Tíminn - 24.12.1954, Blaðsíða 15

15
JÓLABLAÐ TÍMANS 1954
Það var gott að komast út úr
járnbrautarlestinni og á leiðar-
enda. í þetta skipti var London
þokulaus, iðandi af ljósadýrð og
fólksmergð. Þetta var rétt fyrir
jólin.
Ég var full af eftirvæntingu Við
ætluðum að vera gestir læknis-
hjóna um jólin. Ég hafði oft komið
til þeirra áður og þekkti þau.
Það var ánægjulegt að koma á
þetta heimili. Þar var sérstaklega
gott samræmi í öllu, og andrúms-
loftið gott. Læknishjónin voru bæði
orðin roskin; læknirinn þó nokkru
eldri en kona hans, og hvítur fyrir
hærum. Þau áttu þrjú mannvænleg
börn, sem voru alin upp í trúrækni
og reglusemi. Heimilislífið var heil-
brigt og gott. En fátt var þar, sem
minnti á læknisstarfið. Um það
var ekki talað á heimilinu, og þar
var læknirinn aldrei nefnduí ann-
að en húsbóndinn.
★ ★ ★
Ég sá hann í anda sem ungan
mann, háan og vel vaxinn, dökk-
hærðan, með dökk augu, tindrandi
af lífsfjöri. Hann var einbirni, vel
ættaður og mjög ríkur. Hann hafði
nýlega lokið prófi og sett á stofn
lækningastofu á góðum stað í
Lundúnaborg. Lækningastofa hans
var nýtískuleg og vel búin að tækj -
um, og þangað kom aðallega efnað
fólk.
Kvöld eitt, skömmu eftir að
læknirinn hóf starf sitt, komu tveir
skólabræður hans í heimsókn.
Þeim kom saman um að fara út
og skoða borgarlífið. Þeir fóru á
veitingastað og fengu sér þar
kvöldverð, en þaðan fóru þeir á
leiksýningu í einu af beztu leik-
húsum borgarinnar. Þeir sáu þar
enskan aðal, tigna menn og konur
í skartklæðum, prýddar demöntum
og skrauti. Er leiksýningunni var
lokið, stakk læknirinn upp á því,
að þeir ferðuðust um eitthvert fá-
tækrahverfið, til þess að sjá and-
stæðurnar ,svo að þeir ofmetnuðust
síður af glæsileik borgarinnar. Þeir
fóru í bifreið læknisins og óku af
stað.
Þeir fengu fljótlega nóg af því,
sem fyrir augu bar, og snéru heim
á leið.
En hvaða hljóð var þetta, sem
barst að eyrum þeirra? Það var
ekki grátur né venjuiegt sársauka-
vein; það var ýlfur, eins og í viltu
dýri. Ungi læknirinn snéri bifreið-
inni við og ók þangað, sem þeim
virtist hljóðð .eiga upptök sín. Þeg-
ar þangað kom, sáu þeir lítinn
dreng, á að gizka ' 8 ára gamlan,
liggjandi á götunni. Yfir honum
stóð ung kona, á háhæluðum skóm,
og sparkaði í hann hvað eftir ann-
að. Læknirinn vatt sér út úr bif-
reiðinni, hljóp til- þeirra og spurði
konuna hvort hún ætlaði að drepa
drenginn. Konan, sem var allmikið
drukkin, svaraði fullum hálsi. Hún
sagði meðal annars að svona-ormar
ættu ekki að stela sætum frá kven-
fólki hér á bekkjunum, um leið og
hún benti á bekk þar hjá, sem hún
ætlaði að setjast á. Drengurinn lá
illa leikinn og hljóöandi á götunni.
Læknirinn tók hann og bar nann
inn í bifreiðina. Ekki gat drengur-
inn gefið upp heimilisfang, og þar
sem nú var mjög liðið á kvöldið og
dimmviðri, fór læknirinn með hann
á drengjaheimili í borginni, sem
hann þekkti af afspurn, kom hon-
um þar fyrir og borgaði fyrir hann
til bráðabirgða.
Þegar ungi læknirinn kom aftur
í bifreiðina til félaga sinna, létu
þeir á sér skilja, að þeim þætti
nóg um hjálpsemi hans. Þeir sögðu
að þetta væri þýðingarlaust; ef
hann færi út á þessa braut, mundi
það taka allan hans tíma og pen-
inga hans líka.
Tíminn leið. Ungi læknirinn varð
brátt vel kunnur í sinu starfi, og
vel metinn, enda var hann mjög
samvizkusamur.
En eitt var það, sem ónáðaði hinn
unga lækni oft að loknu dagsverki,
þegar hann var kominn heim til
sín og" ætlaði að taka sér hvíld. Þá
ásóttu hann átakanleg hljóð, lík
því, sem hann heyrði þegar hann
var á kvöldferðinni með skóla-
bræðrum sínum. Hann tók þá bif-
reið sína og ók um fátækrahverfi
borgarinnar.
Þeim fjölgaði stöðugt, drengjun-
um hans, sem hann borgaði fyrir
á drengjaheimilinu. Eitt sinn fékk
hann að vita, að drengjaheimilið
væri í fjárhagsörðugleikum og gæti
ekki haldið áfram að starfa nema
því bærist skjót hjálp.
Hvað átti læknirinn að gera?
Ýmsar spurningar ásóttu hann á
hvildartímum að loknu dagsverki,
t.d. þessar: Hvað er lífið? Hvers
þjónn er ég? Er ég gagnlegur þjóð-
félaginu með starfi mínu? Hvaða
sjúklingarkoma á mína fullkomnu
lækningastofu? Það er víst, að einn
af hverjum fjórum, sem leita til
mín, þurfa ekki læknis við. Það er
í tísku að gaiiga á lækningastofur.
