Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1988, Qupperneq 85

Kristján Búason
NÝJATESTAMENTISFRÆÐI
ÁFANGAR OG VIÐFANGSEFNI
Tilgangur erindisins er að gefa í stórum dráttum nokkra hugmynd
um rannsóknarefni og þróun rannsókna í nýjatestamentisfræðum, einkum
síðustu 200 árin.
Nýjatestamentisfræðin em ein af höfuðgreinum guðfræðinnar við
hlið gamla testamentisfræða, trúfræði, siðfræði, kirkjusögu,
kennimannlegra og almennra trúarbragðafræða. En áður en ég vík nánar
að þessu efni, vil ég fara nokkmm orðum um stöðu guðfræðinnar og þá
um leið nýjatestamentisfræðanna innan Háskóla Islands.
Staða nýjatestamentisfræða innan háskóla
Guðfræðideild Háskóla íslands er ein af þremur elztu deildum hans,
þar sem Háskóli íslands var stofnaður árið 1911 með sameiningu
prestaskólans, lagaskólans og læknaskólans. Lokapróf frá þessum skólum
hefur veitt rétt til embættisgengis á íslandi. Staða guðfræðideildar innan
háskóla felur ekki aðeins í sér, að hún er embættismannaskóli, sem þjónar
stofnun samfélagsins, þ.e. kirkjunni, um undirbúning embættismanna, þ.e.
presta, heldur felur það jafnframt í sér gagnrýna umfjöllun um
viðfangsefhin, þar sem sannleikans skal leitað í hverju máli.
Starf guðfræðinga er hluti skipulegrar sannleiksleitar manna og þeir
eiga jafnframt að miðla niðurstöðum hennar til stúdenta og samfélags.
Eins og í öðmm fræðigreinum afmarkast viðfangsefni hennar við ákveðna
þætti vemleikans, sem við lifiun í. Rannsóknaraðferðir í guðfræði mótast
eins og í öðmm greinum af viðfangsefninu, en flestar þeirra em hinar
sömu og í hugvísindagreinum. Allir menn nálgast vemleikann með
ákveðnum skilningi, þ.e. með þeim hugmyndum, sem þeir gera sér um
hann. í kristinni guðfræði nálgast menn tilveru sína yfírleitt með þeim
skilningi, að hún sé sköpun Guðs, það er að segja m.a. hlutstæð og
skipuleg, þar sé því að leita lögmála, ekki aðeins orsaka eins og Aristoteles
lagði áherzlu á, en þessi skilningur kristninnar var mikilvæg forsenda
þess, að fræðimenn fóm að leita markvisst að lögmálum, sem er einkenni
nútímavísinda. í kristinni guðfræði nálgast menn tilveru sína einnig með
þeim skilningi, að maðurinn sé ráðsmaður Guðs, sem hefur gerzt
sjálfráður og ósáttur við ábyrgð sína á lífinu gagnvart skapara sínum. Og
þar em vísindamenn ekki undanskildir. En kristin guðfræði hefur einnig
að forsendu þá sannfæringu, sem hvorki verður sönnuð né afsönnuð, að
skaparinn hafi birt mönnum vilja sinn og afstöðu til manna í atburðum
sögunnar, nánar tiltekið í sögu ísraels og sérstaklega í lífí, starfi, dauða og
upprisu Jesú Krists. Vitnisburður spámanna Gamla testamentisins og
83