Litli Bergþór - 01.07.2014, Blaðsíða 29

Litli-Bergþór 29
á æfingu?“ Fjögur af þessum sumrum vorum við tveir
jafnaldrar á bænum. Við lékum okkur ekki mikið. Eitt
sumarið var hinn ekki. Þá var ég í miklum samskiptum
við yngsta soninn á bænum sem var fimm árum eldri
en ég. Það var afar þroskandi fyrir mig. Þess má geta
að við höldum enn sambandi eftir þessi tæplega 50 ár.
Það voru engin afmæli haldin né veislur yfirleitt. Vel
var þó tekið á móti gestum og gangandi. Bókakostur
var svo sem ekki mjög mikill. Kannski svona tveir til
þrír hillumetrar. Hann lásum við sundur og saman.
Blöð voru keypt, Alþýðublaðið og Tíminn. Einnig
Samvinnan. Þessu lá ég í. Mig minnir að Búnaðarblaðið
Freyr hafi líka verið keypt, en það höfðaði lítið til mín.
Húsmóðirin var svo áskrifandi að ameríska blaðinu
Reader’s digest enda altalandi á enska tungu. Þessu
otaði hún að okkur krökkunum. Því miður var ég ekki
nógu þroskaður til að leggjast í það, nema brandarana
sem voru gjarnan á eftir greinunum. Þarna var mikið
ort. Ég fékk gríðarlega hvatningu í þá átt. Ég reyndi
mikið, en eitthvað vantaði, þannig að árangurinn varð
aldrei mikill.
Aðbúnaður og hreinlæti
Húsnæðið var gott nýtt steinhús sem varð ekki
fullklárað þann tíma sem ég var þarna. Olíukynding
var og ljósamótor sem settur var í gang síðdegis á
haustin. Oft var hann í biliríi eða hreinlega ekki settur
í gang og ég man eftir að hafa lesið við kertaljós
í rúminu. Þarna var kjallari, þar sem var þvottahús,
smíðakompa, hundakompa og vélahús fyrir ljósavél.
Þar niðri var eina klósett heimilisins. Þar var ekki
vaskur. Uppi átti að koma baðherbergi. Það kom ekki
meðan ég var á bænum. Á aðalhæðinni ber fyrst að telja
stórt eldhús sem var notað sem aðalsamkomustaður
fólksins. Þar var olíueldavél, ágæt eldhúsinnrétting og
stór vaskur. Reyndar sá eini í húsinu. Uppi á lofti voru
þrjú allstór herbergi. Þar bjó ég öll sumrin. Yfirleitt
með einum eða tveimur öðrum. Ég hafði alltaf mitt
eigið rúm. Matartímar voru nokkrir. Á morgnana
fyrir mjaltir var brauð og kaffi á boðstólum. Ekki
mjólk vegna þess að mjólkin frá kvöldinu áður var
ónýt. Ekkert rafmagn, enginn ísskápur. Eðlilegt var
talið að börn drykkju kaffi. Eftir mjaltir svona upp úr
klukkan 10 var alvöru morgunmatur. Hafragrautur,
skyr, brauð og mjólkurostur og nóg af mjólk. Mjólkin
var spenvolg og auðvitað ógerilsneydd, enda mjólkuð
þá um morguninn. Reyndar var þarna ótrúlegt skyr-
og ostát. Það helgaðist af því að þetta var stórt kúabú
og Mjólkurbú Flóamanna sendi óbeðið skyr og ost í
miklu magni inn á heimilið. Magnið fór eftir innsendu
mjólkurmagni, en ekki fjölskyldustærð. Verðið dregið
beint af. (Alvöru Framsóknarmennska). Um eitt leytið
var hádegismatur. Síðdegis var gjarnan boðið upp á
kaffi og kökur. Á kvöldin var svo kvöldmatur fyrir
mjaltir. Reyndar var oft minna lagt upp úr kvöldmat
heldur en hádegismat, minnir mig. Ég man ekki
mikið eftir hvernig hreinlæti var háttað. Örugglega
var sjaldnar skipt á rúmum, minna skúrað og sjaldnar
skipt um föt en nú tíðkast. Í bað fór ég tvisvar - þrisvar
á sumri í sundferðum. Það bar samt ekki á öðru en
allir þrifust vel og jafnvel betur en í hreinlætisæðinu
nú til dags. Samt var ætlast til að við þvæðum okkur
um andlit, háls og hendur upp úr eldhúsvaskinum fyrir
svefninn.
Samskipti og viðhorf
Á allan hátt var mér tekið eins og einum af fjölskyldunni.
Ég segi hiklaust að húsbændur mínir komu fram við
mig eins og íslensk venja býður að ástríkir foreldrar
komi fram við börn sín. Ekkert minna en það. Þetta
var mér sérstaklega mikilvægt þar sem ég kom úr því
sem nú er kallað brotinni fjölskyldu. Allan þann tíma
sem hjónin lifðu eftir árin mín hjá þeim heimsótti ég
þau reglulega. Börn þeirra þekkti ég líka alla tíð en
atvik höguðu því þannig að ég hélt einungis sambandi
við þann soninn sem næstur mér var í aldri. Sjaldan
fékk ég heimsóknir. Móðir mín kom kannski fjórum
sinnum öll árin mín þarna. Alltaf bara dagspart utan
einu sinni, þegar hún bjó í tjaldi með vinkonu sinni í
túnfætinum. Ég fékk pakka með sælgæti svona einu
sinni til tvisvar á sumri. Ég leit þannig á að sælgætið
væri fyrir alla á bænum. Allur agi var mildur. Ef til vill
var ég svona þægur. Ég man bara alls ekki eftir neins
konar árekstrum.
Stefán Árnason.