Ungi læknirinn háði örðuga bar-
áttu við sjálfan sig. Hann var ekki
einn síns liðs. Hann átti aldraða
móður, og hann varð að taka tillit
til hennar. Hún átti engan annan
aö, því að faðir hans var dáinn.
Hvernig mundi hún taka áhuga-
máli hans? Mundi hún skilja hann?
Hún var kona hins gamla tíma,
uppalin og mentuð til þess að verða
hefðarkona. Hún hafði aldrei
kynnst öðru, nema af lestri bóka;
þau kynni voru allt annað en lífs-
ins skóli, það vissi hann nú. En hún
var heilsteypt kona, ljúf og góð,
sem allt vildi bæta. Hún hlaut að
skilja viðhorf hans í lífinu og hans
heitustu ósk, að hjálpa drengjun-
um til þess að verða góðir menn og
nýtir þjóðfélagsþegnar. Þetta þoldi
enga bið. Hann varð að tala við
móður sína án tafar.
Næsta sunnudag, er þau gengu
heim frá kirkju, sagði hann móður
sinni að hann þyrfti að tala við
hana um einkamál sín, er þau
kæmu heim. Móðir hans varð
harla glöð, og sagðist lengi hafa
þráð þá stund. Hún sagði, að sig
væri fyrir löngu farið að langa til
þess að verða amma. Hún sagði
líka, að nú vildi svo vel til, að til
sölu væri falleg landareign í ná-
grenninu. Þar væri glæsilegt íbúð-
arhús og fagur garður umhverfis.
„En móðir mín“, sagði læknirinn,
„mér þykir leitt að valda þér von-
brigðum; ég hefi ekki enn hitt
neina konu, sem ég hefi löngun til
að kvænast". Síðan fór hann að
segja henni frá drengjunum. Þeir
hefðu fæðst i þessa veröld, en ættu
enga að, sem gætu séð fyrir þeim
og hjálpað þeim til að verða að
nýtum og góðum mönnum. „Ég
veit að þú skilur mig, móðir mín“,
sagði læknirinn. „Þú kenndir mér
ungum, að ég ætti að vera ljósberi
á lífsbrautinni, og ég finn að það
er ekki hægt að vinna af alhug fyr-
ir aðra nema gleyma sjálfum sér“.
Móðir hans stundi við og spurði
hvort hann ætlaði þá aldrei að
kjvænast. „Ég hefi ekki ákveðið
neitt í því efni“, sagði sonur henn-
ar, „en ef ég finn einhverntíma
konu, sem hefur eins heilbrigðar
hugsanir og er eins góð og þú, móð-
ir mín, þá mátt þú búast við að ég
reyni að fá hana til að giftast mér“.
„En sérð þú ekki sonur minn“,
sagði móðir hans, að ef þú eyðir
eignum þínum að mestu til að
hjálpa drengjunum, þá hefur þú
lítið að bjóða konunni?“ „Ef hún
vill ekki búa með mér við litil efni,
þá er hún ekki eftirsóknarverð",
svaraði læknirinn.
Læknirinn seldi lækningastofuna
og bifreiðina, fluttist á drengja-
heimilið og afhenti því mestan
hluta eigna sinna. Það fólk sem
hann hafði áður umgengist hvarf
honum smám saman, en nóg var
að starfa, að hann var ánægður.
Aldrei tók hann kaup fyrir vinnu
sína á drengjaheimilinu né nokkra
þóknun. Rekstur heimilisins gekk
vel.
Árin liðu. Eitt sinn réðist ung
og vel menntuð kona til ritarastarfa
á drengjaheimilinu. Hún varð síðar
eiginkona læknisins. Nú voru þau
búin að vera í hjónabandi í mörg
ár, og áttu lítið en snoturt hús í
borginni.
Einu sinni átti að aðla læknirinn,
en hann bað um að það yrði ekki
gert.
★ ★ ★
Það var auðfundið ,að húsmóðir-
in var vel fær í sinni stöðu, og það
var ánægjulegt að dvelja hjá þeim
hjónunum um jólahátíðina. Á jóla-
daginn fórum við með þeim til
kirkju. Eftir messu óskaði fólk
hvort öðru gleðilegra jóla. Ég sá,
að margir af kirkjugestunum
þekktu læknishjónin og ávörpuðu
þau einkar hlýlega. Er við gengum
út, stóð lítil stúlka, á að gizka 6
ára, á kirkjugólfinu og beið eftir
foreldrum sínum. Læknirinn bauð
henni gleðilegra jóla með handa-
bandi, og spurði hana að heiti.
„Ég heiti María, svaraði litla stúlk-
an. „Það er dásamlegt að heita því
nafni á jólunum", sagði læknirinn,
um leið og hann klappaði á kollinn
á telpunni, og fólkið í kring leit
brosandi til þeirra.
★ ★ ★
Læknirinn fór á hverjum degi
með strætisvagni til vinnu sinnar
á drengjaheimilinu. Dag nokkurn,
þegar hann var á leið þangað, varð
hann bráðkvaddur. Þá var hann
rúmlega áttræður að aldri.
Mér kemur gamli læknirinn í
hug, þegar ég les ritningarorðin:
„Gjaldið keisaranum það sem
keisarans er, og Guði það, sem Guðs
er“.

Prentsmiðjan Edda h.f.
Saga eftir Antoníu