Peningamál - 01.11.2007, Blaðsíða 85

Tölfræðihorn
Ávöxtun erlendra verðbréfa lífeyrissjóðanna árið 2006
Seðlabanki Íslands kannar á hverju ári ávöxtun erlendrar verðbréfaeignar innlendra lífeyrissjóða. Í ár var send
fyrirspurn á stóra lífeyrissjóði um ávöxtun erlendrar verðbréfaeignar þeirra árið 2006. Í könnuninni var spurt um
markaðsvirði erlendra verðbréfa í upphafi og lok árs 2006. Einnig var spurt um kaup og sölu erlendra verðbréfa
á árinu og að auki um mótteknar arð- og vaxtagreiðslur. Árið 2005 voru 18 stærstu lífeyrissjóðirnir í úrtakinu
en þessir sjóðir áttu um 92% af erlendri verðbréfaeign lífeyrissjóðanna. Úrtakið náði til 11 stórra lífeyrissjóða
í könnuninni árið 2006 en þeir áttu um 83% af erlendri verðbréfaeign allra lífeyrissjóða á Íslandi.
Áfram há ávöxtun erlendra verðbréfa lífeyrissjóðanna
Heildarávöxtun verðbréfa er mæld sem hækkun á markaðsvirði þeirra
auk arð- og vaxtagreiðslna. Í greiðslujafnaðaruppgjöri við útlönd er ein-
göngu litið á hreina ávöxtun sem tekjur af erlendri verðbréfaeign. Ekki
er tekið tillit til breytinga á markaðsvirði verðbréfanna eða gengisbreyt-
inga krónunnar. Niðurstaða könnunarinnar er nýtt til að meta ávöxt-
un erlendrar verðbréfaeignar þjóðarinnar í greiðslujöfnuði við útlönd
og til að greina hækkun á markaðsvirði í samanburði við alþjóðlegar
hlutabréfavísitölur.
Við mat á ávöxtun erlendrar verðbréfaeignar er eðlilegast að
skoða ávöxtun stærstu lífeyrissjóðanna enda hlutfall erlendrar verð-
bréfaeignar mest í eignasafni þeirra og eru þeir oftast aðilar að stærst-
um hluta viðskipta með erlend verðbréf á hverju ári. Ávöxtun erlendrar
verðbréfaeignar 11 stórra lífeyrissjóða árið 2006 var 30,7% sem er
mun hærri ávöxtun en árið 2005 en þá nam ávöxtun erlendrar verð-
bréfaeignar 18 stærstu lífeyrissjóðanna um 14,7% (sjá mynd 1). Mesta
ávöxtun fengu þessir 11 lífeyrissjóðir af eign sinni í hlutdeildarskírtein-
um eða um 31,3%. Þar af voru 0,16% arðgreiðslur en 31,1% var
vegna hækkunar á markaðsvirði og gengisbreytinga. Hlutabréfaeignin
skilaði ámóta ávöxtun eða um 30,8% og var 30,1% vegna hækkunar
á markaðsvirði og gengisbreytinga. Meðalávöxtun skuldabréfa var um
20% en þar af voru 16,8% vegna hækkunar á markaðsvirði og gengis-
breytinga en 2,9% vegna vaxtagreiðslna.
Megintilgangur könnunar á ávöxtun erlendra verðbréfa er sá að
kanna arðgreiðslur af erlendri verðbréfaeign lífeyrissjóðanna. Athygli
vekur hversu lágar arðgreiðslurnar eru, en árið 2006 voru þær á bilinu
0,00-1,60% hjá lífeyrissjóðunum í úrtakinu. Skýringin á þessu er sú að
algengt er að hlutafélög og verðbréfasjóðir greiði ekki arð til fjárfesta
heldur felst ávinningur þeirra í mögulegri hækkun á markaðsvirði bréf-
anna. Þau fyrirtæki sem greiða út arð miða arðgreiðslur við nafnverð
hlutabréfanna sem er lág prósenta af markaðsvirði þeirra.
Hins vegar hafa lífeyrissjóðirnir sagst hafa notið um 10-20%
ávöxtunar af erlendri verðbréfaeign. Í útreikningum þeirra er stærsti
hluti ávöxtunarinnar hækkun á markaðsvirði í krónum talið en ekki
arðgreiðslur.
Samsetning erlendrar verðbréfaeignar breyttist lítið
Hlutdeild hlutabréfa, hlutdeildarskírteina og skuldabréfa breyttist lítið
milli áranna 2005 og 2006 (sjá mynd 2). Þannig jókst hlutdeild hluta-
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Mynd 1
Meðalávöxtun erlendrar verðbréfaeignar
lífeyrissjóðanna í könnuninni
Í íslenskum krónum
%
-60
-40
-20
0
20
40
200620052004200320022001