Tíminn - 18.08.1948, Qupperneq 8

32. áíg.
Reykjavík

■ ■" .1,
18. ágúst 1948.
181. blað
■" i
íbúöarhús Edvalds Bóassonar í Dal S Söndre-Nittedal.
ar og uppskera hefjast um
Gi’iisfi'sesíifíssiaília hafin og' géðar lioi’fjas’
assc® karíöfluíippskeriina
Tíðindamaöui' Tímans átti í gær símtal vi3 Klemens
liristjánsson á Sámsstoðum. Lítur ágætlega út með kornupp
skeru í ár, bæði Iieima á Sámsstööum og á Geitasaiuli, og
hið sama er að segja um kartöfluakrana og' grasfrælend-
urnar.
Allt kornið mun ná full-
um eðlisþroska.
— Kornið hér á Sámsstöð-
ura hefir broskazt ört nú um
miðsumarið, enda hafa veður
verið ákaflega blíð síðan um
miðjan júlímánuð. En áður
var vöxturinn tregur, eins og
eðlilegt var, svo kalt sem var
lengi fram eftir í vor. Ég býst
viðt að uppskeruvinna á
byggökrunum hefjist upp úr
mánaoamótunum, en á hafra
ökrunum um miðjan septem-
bér. Ég tel vist, að allt kornið
nái fullum eðlisþroska.
Gyasfræsöfnun hafin.
~ Við erum byi'jaðir að
saína grasfræi, sagði Klem-
enz énnfremur, og er það að
vísu heldur í seinna lagi. En
það er nú orðið allvel þrosk-
að, og sama sagan um það og
kornið — júlímánuður og
ágústmánuður hafa orðið því
drjúgir til vaxtar.
Kartöflur er ég ekki farinn
að taka upp, en kartöfluekr-
urnar líta vel út, og undir
þeim gi'ösum, sem ég hefi hug
að að, er vel sprottið.
I?,æktun ú GeitasancU.
Á Geitasandi fyrir utan
Eýstri-Rangá eru nú fjórtán
dagsláttur í rælctun. Er þaö .
sjöunda árið. sem sandurinn •;
er nytjaður. Grasfræ er þar
ræktað á hálfum fjórða helct
r.ra. lands, kartöflur á 3200
fórmetrum og korn á 6900
férmetrum. Byggl var sáð í
3000 fermetra, en höfrum í
hitt.
Þessi ræktun viröist
—ætla að lánast ágætlcga i
ár, og yfirleUt virðist ^
sýnt af fesiginni reynslu,
að kartöflur og grasfræ
geti náð þar góðuni þroska
og kcrn sömuíeiðis flest ár.
Að vísu hefir sandsvarf, er
fokið hefir inn á ræktuöu
svæðin af söndunum í
kring, verið til baga, en
með aukinni ræktun hefir
þó dregið úr þessu. Það
virðist því ekkert því fyrir
stöðú, að unnt sé að rækta
og nytja sandana, sem
fram að þessu hafa verið
bölvaldar byggðarinnar og
sifeilt sótt á gróðurlendiö
og kafið það. En til fulln-
ustu verður úr þessu skor-
ið á næstu árum, þegar
nægjanlega löng reynsla
er fengin af þessum rækt-
unartilraunum.
Rætt við Edvalcl Bóassori; banda í Dal:
sé að það, sem Hannes Hafstein sá í
ÆíIasSI nði ssekja sér lí6aSí©kkIn«'8!i út í Iseiiis-! inn. miklum erfiðleikum háð-
ui’ á stríðsárimum?
Síe329 en síys’jekl liefíf íseiissffea% svo að
hiaMia gerðlsÉ norskasr liónali
Um þessar mundir er staddur hér á landi ísiendiugur, sem
dvalið hefir 35 ár í Noregi og rekið þar allstórt bú. Hann
lieitir Edvald Bóasson, ættaður frá Reyðarfirði. Hann er hér
í stuitri heimsókn ásamt konu sinni, sem er norsit. Edvakl
fór utan til náms, en komst svo ekki heim að því loknu vegna
styrjaldarinnar fyrri. ílentist hann því í Noregi, og hefir
búið þar síðan. Tíðindamaður Tímans hitti Edvald að ináli
nýlega og ræddi við hann um stund.
