Tíminn - 22.04.1954, Síða 3

90. blaff.
TÍMINN, fimmtudaginn 22. apríl 1954.
G uÍmunxhir^ngL Kristján.sson:

¥ e i
n i n
•Þegar gengið er um Reykja
vik og litið inn í bókabúðir
verður að vonum margt fyrir
auga. Ekki verður hjá því
k'omizt að veita sérstaka at-
hygli þeim fjölda mynda-
b.óka, sem þar er ætlaður
smábörnum. Þorri þeirra er
með ensku lesmáli, sé um
nokkurt lesmál að ræða, en
Erindi flutt á kvöldvöku bændavikunnar Í9S4
í ríkum mæli við dásemdir
náttúrunnar. Þau eiga þess
líka kost að leika sér að leik-
föngum sínum í þessu auð-
uga umhverfi.
Þóroddur Guðmundsson
frá Sandi lýsir í einu kvæða
l nna athöfnum og unaði

það er.víðast í þessum bók- >slíkra barna. Hann segir svo:
um ýmist lítiö eða ekki neitt. I
í sumum bókabúðum er Lékum við að skeljum á
verulegur hluti þessara bóka láCTum hól,
með myndum úr sveit og af byggðum borg úr leggjum,
sveitalífi. Sýnir það glögg- tíndum við grös og töldum
lega, hversu enskumælandi ' steina,
þjóðir telja mikils vert að fórum í feluleik,
opna börnum þann heim, vitjuðum eggja í yíðirunnum,
sena þar er sýndur, kynna fögnuðum fugli hverjum.
þeim svip sveitarinnar, gróð- saman við undum um sólrik
ur hennar og’gieðr og þó eink kvöld,
um dýrin, sem þar eru und- hiýddum á heiölóusöng.
ir manna höndum. Þetta sjón *■ f
aannð byggi.st á þeirri staö Auk alls þessa eru húsdýr-
reynd, að engirní heimur sé ln sauðburðurinn á margar
bpiinjm og ^þá^ er mikils um yndisstundir ha'nda öllum
umhverfi sé þeim æskilegra börnum. Pátt þykir þeim á-
en svertm með lifi sínu og nægjuiegra en vera hjá litlú
ljoibreytm. Þnð er að vísu íömbunum, skoða þau, dást
v..’ju harni; bezt; að kynnast ab þelm 0g gera gæiur við
þessu af eigin raun, geta. þau Kálfarnir eru líka
gengið um tún og teiga og skemmtilegir. Hestarnir bera
hlaupið með kindum og kálf þó
af öllu. Börnin eru ekkí
um, en ekki veitist þag öllum ctbr; þegar þau bigja um að
þriggjá ára, þegar hún var
eitt sinn í námunda við mig
úti við. Þá sá ég, að hvolpur
skólanám vetrarins, að fá að
una í víðáttu sveitarinnar,
kynnast grösum og gripum,
vinnubrögðum og hugsunar-
hætti og leggja sig fram til
inn var með eitthvað milli t1683 aö gera SaSn í þessu
Lannanna og lék sér að. Ég utohverfi. Algengast er að
spurði telpuna með hvað *?örn tahi þessu með fögnuði.
hundurinn væri. Hún svar-
Eg þekki það af eigin raun,
bömum og þá er mikils um koma a hestbak, fyrst með irvegu
þ.að vert aö »efa hinum öll- öðrnin. síðan nfa.n ð nktvp- 6r nó
Guðm. Ingi Kristjánsson
eigin dómgreind, hyggind-
um og reynslu. Þær ákvarð-
anir máttu í engu mótast
af eigin duttlungum, því að
þær voru til þess gerðar að
ná settu marki, leysa af
hendi sín smalastörf meö
fulíum árangri á heppilegast
an hátt.
Barnið, sem rekur kýr, fer
með hest eða tínir ber, hefir
beztu skilyrði til rólegrar yf-
inar. í umhverfi þess
til að hugsa um. En
aöi: „Það er ólarband, skal að margur góður vikadreng-
ég segja þér, ólarband af, ur> hestastrákur og smali hef
skal ég segja þér, ýtubak- ir komiö iagnandi úr skólan-
inu.“ Þetta reyndist vera slit uin si1111!11 á vorin, unað sér
ur af svonefndri vifturei m ágætlega vift sveitalífið sum
af jarðýtuvél ræktunarfélags arlanSt og horfið síðan með
ns. Það hét á máli telpunn- tilhlökkun á skólabekkinn.
