Tíminn - 11.04.1954, Blaðsíða 3

JB5. blað.
TÍMINN, sunnudaginn 11. apríl 1954.
3
Aleð norskum. fiskimönnum á ævintýrahafinu:
Myndir og frásögn: Guðni Þórðarson
BRIM OG BOÐAR A LOFOTMIÐUM
Báturinn fer fram hjá §|«ferðíss feöfst Kícð SSÍÍferagð í msinssl. — líárít á s|Ó Og víador I við að draga nótina samare
litlu skeri, sem laugast í hvít , , , _ . „ j hinum.
um bárufölöum, þar sem : lofíi. - Árrisitlir sjÓESBé-mi I morgnnéljCQI. - MeSan bcóíð er eftir Anir hafa bátarnir lítinn létt
traustbyggöur viti lýsir skip lír kasíi. — Yelðarfærl Og aflaferögð.o— Sjómaimseðlið eins bát og eru Oftast tveir mennlí
,1«, 5. Riíri,niraiM» sf^fn, * 0 •» honum. Þeir róa meðfram nót
VÍð allar strendur. j inni, þegar hún er dregin sam
an. Fljóti fiskur upp úr nót-
inni, reyna þeir að ná hon-
um og þeír geta fylgzt vel
með gangi verksins cg gefið
mönnunum í skipinu ráð og
bendingar.
Þegar nótin er að komast
saman er heldur en ekki
handagangur í öskjunni. Þá
verða menn háværir og glaðir,
ef gljáandi þorskbolir liggja
hlið við hlið í nótinni, þegar
hún liggur upp við bátshlið
ina. Þá er byrjað að innbyrða
ifiskinn og tekur það vitan-
lega misjafnan tíma eftir þvf
hve veiðin er mikil.
um á siglmgaleið. Stefni
sreýr til hafs, og þegar báru
sogið lætur klettin?i risa við
borðstokkinn, hefst dagur-
inn á ævintýrahafinu með
sjávarlöðri frá fyrstu ágjöf
inni 4 stjórnborðskinnung og
skilur eftir saltbragð í
munni og sviða í augum,
sem opreast þá til fulls, árla
morguns, þegar hafið lifnar
af bátum.
Þegar komið er út fyrir
skerin, þyngir sjóinn og opið
hafið breiðir faðminn móti
fiskimönnum, sem leita fang
bragða við Ægi og sækja gull
í greipar hans í mynd hins
gráa og gildvaxna Lofoten-
þorsks.