Ekið í bifreið inn á
Um .síðustu helgi ók Arni
Stefánsson. bifvélavirki,
jeppabifreið inn á Hlöðuvelli.
Með honum í förinni voru
Páil Jónsson og Gísli Gests-
.son. Hefir þessi leið aldrei
veriö ekin í bifreið áður.
Þeir félagar fóru inn í
skála ferðaíélagsins 1 Brunn-
um á laugardagskvöld og
gistu þar. Óku svo í áttina til
Skjaidbreiðs á sunnudag og
að Björnsfelli. Var það all-
greiðfær leið. Lá leiðin síð-
an austur mjlli Skjaldbreiðs
og Lambahlíða, svokallaðan
Skessubásveg, sem er gömul
lestaleip inn á Hlöðuvelli. Er
þetta um 30 km. lsið og að-
eins. illfær á stuttum kafla.
Nemandi frá Ilvanneyri.
Edvald er nú fimmtiu og
fimm ára að aldri. Hann er
hvatlegur maður, fróður og
gerhugull, og' áhuginn á bú-
skapnum er svo mikill, að
unun ei' aö ræða við hann.
Honum verður tíðræddast um
bau stakkaskipti, sem oröið
hafa á öllu, síðan hann fór
utan. Hann dáist að fram-
förunum, en sér þó í anda
enn stórstígari framfarir.
Slíkir eru allir sannir fram-
faramenn.
— Ekki hefir þú nú farið
utan í þeim tilgangi að setj-
ast þar að?
— Nei, síður en svo. Ég æti
aði aðeins að afla mér meiri
þekkingar. Ég var á Hvann-
eyrarskóla árin 1911——13 og
fór síðan til Noregs sumarið
1913 til þess að kynna mér
sauðfjárrækt. Þá tók ferðin
sex daga á skipi, en nú flaug
ég hingað á sex klukkustund-
um, en það er heldur ekki
nema í samræmi við aðrar
framfarir, sem orðið hafa á
þossu tímabili.
•— Og' hvar barstu fyrst
niður í Noregi?
-— Á Jaöri, þar var ég einn
vetur, og síðan var ég í Norð-
ur-Noregi um sumarið. Svo
ætlaði ég heim. en þá var
styrjöldin fyrri skollin á, og
ég komst hvergi.
— Hvaö var þá til ráða?
— Ég réðst til skólastjór-
ans við búnaðarháskólann í
Ási. Þar var ég síðan einn
vetur í lýðháskólanum og
síðan annan í búnaðarhá-
skólanum. Lauk ég þar námi
í jarðrækt árið 1917. Komst
ég þá ekki heirn að heidur.
Kom mér þá til hugar að
fara í mjóikurfræðideildina í
búnaðarlisskólanum, en af
því varð þó ekki, því að mér
var boðin staöa sem héraðs-
ráðunautu.r í Guðbranélsdai.
Þyí starfi gegntíi ég í hálft
ár. en þá var ég beðinn að
taka að mér ráðsmannsstöðu
fyrir stóru sauðíjárræktar-
búi, sem hlutafélag rak. í
stríöslok'n hætti það bú þó
störfum, en ég tók við ráðu-
nautsstörfum í Valdres og
gegndi þeim í sjö ár, eða til
Telja þeir félagar, að lítið
þurfi að lagíæra til þess að
fært verði flestum bifreiðum,
og er þá opnuð leiö fyrir
ferðafólk að mjög fögrum og
tilkomumiklum st-að.
ársins 1925. Þá fóru erfiðir
tímar í hpnd, og var starfið
lagt niður.
Kaupir jörð og gerist
bóndi.
-— Og livað tókstu þér þá
fyrir hendur?
— Vorið 1926 keypti
— Jú, þegar ég kom heim
frá Gfrini, var toú mitt 15
liænur, 2 kýr og 3 svín, sem
voru svo horuð, að það mátti
teija í þeim riíin. Bændurnir
f engu, hyorki • vélar né áburð
á stríðsáruiram. Árin 1945 og
lílifí voru þó noftkuð góð, en
1 fyrra drógu . þurrkar. mjög
úr uppske-ru. Nú eru hinar
beztu.up,yskeruhorfur — okk-
ur .van.ta.r .aðeúxs ofurlítið af
sól og vindi, eiv fáist það,
verður uppskéran mjög góð.
