Skírnir - 01.01.1947, Blaðsíða 192
* 190
Einar Ól. Sveinsson
Skírnir
en skipaði þeim eftir voru að befala sig guði, en nær hann
út kom, tók hlaupið bæinn, en hann komst með barnið upp
á einn stóran jökuljaka, hver er flaut með hann og barnið
í sjó fram; hraktist svo austur með landi, og landfestist
jakinn með hann og barnið á Meðallandsfjöru, svo bæði
komust lífs af. — En fyrir átroðning, kostnað og hagbeit,
sem þetta burtflúna fólk [það, sem Landnáma talar um]
gerði um veturinn á Tjaldavöllum, er fjaran, sem þeim
jörðum fylgdi, komin undir Kerlingardal að gamalla
manna sögn eftir þeirra forfeðrum, hvað og líklegt er,
þar hún liggur til sjós móts við áðurgreind bæjarstæði,
Lágeyjar og Lambajökuls. En hvað oft jökulhlaup hafi
komið yfir Mýrdalssand, finnst ekki í rit sett . .“
Næst er um þessi efni rætt í ritum Jóns Steingrímsson-
ar, og styðst hann við sagnir, rit Jóns Sigurðssonar, Land-
námu og eitthvað af annálum, og væri þakkarvert, að
greitt væri úr, hverjar annálaheimildir hans hafi verið
og hvaðan fræðsla þeirra sé komin, en ekki mun það á
margra manna færi. I viðbæti við ritgerð hans um Skaft-
áreld er skrá yfir eyðibýli í Vestur-Skaftafellssýslu, og
stendur þar m. a.1):
„I Álftaveri og kringum það á svo kölluðum Mýrdals-
sandi var víst byggð, sem Landnáma sýnir. Seinni skrif
og frásagnir nefna þar þessa bæi, sem aftókust 894 fyrir
ofan Álftaverið, nefnilega: 10. Dynskógar, fjörunafnið
er eftir. 11. Hranastaðir. 12. Keldur eða Loðinsvíkur.
13. Laufskálir. 14. og Hofstaðir, úr hverjum bæ sagt er
Herjólfsstaðir séu byggðir. Bygginga eftirleifar hafa ein-
asta sézt af þessum bæjum, og í einum stað stór eirketill
fundizt af Þorsteini Magnússyni klausturhaldara. En fyr-
ir vestan Álftaverið aftókust þessir bæir 1311 eða þar um
bil: 15. Lambey, mikið stór bær. 16. Lágey. 17. Holt.
18. Rauðalækur, aðrir segja Dýralækir. Hér um gefur upp-
lýsing einn Höfðabrekkukirkju máldagi og ein fjara, sem
liggur undir Kerlingardal. 19. Hraungerði með öllum
1) Safn t. s. fsl. IV 53.