ar ólarband af ýtubakinu. Auðvitað gegnir sama máli
Hún þekkti ekkert nafn á um telpurnar. Og þetta er
þessu, en myndaði í huga þroskavænlegt. Þau kynnast
sínum þá nafnasamsetningu, lífi> sem er ólíkt umhverfi
sem gæti skýrt, hvað þetta þelrra að vetrarlagi, njóta
væri. Hún var gefin fyrir að hreyfingar og útivfctar og
hafa sem greinilegust nöfn koma heim hraustleg og sól-
á öllu. Hún sagði um eina brennd með nægilegt efni í
kúna i fjósinu: „Hún barði margar skólaritgerðir. Það er
mig með höfuðkjálkanum stundam erfiðast að yfirgefa
sinum.“ sveitina rétt fyrir göngurn-
Það mætti líta svo á, að ar- ðe&ar Þess Þari> Því að
kaupstaðarbörn hafi sömu réttardagurinn er tyllidagur
skilyrði og. sveitabörn til °§ Þa verður margur góðra
þroska á þessu sviði. En ég vina f;mdur, þegar kunningj
eíast um aö svo sé. Umhverfi arnlr fra vorinu hittast aft-
þeirra allt er oftast í senn ur- ^g á, vorin er oft óskað
tabreyttara og órólegra, en eftir þvi að geta komizt í
það er einmitt fjöibreytnin sveitina fyrir sauðburðinn,
og næðiö, sem hjálpar sveita
öörum, síðan ofan á aktyg-‘er no§ tu ao nugsa um. un barninu bezt. Ég hygg, að
um hugmynd um þetta líf og m og. balba sér í bogann, en Þar er Hka' næöi til að svífa kaupstaðarbörnin þúrfi meiri
leggja þannig undirstöðu að þessu næst á bert bak 0? a vængjum hugarflugsins i 0g nákvæmari handleiðfelu
skkingu þeirra á dýrafræöi halda j faxið Það
þekkingu þeirra a dýrafræöi halda i faxig. hað verður töfraheimum sögu, Ijóðs og til að ná sama árangri, þótt
og landafræði og á högum bverjum að íist sem hann' œvintýra. þau séu jafnvel af guði gerð
þjóðai sinnar, jafnframt þvi, leikur og börnin verða furðu Þessi sérstæðu skilyrði sem °8 hin. .
sem þeim eru sýndir fagnr snemma fœr um ag fara meg sveitin a- og her hafa verið Margir kennarar hafa lát-jnafa kynnzt þvi af
litir, sem móf.u fegurðarskyn þæga hesta. horfi til þess rakin, hafa áhrif á barnið ið 1 Það álit sitt, að kaup i ra?m> nvað hun getur varað
þeirra og auka andlegan 1---*
ti.l þess að geta notið návist-
ar voi'lambanna.
Ég læt ykkur þessu næst
heyra frásögn, sem lýsir því,
að þráin eftir að kynnast
sveitalífinu getur orðið sterk,
jafnvel hjá þeim, sem ekki
eigin
með söknuði, þegar hestarn— þegar á fyrstu arum þess. staðabörn hafi mjög go.tt af
þioska. Sveitabörnunum eru ir hverfa ur daglegum sumar Gifdir það jafnt um fjöl— Þvl að dvelja í sveit á sumr-
. ‘^a* ærur } a no " urs gtörfum, en vélarnar ta.ka við, breytni lífsins og um einver- rnn> ekki aöeins vegna þess
ync.i, þvi aö ollnm þykr: Þær koma aldrei að öllu leyti una f hessu umhverfi) hvern- að það sé heilsusamlegt, held henni-
fengur aö eiga fallegar mynd f þeirra stað> jafnvei þott ig þetta hv0rt tVeaaja örvar ur orvi þaö einnig andlegan
ír af þvi, ^sem-Jjeir þekkja þær gætu leyst af hendi Ö11 til aLhugana og ‘n:erkilegs þroska þeirra, þau verði fróö
lengi og hversu mikil ánægja
fæst í aðra hönd, þegar loks
ins er hægt að fullnægja
þeirra verk. Sál hestsins eign hugsanalífs.
bezt og þykir vænt um.
EfHVÍÖ ntum yfir íslenzkar ast þær aldrei en hun er. . . . .
smabarnabækur, synxst þar itt f b j feBurst hefir E° hefl haft sérstaka á- ............................
stefna i sömu átt. Þar koma verið f islenzku sveitalífi allt næglu af að gefa ^vi gaum’ eðlilegt. Það eru mjög heppi-
nyjar myndabækur úr sveit- tíl hpC!CÍ, H-ire hvermg malþioun barnsms umskipti fyrir barn, sem
Þessi frásögn er í ljóðum,
og mætti þvi ætla að henni
ari, duglegri við nám og
hugsi betur en ella. Þetta er
vafalaust rétt, enda er það
vorpröfl sínu eIHr
bæri að teljast tii skáldskap
ar, en þrátt fyrir það er meg
inþráður hennar og mörg
smærri atriðin fullkomin
sannindi, og það ekki sízt
(Framhald á 14. síðu)
Telpukjólar - telpukápur 1
Verzhuzm
EROS H.F.
Ilafnarstræti 4.