„Aílar þessar framfarir.“
--- ,Gg nú ertu kominn
heim. Hvað sækir mest á hug
ann eftir. heimkomuna?
— O. blessaðiu’ vertu, auð-
vitáo 'get ég" varia um annað
hugsaö en.allar þessar fram-
farir, einkum í búskapnurn,
og; méi’-virðist þær hafa hald-
i'/.l vnjög í hendur hér heima
og í Noregi. En það er eins
og' manni verði bet.ta miklu
betur ljóst við að koma heim,
af því að myndin af íslandi
eins cg það var fyrir 35 ár-
um, er svo rík i huga.
Þegar ég fór, var. sauðfjár-
ræktin a’ilt, ekki aðeins hér á
íslandi, heldur einnig í Nor-
egi. Nú .er þetta allt saman
breytt. Á minni jörð notum
við tíu sinnum meiri áburð
en begar ég hóf búskap, og
cama sagan er víst hér. Áð-
ur áttu menn allt undir sól
og regni með heyskapinn, en
nú hefir súrheysgerðin og
súgþurrkunin leyst þann
vanda að nokkru. Súrheys-
geroin var þp-notuð á Hvann-
eyri þegar ég fór, en þekkt-
ist.ekki 1 Noregí, svo að þar
vorum við á undan. Nú byrja
bændur 1 Noregi að slá í
fyrstu viku júní, eða mánuði
fyrr, en þegar ég kom þang-
að, og svo slá beir í annað
sinn snemma í júlí, og súr-
heysgerðin er mjög mikið
notuð. Ljárinn er líka að
mestu leyti leystur af hólmi
þar eins og; hér og dráttar-
véiar, hafa þokað hestunum
að miklu leyti ím drættin-
um. ýÉg, veit um eitt stórbú,
þar sem áður vopw 30 hestar
en eru nú íjörir. Á minni
•jiirðum, þar sem búrekstur
. er ekki nógu mikill til þess að
bera rekstur dráttarvélar. eru
tyeir eða þrír nágrannar í fé-
lagi um hana. Rafmagnið
pyfcst nú meir og roeir, og við
það eru miklar vonir tengdar
_ í framtíðinni.
Fangi í Grinj.
— Ég heyri sagt, að þú | Þurrkar um Jónsmessu-
haf 'r lent á Grini Hvað gerð- leytið.
ir þú á hluía Þjóðverja? Annars er oftast of þurrt
— Ekkert, svo mér sé ; hjá okkur um Jónsmessuleyt-
kunnugt. Ég reyndi aSeiii.s. að j ið,.,,Qg ,.nú. er í ráði að fcoma
vera góður NQrðmaður ,. á|á , áyeitui» til jpess að bæta
beim f.ru.m. á samit -hát.t;. /ag). siuðs staðar
ég heíi reynt, að-,góö.ur ! ,þ^gar„.ki3jmö á, en þa£ mál
íslending'ur ntaa -íettlauds- tiififiiiinút.ú.ð mestur strandað
ins — bað getur vel farið ...4yji5d^;aiíí •ájseitoiplpur -eru nú
saman. Svo settu. þsir mig, ái'öfáaiiiegar.-
Edvald Bóasson.
mér jörð og fór aö búa. Hún
nefnist Dalur, og er í Söndre-
Nittedal um 20 km. frá Osló.
Þar reisti ég bú og hefi búið
þar síðan.
— Er það stór jörð?
— Nei, það er meðaljörð.
Nú er bar urn 109 ha. ræktað
land og graslenúi, og um 70
ha. skóglendi. Þar hefi ég bú-
ið síðan og reynt að halda .i
horfinu. Ég hefi einkum
stundað svínarækt og
hænsnarækt og aliö upp of-
uriítiö af nautpeningi til frá-
lags.
— Og þú ert kvæntur
norskri konu?
— Já. og á þrjá syni. Sá
elzti er verkfræðingur í Osló,
aunar er verziunarmaður, en
sá yngsti er í herþjónustu,
sem stendur,
veiða bóndi.
en ætlar aö
Giini, og þar var, ég síöasta
styrjaldarveturinn. ,,
— En var ekki búskapur-
. Aunars er mesta mein land
búuajðaruis hjá okkur eins og
(Framhcdd á 1. síöu)