Tíminn - 15.02.1952, Síða 3

37. blað.
TÍMÍNN, föstudaginn 15. fcbrúar 1352.
3,
ÍsLéndLrLgaþættir
Sextugur: Arnór Guðmundsson
Sextugur er í dag Arnór Guð-
mundsson skrifstofustjóri Fiski
félags fslands. — Hann er
Strandamaður að ætterni, son
ur Guðmundar Einarssoiiar og
Maríu Jónsdóttur Magnússonar
skálds frá Laugum, er bjuggu
aö Einfætingsgili í Bitru. — Ætt
stofn þeirra foreldra Arnórs er
fjölmennur um suðurhluta
Strandasýslu og Dalasýslu.
Um uppvaxtarár Arnórs er
þeim, sem þessar línur ritar, ó-
kunnugt, en hann réðst til náms
í Menntaskólann í Reykjavík og
lauk þaðan stúdentsprófi 1917.
Fékkst hann síðan um hríð við
. skrifstofustörf í Reykjavík, með
al annars hjá Sjóvátryggingar-
félagi fslands.
Árið 1925 réðst Arnór til Fiski-
félagsins sem skrifstofumaður,
síðar skrifstofustjóri og hefir
starfað þar óslitið síðan. — Um
þær mundir var fyrir alvöru
hafin skýrslusöfnun og upplýs-
ingastarf á vegum Fiskifélags-
ins, er síðan hefir farið ört vax-
andi og er nú orðin margbreytt
og umfangsmikil. Arnór hefir
mótað þetta kerfi í samráði við
forseta og núverandi fiskimála
stjóra, sem er hagfræðingur að
námi. Aðalvandinn og fram-
kvæmdin hefir jafnan hvíit á
Arnóri.
Þeir, sem hnýsast í tölur og
töflur af þessu tagi, er þær
liggja prentaðar fyrir, eða heyra
lesið úr þeim í útvarpið, rennur
lítt grun í hversu mikla fyrir-
höfn, símtöl og viðtöl sumt af
þeim kostar. Fyrst vann Arnór
svo að segja einn að þessu, en
nú hefir hann, margt starfs-
manna undir sinni stjórn. Þá
hefir Arnór lengstum verið gjald
keri Fiskifélagsins síðan hann
kom í þjónustu þess, og er það
ennþá. — Er það ekki umfangs
lítið starf nú síðari árin. — Auk
þess vann hann meira og minna
hjá ýmsum stofnunum og opin
berum nefndum, einkum á stríðs
árunum. Var þá vinnudagur oft
langur hjá Arnóri og ‘mátti
segja, að hann gæfi sér vart
matfrið. Hafði Kristján heitinn
Bergsson orð á því, að hann
gæti ekki haldið heilsu með slík
um vinnubrögðum. — í fjarveru
forseta og nú fiskimálastjóra
hefir Arnór jafnan sinnt störf-
um þeirra. — Lengi var hann og
í stjórn vélbátaábyrgðarfélags-
ins Gróttu og gegndi þar eril-
sömu starfi. — Mér finnst Arnór
kannast við hvern fiskibát og
eigendur hans, man flest, sem
um er spurt í þeim efnum og
leysir úr spurningum samstund-
is, ef nokkur tök eru á. Hann er
greiður til starfa og ávallt í
jafnvægi, þótt hringt sé og kall-
að úr öllum áttum, en jafnframt
sé hann að afgreiða fjárhæðir.
— Hann er yfir höfuð afbragðs
maður í samstarfi og einn af
hugþekkustu mönnum í þeim
efnum, er ég hefi kynnzt. Geng
ur hann þó ríkt eftir að skýrsl-
ur og skilríki séu í lagi.
Almennum málum hefir Arnór
ekki sinnt að ráði, mest að ég
’ hygg vegna anna. Hann fylgist
vel með því, er fram fer í þeim
efnum, og lætur hispurlaust
uppi sína skoðun, án áreitni eða
keskni. Hann er að skoðun sam-
vinnumaður, en ég hygg að
hann láti sér hægt um ýmislegt
flokkakarp. Hann er bókamaður
og fróðleiksfús, einkum er hann
rímnaunnandi, enda er hann af
- MINNINGARORÐ -
Herra ritstjóri.
Leyfiö' mér aö birta nokkur
orö í blaöi yöar vegna grein-
ar Hannesar Pálssonar 8, þ.m.
