Litli Bergþór - 01.07.2014, Blaðsíða 12

12 Litli-Bergþór
Saga Laugaráss er ekki löng frá því foreldrar
mínir settust þar að, meðal fyrstu íbúa, um miðjan
fimmta áratuginn. Mér fannst sagan ekki lengri en
svo að að það ætti að vera hægt að safna saman á
einn stað upplýsingum um allt það fólk sem hefur
dvalið í „þorpinu í skóginum“ þennan tíma. Þessi
hugmynd hefur lengi verið að gerjast í kollinum á
mér og hefur aftur og aftur komið í hugann þegar
ég hef þurft að leita einhverra upplýsinga úr riti
Búnaðarsambands Suðurlands: Sunnlenskar
byggðir, sem var gefið út 1980 og síðan uppfært
1985 (að mig minnir). Þetta rit er afskaplega
gagnlegt og mér finnst að af einhverju tilefni ætti
Búnaðarsambandið að ráðast í uppfærslu á því og
þá kannski setja það upp sem vefsíðu.
Ég hóf verkið síðan með áþreifanlegum hætti
fyrir nokkrum mánuðum með því að safna saman
upplýsingum úr Sunnlenskum byggðum. Þessum
upplýsingum dældi ég síðan inn á síðu núverandi
og fyrrverandi Laugarásbúa á Facebook og fékk
með þeim hætti heilmikið af kjöti á beinin frá þeim
ríflega hundrað einstaklingum sem þar eru skráðir.
Ég vænti enn frekari samvinnu við þetta fólk og hef
kallað eftir sögum og myndefni. Af öðrum leiðum
sem ég hef farið við upplýsingaöflun vil ég nefna
vefinn timarit.is, en þar hafa minningargreinar um
gengna Laugarásbúa komið að sérlega góðu gagni
svo og Litli-Bergþór, sjálfur.
Á vef þjóðskrár, skra.is hef ég getað fundið bygg-
ingarár húsakostsins. Loks vil ég geta afskaplega
fróðlegra greina sem Bjarni Harðarson skrifaði
og sem voru birtar í ritröð Sögufélags Árnesinga,
ritum II og III.
Enn liggur ekki fyrir hvað ég geri svo við þessar
upplýsingar, en það helgast væntanlega af því
hvernig gengur.
Það sem hér fylgir eru tvö dæmi um þá nálgun
sem ég hef haft að skrifunum, en á henni kunna að
verða breytingar.
[Páll vísar til heita annarra húsa á nokkrum stöðum
í textanum en vonir standa til að texti um þau hús
birtist síðar í Litla-Bergþóri, innsk. ritstjórn.]
LAUGARÁS II 1936
Gamla læknishúsið - kallast nú Hverabrekka 1 í fast-
eignaskrá.
Þegar aðsetur læknis var flutt frá Skálholti 1923 var
byggt hús á svipuðum eða sama stað og núverandi
hús stendur. Það var timburhús á steinsteyptum
kjallara. Það hús hafði verið byggt við Geysi í tilefni
konugskomunnar 1907.
Konungshúsið stóð lengi og kom ferðamönnum
í góðar þarfir og fólkið að Laug stóð fyrir
veitingum í Konungshúsinu. Erfitt var þó að
taka á móti ferðamönnum áður en sími og vegur
komu að Geysi. Árið 1922 var jörðin Laugarás
keypt og gerð að læknasetri í þáverandi
Grímsnes-læknishéraði. Ríkið heimilaði þá
læknishéraðinu að kaupa Konungshúsið og var
það rifið veturinn 1923 og flutt frá Geysi að
Laugarási. (hotelgeysir.is)
Núverandi hús var síðan byggt 1936. Þar bjuggu
læknarnir í 30 ár. Frá því Helgi og Guðný (sjá Laugarás
I) fluttu úr kjallaranum í nýbyggt hús, voru læknarnir
með læknastofu þar. Íbúð læknis og læknastofa var
flutt í nýja heilsugæslustöð í Launrétt 2, 1966.
1923 - 1925
Óskar Einarsson, (f. 13.05. 1893, d. 20.03. 1967) og
Guðrún Snæbjörnsdóttir. Óskar staldraði stutt við
þar sem hann þoldi ekki
ferðalög á hestbaki í „því
stóra héraði“, eins og
segir í minningargrein
um hann.

1925 -1932
Sigurmundur Sigurðs-
son, (f. 1890, d. 14.11.
1962) og Anna K.
Eggertsdóttir (f. 24.11.
1894, d. 20.08. 1932).
Anna var bróðurdóttir
Óskar Einarsson.
Páll M. Skúlason:
Fólkið og húsin í Laugarási
Læknishús.