af framleiðslugetu
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
2006 2007 2008 2009 2010
Mynd IX-5
Verðbólga
Spátímabil 4. ársfj. 2007 - 3. ársfj. 2010
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Verðbólgumarkmið
Verðbólga
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2006 2007 2008 2009 2010
%
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Stýrivextir
Mynd IX-6
Stýrivextir
Spátímabil 4. ársfj. 2007 - 3. ársfj. 2010
Heimild: Seðlabanki Íslands.
%
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
2006 2007 2008 2009 2010