Hannes Pálsson er starfs-
maöur Úthlutunarnefndar
jeppal<ifj-eiöia, en sú nefnd
hefir einnig úthlutað hjóla- _. .. , , , ,
dráttarvélum þar til nú, að' Stefansí;onar komu mér lhu8'
Karl Finnbogason
skólastjóri
„Sjá dagar koma ár og aldir
líöa
og enginn stöðvar tímans
þunga niö“.
Þessi orö Davíðs skálds
innflutningur er gefinn frjáls.
Öll ber grein H. P. þess ljós-
er mér barst á bylgjum Ijós
vakans andlátsfregn Karls
En þar með er honum þó eigi
meir en að hálfu lýst.
Karl Finnbogason var við-
urkenndur að vera kennari,
með ágætum. — Fór þar sam
an allt í senn, góðar og glæsi
legar gáfur, alhliða menntun,
fegurð máls og framsetning-
ar efnisins, og prúð og
skemmtileg framkoma.
Heyrði ég,nú fyrir fáum ár-
um, einn merkasta andans
mann þjóöarinnar gefa Karli
þann vitnisburö, sem kenn-
ara að í kennstustundum hjá
honum hefðu sér orðiö hin
leiðustu námsefni skemmti-
kunnu rímnaskáldi
Magnúsi á Laugum.
Arnór kvæntist
Margréti Jónasdóttur
leikara Helgasonar).
kominn,
ungur,
(organ-
Eiga þau
margar dætur uppkomnar og
giftar.
Um leið og ég flyt Arnóri Guð-
mundssyni þakkir fyrir ánægju-
legt samstarf og góða fyrir-
greiðslu ýmissa erinda, er ég hefi
átt undir hann að sækja í rúm-
an aldarfjórðung, vil ég óska
þess að Fiskifélagið megi njóta
starfskrafta hans um langt ára-
bil ennþá.
Kristján Jónsson
frá Garðsstöðum.
an vott hversu uggandi hann ' F'ninboSasonar fyrrverandi
er um hag bænda í þessum skolastÍóra er lést aö heimili
efnum, er forfejár hans nýtur;®mu 1 V1ð Reykjavík
ekki lengur viö. Hann er því f’ ‘|an'I s' 1 u®ur.minn flauS
ekki ráöalaus. Mergur máls fl1 baka yfir farinn veg. til
hans eru þessi orð: jþess tima, er ég hálfvaxinn
„Eins og allri aðstöðu er drengur sá Karl Finnbogason
fariö á landi voru er e.t.v.i1 fyrsta sinn’ þa 1 bloma lífs'
þægilegast fyrir væntanlega nme^égTeit tiíbSa^ð leS- En þessi maður var nem
kaupendur, að snua sér til a r 1L1L L11 DaKa- a0
síns kaupfélags meö pant- svo skomm væn tíða síðan,
anir sínar, í stað þess að að ,vart gætl skeð að Karl
hver einstakur bóndi sendilvæ11 nu heðan alfarinn og
pöntun til innflytjenda vél-j^að 1 haum aldri meir en
anna « attræður. — Svo skjótt — svo
Engum getur dulist hvaðaisklott fíarai út þessu jarð-
tegundir dráttarvéla það eru, ineska llflð- Svo öflug streym
sem starfsmaöur Úthlutunar-iir fram tímans mikla móða,
nefndar hefir í huga, og er' nieö sínum þunga jafna niö.
Karl Finnbogason var Þing
eyingur að ætt og uppruna,
borinn og barnfæddur þar í
héraöi. — Eins og svo margir
aðrir af beztu sonum íslands
var hann af fátæku foreldri
kominn og hlaut því ekki í
vöggugjöf þann glitrandi auð,
Norðmeiin sigruðu aiiar þ|éð-
irnar i
Hjalmnr Amlersen setti lieimsmét í Ifl km.
Nýstárleg skautakeppni fór
fram í Hamar í Noregi um
síðustu helgi, er Norðmenn
sendu liö á móti öllum hin-
um þjóðunum, sem eiga kepp-
endur í skautahlaupum á
Ólympíuleikunum, sem hóf-
ust í Osló í gær. Voru þarna
því samankomnir allir beztu
skautahlauparar heimsins að
þeim rússnesku undanskild-
um. Keppt var í fjórum grein
um, 500, 1500, 5000 og 10000
m. hlaupum og var stillt upp
16 mönnum í hverja grein,
átta frá Noregi og átta frá
hinum þjóöunum, en Norð-
mennirnir máttu aðeins keppa
í einni grein hver, en slík skil
yrði voru ekki hjá hinum
þjóðunum. Stigakeppni var
og kom það mjög á óvart, að
Norömenn sigruöu meö, 157,5
stigum gegn 154,5 stigum. —
Sýnir þetta dæmi glöggt, hve
afbragðs skautahlaupurum
Norðmenn eiga á að skipa og
hve breiddin er mikil, því
hinn frábæri Hjalmar And-
ersen, sem nú er af mörgum
álitinn mesti íþróttamaöur
heimsins, keppti aðeins í
10000 m. en hefði einnig ver-
ið öruggur sigurvegari bæði í
1500 og 5000 m.
