Þjóðmál - 01.09.2014, Blaðsíða 36

Þjóðmál haust 2014 35
læsilega frásögn í mörgum stuttum köflum .
Voru þau tíu ár að vinna verkið .
Týndu sjötíu milljónir manna
lífi af völdum Maós?
Það leynir sér ekki, að þau Jung Chang og Jon Halliday eru óvinveitt Maó . En
hver kvartar undan því, að ævisagnaritarar
Adolfs Hitlers bregði upp ógeðfelldri mynd
af honum?5 Þau Chang og Halliday halda
því fram, að um sjötíu milljónir manna hafi
týnt lífi af völdum Maós og samverkamanna
hans: Þrjár milljónir manna hafi verið
drepnar við valdatöku kommúnista, 27
milljónir látið lífið í þrælkunarbúðum,
37 milljónir soltið í hel og þrjár milljónir
verið drepnar í Menningarbyltingunni .6
Samkvæmt Svartbók kommúnismans,
sem birtist á frönsku átta árum á undan
bók þeirra Changs og Hallidays, drápu
kínverskir kommúnistar eitthvað á milli
7–10 milljónir manna, 20 milljónir létu
lífið í þrælkunarbúðum, og eitthvað á milli
20–43 milljónir sultu í hel . Giskar ritstjóri
bókarinnar, Stéphane Courtois, á, að um
65 milljónir manna hafi því týnt lífi af
völdum Maós og samverkamanna hans .7
Árið 2010 kom út bók eftir hollenska
sagnfræðinginn Frank Dikötter, prófessor
í Hong Kong-háskóla og Lundúnaháskóla,
þar sem niðurstaðan er, að sennilega hefðu
að minnsta kosti 45 milljónir manna soltið
í hel í hungursneyðinni miklu 1958–1962 .
Dikötter kvað engan vafa leika á því,
að hungursneyðin hefði verið af manna
völdum og að Maó hefði verið fullkunnugt
um hana . Dikötter hafði í fjögur ár stundað
rannsóknir í skjalasöfnum kínverskra héraða
og borga, sem nýlega höfðu þá verið opnuð,
en mörg önnur kínversk skjalasöfn eru enn
harðlokuð .8 Þau Chang og Halliday virðast
því síst hafa ýkt tölu fórnarlamba Maós .
Fjandskap þeirra í garð Maós verður að
skilja í ljósi þess, að þau taka sér stöðu með
fórnarlömbunum gegn böðlinum .
Geir Sigurðsson horfir fram hjá þeim
tveimur aðalatriðum, að rit þeirra Jungs
Changs og Jons Hallidays er feikilegt afrek,
þótt ekki sé það gallalaust, og að Maó
var svo sannarlega illmenni og níðingur .
Athugasemdir Geirs við ævisöguna eru
annars vegar um heimildanotkun höfunda
og hins vegar um nokkur efnisatriði . Þau
Chang og Halliday taki til dæmis mark
á ýmsu áróðursefni frá Tævan, þar sem
andstæðingar Maós bjuggu um sig, eftir
að kínverska borgarastríðinu lauk 1949,
og frá Ráðstjórnarríkjunum, eftir að skildi
með Maó og Níkíta Khrústsjov, leiðtoga
kommúnistaflokks Ráðstjórnarríkjanna .
Enn fremur nafngreini þau ekki alla við-
mælendur sína og geri ónóga grein fyrir
ýmsum óbirtum kínverskum gögnum, sem
þau hafi fengið aðgang að . Um áróðursefnið
Þ að leynir sér ekki, að þauJung Chang og Jon Halliday
eru óvinveitt Maó . En hver kvartar
undan því, að ævisagna ritarar
Adolfs Hitlers bregði upp ógeð-
felldri mynd af honum? Þau
Chang og Halliday halda því
fram, að um sjötíu milljónir
manna hafi týnt lífi af völdum
Maós og samverka manna hans:
Þrjár milljónir manna hafi verið
drepnar við valdatöku kommún-
ista, 27 milljónir látið lífið í þrælk-
unar búðum, 37 milljónir soltið
í hel og þrjár milljónir verið
drepnar í Menningar byltingunni .