Sínii 3350
* . ^ til þessa dags.
mni, ■ sumar að visu með er-j
lendum myndum, en þó ís-' 1 fj ölbreiytini svÆtarinnar hefir stundum fundizt hæsta
lenzkum orðum, en aðrar að fara börnin ótrúlega fljótt ctrúlegt, hve málkennd þess
öllu_innlendar. Þessi íslenzka að 8eta hjálpað til við störf- verður skýr og athuganir
Viðleftni mótast að sjálf- in- Það er Þeini mikils virði, þess skarplegar. Til þess aö
sógðu af tvennu. Að nokkru að f-'nna> að Þau 8'eta §ert svo megi verða, þarf barniö
leyti af erlendum áhrifum, eitthvað til gagns. Við vit- að vísu að njóta hvatningar
en að öðru leyti af innlendri um oll> hvernig það eykur og leiðbeininga, sem eru viö
reynslu, sem sýnir aö þessar ahu8a þeirra, styrk og þroska. þess hæfi. Telpa á þriðja ári
bækur eru vel þegnar af Skilyrði til þess eru hvergi gekk með mér fram hjá hest
þeim, sem hugsa til barn- hetri en 1 sveit-Þar eru mar8' húsinu og sagði: „Hegar
ánna. Stafar það af því, að ir snuningar og létt störf við einn hestur er inni, há er ha
börnum þykir yfirleitt gam- haefl barna á ýmsum aldri. hesthús, en hegar margir
an að slíkum bókum, og f-lest Þess vegna er afstaða sveita- hestar eru inni, há er ha
um er IióSt, að þær eru hollar barna á fermingaraldri til hestahús." Ég er þess full-
liugsun þeirra og þroska. vinnubragöa öll önnur en viSSj ag enginn hefur kennt
Bækur 0g myndir verða þó Þeirra barna, sem ævinlega henni þetta, því að við köll-
aldrei nema svipur hjá sjón, hafa veriö í kaupstað. Sveita um hesthús þar, sem hestar
aldrei nema endurskin af un börnin kunna öll verulega til eru haflir, hversu margir
aði lífsins. Það er sveitin hokkurra verka, þótt þau séu sem þeir eru. En henni hafði
sjálf, sem er fyrirheitna land- misjafnlega vanin erfiðis- Verið kennt að gera greinar-
iö, þar sem túnið breiðir sig vinnu. Hin hafa of sjaldan mun g, einum hesti og fleiri
út frá bænurn og allar dá- fen8lð hepp.iieg tækifæri til hestum og nokkrum beyging
semdir þessara barnabóka Þess að kynnast störfum, armyndum orðsins sam-
eru áþreifanlegar og ljóslif- sem væru við þeirra hæfi, kvæmt því. Af því dró hún
andi. Þroski þ#.rra barna, °8 fa að vinna þau. jþessa skarplegu ályktun um
sem þessa njóta, verður ann1 Jafnframt þessu á sveita- húsið. — Um svipað leyti rak
ar en hinna, sem aðeins iífið að vissu leyti betri skil- hún með mér sauðfé frá hús-
Éynnast því af bókum sínum. yrði til andlegs þroska. Þar um og sagði við mig: „Vi skul
:• Það er mikill munur á áð— cr oft gott næði fyrir hugs- um vera hérna, há sjáum við
stööu þeirra barna, sem ekk andi barn að velta fyrir sér hvar fén fara.“ Þá kom mér
ert athvarf hafa utannúss, viöfangsefnum. Þar hefir í hug vísan gamla: „Á Strönd
nema .gö.tur...og. gangstéttir og margur hafið sína ljóðagerö. ufn eru fén svo feit o.s.frv.
þe gar bezt er gróðuríausa Hermann Jónasson, fyrrver- Telþan hafði ekki áttáð sig
leikirHh eöa þá hinna. sem andi ráðherra, hefur lýst því tsl fulls á því, að féð var hóp-
köma út úr bæjardyrum sín- ágætlega, hve smalastörfin urinn állur, óg þéss vegna leit
um á híýium sölskinsdegi, þeg hafi verið heppileg ungling-1 aði hún eftir • íleirtöiumynd
ár jörö er þurr og þeim er um. Þar var oft tækifæri,til j orðsins og fámi það á: þenn--
frjálst a'ö . ganga um túnið að hugsa rólega. En þar var, an hátt. Það var sjálfsag
í alíar áttir, velta sér í grasi, llíka knýjandi nauðsyn að^að þetta org lyti sömu lög-
leika sér að blómum, gefa
^ætur aö fugliim og gleðjast
taka ákvarðanir einn og ó-.um og tré.
studdur af öörum en sinni! Þessi telpa
var orðin
ÞVOTTAVELIN
ÞÖRF
er útbreidd um flestar
sýslur landsins og á
mörgum heimilum í
fjölda hreppum, og
alls staðar með lofi.
ÞÖRF er falleg, traust,
en þó létt. ÞÖRF er
fljótvirk og velvirk. Sí-
vaxa»di sala er örugg-
ustu meðmælin. —
Látið næsta kaupfélag
panta vélina hjá SÍS
eða hjá framleiðanda.
Ath.: Vélin er öll smíðuð' úr málmi.
Alexamler Eiiibjöriissoíi,
Öldugötu 59, upplýsingar í síma 7599, 2778.