Frábær árangur náðist í
öllum greinunum, enda voru
veðurskilyrði mjög góð og
hlaupabrautin í Hamar ein
sú bezta í heimi.
Mesta athygli vakti þó
hlaup Hjalmars í 10000 m.,
þar sem hann setti nýtt
heimsmet, og bætti met sitt,
sem hann setti fyrir hálfum
mánuði um 19 sekundur. Var
hann í sérflokki eins og á-
vallt áöur.
Úrslit í einstökum greinum
urðu þessi:
500 m.
1. Sigmund Söfteland N. 43,2
2. Finn Helgesen N. 43,3
3. Ken Henry USA 43,3
.(Framhald á 4. siðu.j
því óþarft að eyða oröum að
hlutlausri afstöðu þessa starfs
manns. Greinarhöfundi virð-
ist liggja í léttu rúmi taekni-
leg atriði drátta^véla, spar-
neytni, hestaflafjöldi og fleira
af því er aörir telja mestu
skipta um vélar. Nei. Undir-
strikun á tilfæröu meginefni
greinarinnar kemur m. a.
fram í þessurn oröum H. P.:
„.... að gæta þess að nota
sem mest sömu tegund véla.
Það virðist líka vera sjálf-
sögð búmennska, með tilliti
til varastykkja og viðgerða, að
hvert hérað noti sem mest
sömu tegund.“ (undirstrikun
höfundar).
Til vara bendir H. P. bænd-
um á þaö að leita ráöa verk-
færaráöunauts BúnaÖarfélags
ins. Eðlilegt veröur að telja,
að búnaðarsamböndin séu
bændum ráöholl í þessum
efnum.
Án þess aö ræða grein H.
P. svo nokkru nemi, veröur
að segja sem er, að hér er um
furðulegt plagg að ræöa, þeg-
ar þess er gætt, að kaupfé-
lögin eru flest eöa öll sam-
bandsfélög, eru tilmæli H. P.
einfaldlega þau, aö bændur
panti umræddar vélar hjá S.
í. S. og hliðarfyrirtækjum
þess. Hinu þarf ekki að gera
ráð fyrir, að kaupfélögin eigi
að veröa milliliðir bænda
annars vegar og vélasölufyr-
irtækja hins vegar.
í öllum þeim löndum, þar
sem frjáls viöskipti eru í
heiðri höfð, fyrirlítur fólk læ-
víslegan áróöur sem þennan.
Vonandi veröur reynslan hér
hin sama. Hannes Pálsson er
alþekktur flokksmaöur, sem
gætir ekki ávallt hófs sem
skildi; hér hefir hann gengið
feti of langt.
íslendingar liggja, sem
kunnugt er, undir því leiöa
ámæli, að þeir svari ekki bréf-
um. í lok greinarinnar gerir
höfundur þá játningu, að
fæstum bréfum til Úthlutun-
arnefndar hafi verið svarað.
Hér ræðir um vinnubrögð op-
inberrar nefndar, sem hljóta
að verða til viðvörunar.
Siguröur Helgason.
Tíminn hefir taliö rétt að
verða við þeirri ósk forstjóra
Orku h. f. aö birta meöfylgj-
andi athugasemd hans, þótt
blaöiö telji hana byggða á
misskilningi. Það virðist síð-
ur en svo óeölilegt, aö bænd-
úr láti kaupfélögin, sem þeir
er svo margir munu of keppa
eftir. — En hann hlaut aörar
vöggugjafir, gjafir sem mölur
og ryð fá ei grandað. Eins og
í þjóðsögunni um Þyrnirósu
komu góöar dísir að vöggu
hans og færðu honum hver
sína gáfu. Ein gaf honum
prúðmennsku og glæsibrag,
önnur gáfur og andans at-
gervi um fram það sem al-
mennt gerist, og hin þriöja
hlýtt hugarþel og mildi hjart
ans.