..i

Reynt að bjarga 7zetu?ium in?z 1 þu?z§:um sjo
Bára á sjó og vindur í Ioíti.
. Morgunninn er grár og vind
ský um himininn, en bárurn
ar sletta úr hvítum földum
sínum, þegar stormurinn æð-
ir yfir hafflötinn. En straum
ur af bátum er samt á útleið j
frá Svolvær, stærstu fiskihöfn
inni í Lofoten, Það er raunar
ekkert útlit fyrir að nótabát
ar geti átt við veiðar í dag,1
en menn vilja samt komast
út á hafið og sjá, hvernig bár1
urnar leggjast að brjóstum
skútunnar.
Margir snúa við rétt utan
við hafnarmynnið og telja skyndilega og það kom, þar
ekki fært til veiða, en aðrir til næsta bára þeytir trafi
iialda lengra út, þar sem þorsk sínu yfir kinnunginn um leiö
urinn vakir undir hvítum og báturinn leggst að framan.
háruföldum. j í stýrishúsinu stendurþann
Árla, þegar morgunskímunn nú í sjóstakk, sem áður var Bm borð í björgtmarskútu.
ar byrjaði að gæta milli á sokkaleistunum og útprjón Björgunarskútan okkar er
Strangar reglur á miðunum.
Á Lofote?2inlðmium eru
j strangar leikreglur meðal
jfiskimanna. Róðratími er á-
jkveðinn og ekki sá sami hjá
öllum bátunum. Fer það eftir
því með hvaöa veiðarfæri þeir
eru.
Línubátarnir fara á undan
nótabátunum, sem síðast fara
út eða um klukkan 10 að
morgni. Þeir mega ekki kasta
eftir kl. 3 að deginum, en
,mega þá vitanlega innbyrða
j allan fisk, sem veiddur er í
kasti fyrir þann tíma.
Bátunum eru afmörkuð
Það eru margir leikir í löngu með því, hvar helzt er fiski- veiSisvæði eftir því hvaða
tafli, þar scm úrslit eru oft von, þlí áð með fisksjám veigarfgori ora notuð. Þannig
ast ráði?i af því að höndin er linna sjcmennjrnir gönguna meera íínubátarnir ekki leergia
örugg og sterk.
mega línubátarnir ekki leggja
og þar safnast bátarnir í þétt Qfan f netabátunum og
ar breiður, sem ^eru eins og þag þarf visf ekki ag gttasti
furuskógur t:l að sjá, þegar að nótabátarnir vilji kasta,
möstrin ber við himin. Þessi
þar sem línubátarnir eiga sín
dimmra hriðarélja, mátti sjá aðri peyisu að hlusta eftir eign norska slysavarnafélags skógur er ekki á litlum bletti, veigarfæri í Sjó. Þannig geng
lifandi verur á bátabreiðun- þyti vinda í íjaliaskörðum í ins og hún er ein af sex svip heldur samfelld breiða, eins ur aiif. eitir ákveðnum regl-
um, sem fylltu víkur og voga höfn. uðum mótorskipum, sem eru langt og augað eygir, enda um 0 þaS er sagt mjög sjald
fívolværhafnar. Þeir komu fá Við erum um borð í björg- til hjálpar og aðstoðar norsk eru þarna komnir þúsundir gæft aQ þær regiur séu brotn
klæddir upp í lúkarinn, karl- unarskútu, sem gengur vel í um fiskimönnum hér norður Tiskibáta. jar “
arnir, í brúnum vaðmálsbux- löðrandi kófi og leiðin liggur frá. Ekki sérstaklega stór skip, J Flestir hinna stærri báta i Nótabátarnir eru allir með
um, á gráum, þykkum sokka- nærri mörgum, sem fara sér en traustbyggð með aflmiklar j eru með nætur. Þeir eru tveir' grænar og rauðar veifur í
leistum, þæfðum í sjóbleytu hsegar á útleið eoa öðrum, vélar og áræðna skipshöfn, um not. framsialunni. Eru bær ti
og útprjónuðum peysum, þar sem komnir eru aftur á leið sem þekkir brim og boða.
sem sjá mátti á hreindýrs- inn til haínar og hafa þegar Björgunarskútan siglir
bornum eða smáralaufum í snúið við, án þess að reyna milli bátanna, sem ýmist eru
mynztri, hvort eigandinn var veiðar. i á útleið en fara sér hægt, eða
norðan af Finnmörk eða sunn Það eru veðurbarin andlit, þá á leiðinni aftur til hafnar.
an úr Oslófirði. sem horfa árvökrum augum Skipstjórinn hefir auga með
Hlustuðu eftir þyti vinda.
Þeir ráku nefið út fyrir
karminn í vindáttina, litu af
einum fjallstindinum á ann
an og hlustuðu eftir þyti
-vinda. Þá vissu þeir lögmál
dagsins og gátu gert sér grein
lyrir báru og broti á miðum
úti.
Og nú eru þeir flestir komn
Ir á ferð og finna fróun í þvi
að láta stefnið kljúfa báruna
og sjá sælöðrið leggjast yfir
bátinn og fjúka svo burt jafn
Eftirvæ?it;??g meðan
beðið er eftir kasti.
„Þu??gur vai sjór 05 þrúíið Iofí“,
út á hafið og mæta hverri hverri fleytu. Sjái hann lítinn
hreyfi??gu bátsi??s og byltu bát í háskalegum leik við úf
unda?i sjó, eins og fyrirfram ið hafið, slær hann af ferð-
hugsuðum og ráð?ium leik, inni og leyfir bárunum að
sem þeir vita, hver??ig lýkur, leika sér ögn að skútunni, án
eftir augnablik, með kyrri þess að véiaraflið spyrni veru
stu?zd í öldudalnum, u??z lega við og lætur reka upp
??æsta alda ríður u??dir. að hliðinni að bátnum, sem
Hö7?din, sem heldur um stýr varð fyrir broti eða stórum sjó
ið örugg og sterk og hú7? og fer ekki fyrr en öruggt
þekkir Iey?zdardóm hafsi??s er að ólagið sé afstaðið.
og skynjar viðbrögð þess Þannig líða margar klukxu
gegTium hörund, sem er stundir, bátunum fækkar á
hart og sprungið u??da?i mi^uinim og úfnar öldurnar
sjávarseltu og lí?mstreng, æða áfram.
i
Veðrið bat?iar og
veiðar hefjast.
Undir hádegi ge??gur veðr
ið skyndilega niður, það fer
að sjá til sólar milli élja??na;
og sólskmsblettir leika sér
ems og ljós á sviði yfir haf
rótmu. Og það er ei??s og það
láti smátt og smátt unda??
mætti sólarinnar og byrjar
s'nx að mildast er úr vi.nd-
imim dregur. Um klukkan
tvö er bátumim aftur farið _
að fjöle-a. því að ekki er
r.eras hálftíma ferð frá höf??
Snni út á miðin.
Þegar líða tekur að kvöldi,
er kominn heill skógur af
siglutrjám á fengsælustu mið
in, Auövelt er að fylgjást
framsiglunni. Eru þær til
þess. að ef fiskurinn gengur
á lítil svæði og of mikil þröng
verður á miðunum, að þá sé
Þegar búið er að kasta, er^^t að skipta veiðidögunum
eftirvæntingin mikil, því að bátanna. Mega þeir me
aldrei er að vita, hver afl- crænu flöggin þá sækja á
inn verður, þó að oíl geti miöin einn da§’ en si®an
menn gert sér óljósa hug-lekW næsta dac’ meðan Þem
mynd um það, þegar kastað með rauðu flöggin fá a
er. Nótin er dregin að öðr-|veiða- Sjaldan hefir orðið að
um bitr.om, en hinn báturjeriPa «1 bessa, en Það þykir
inn er láti7?n halda bátnum,,samt sjálfsögð öryggisráðstof
sem nótin er dregin sama??,un’
á, flötum fyrir vindi. Taug I Nótaveiðarnar eru ekki
er á miHi bátanua og þá oft
ast aöcms einn maður eftir
í lausa bátnum, meðan aðr
ir af skipshöfn hans vinna
leyfðar fyrr en 10. marz og
þá hafa línu og netabátar ver
ið um heilan mánuð á Lofoten
(Framhald á 11. siðu).
V
Þorskveiðinótin dregin santaíL 8 lestir voru í kasti?íu. j