Þrátt fyrir efnaskort tókst
Karli Finnbogasyni á- æsku-
árum að brjótast til lærdóms
og mennta, fyrst til gagn-
fræðanáms hér heima og síð
an kennaranáms í Danmörku.
Að loknu námi gerðist hann
um hríö kennari á Akureyri,
en 1911 varð hann skóla-
stjóri á Seyðisfirði, og því
starfi gengdi hann til ársins
1945, er hann lét af störfum
m. a. sakir sjóndepru.
Strax þegar Karl Finnboga
son kom til Seyðisfjarðar varð
hann leiðandi maður í félags
og framfaramálum bæjarins
og hlóöust á hann æ fieiri og
fleiri trúnaðarstörf. Hann var
bæjarfulltrúi um tugi ára,
átti sæti í skattanefnd og yfir
skattanefnd sýslu og bæjar,
var alþingismaöur kaupstað-
arins frá 1914—16 og í stjórn
Kaupfélags-Austfjaröa á Seyð
isfirði átti hann lengi sæti
sem formaður.
Þetta er í fáum oröum sagt
æviágrip Karls Finnbogason-
ar, þaö er snertir opinber
störf og trúnaöarstörf.Og vissu
lega tala þau mörgu störf er
á Karl hlóðust einu máli um
hæfileika hans, starfshæfni
og það traust er hann ávann
sér, meðal samborgara sinna.
andi Karls Finnbogasonar í
gagnfræðaskólanum á Akur-
eyri.
Karl var stjórnsamur kenn
ari, en þurfti þó lítt að beita
refsivendi og valdboði, til að
halda aga nemendanna. Réði
þar mestu um að honum tókst
að ávinna sér hlýju og vin-
áttu þeirra, með prúð-
mennsku og hógværð.
En gáfur Karls Finnboga-
sonar áttu sér víöara flug en
þaö er tók til kennslu og opin
berra starfa. Fyrir utan þau
svið átti Karl sér aðra hugar
heima, heima fagurfræði óðs
hafa meginviðskipti sín viö,
annast fyrir sig vélapantanir
sínar, en vitanlega ráöa þeir
því eftir sem áður, hvaða véla
tegund þeir panta. Á sama
hátt virðist það ekki óeðlilegt,
aö leitað sé ráöa búfæraráöu
nauts Búnaðarfélags íslands,
sem á aö vera aðalleiðbein-
andi bænda um þetta mál.
Ritstj.
og djúprar ástar á fegurð og
gróöur jaröarinnar. Og þö
hljóöara væri um þá heima
Karls en aðra heima lífs
hans, hygg ég þó, aö ef til vill,
hafi þeir heimar veriö hon-
um kærastir og þangaö hafi.
oft sótt sér hvort tveggja I.
senn, hvíld og unaö, að aflokn
um erilsömum störfum, og
einnig nýja orku til starfs og
dáða í hinu daglega striti.
Karl Finnbogason var áreið
anlega skáld gott og þó
minna hafi birzt eftir hann á
því sviöi en æskilegt hefði ver
ið, er þaö nóg til að sýns,
smekk hans og skáldlegt inn
sæi. I-Iann unni fögrum skáló.
verkum og kunni ógx-ynn:
ljóða og hafði æ á reiðum
höndum í ræðu og riti tilvitr.
anir í þau.
Ásamt kennslustörfum sín-
um á Seyðisfirði stundað:.
(Framhald á 5. síðu)
Meistaramót Noregs
í skíðagöngu og
stökki
Um síöustu helgi fór frarr..
meistaramót Noregs í skíða-
stökki og göngu. Keppnin £
stökkinu var geysihörð, end&
eiga Norðmenn beztu stökk-
menn heimsins. Keppendui:
voru fjölmargir, eins og bezi:
sést á því, aö 39 verðlaur..
voru veitt. Noregsmeistar:.
varð Arnfinn Bergmann
hlaut 229 stig. Annar var£
Thorbj. Falkanger, og þriðj:
Hans Björnstad, en ham.
stökk lengst í keppninni, 62,t
m. Arne Hoel varð fimmti.
í samanlagðri göngu og
stökki sigraði Per Gjelten
hlaut 454,6 stig. Hann var
ekki einn af 30 fyrstu í stökk:
inu. Annar varð Ott. Gjer-
mundshaug og þriðji Simoi.
Slattvik.
í 30 km. göngu sigraði HaL.
geir Brenden, annar varð
Henry Solheim, en Martin
Stokken og Edwin Landsen
voru í níunda og tíunda sætaa