Tíminn - 02.03.1956, Page 8

8
T í MIN N, föstudaginn 2. marz 1956.
IslendingalDættir
Dánarminning:
Grímur Th omsen
f gær var jarðsettur frá Dóm-
kirkjunni Grímur .Thomsen Ein-
arsson frá Borg. Hann andaðist
í Landsspítalanum 24. febrúar sl.
eftir stutta legu. Grímur fæddist
að Borg á Mýrum og ólst upp
hjá foreldrum sínum, síra Einari
Friðgeirssyni Olgeirssonar frá
Garði í Fnjóskadal og konu hans
Jakobínu Hólmfríði Sigurgeirs-
dóttur Jónssonar frá Reykjahlíð.
Á unglingsárum fór Gi'ímur til
Reykjavíkur til iðnnáms. Lærði
hann pípulagningar hjá Ólafi
Hjaltested og lauk iðnskólaprófi
í þeirri grein. Vann síðan hjá
Ólafi um 10 ára skeið. Þegar
Sambandshúsið var fyrst tekið í
notkun 1920 bað Hallgrímur
Kristinsson Ólaf að útvega sér
mann til að sjá um miðstöð húss-
ins, hreingerningar og önnur um-
sjónarstörf. Ólafur benti á Grím,
sagðist þekkja hann af langri við
kynningu sem trúverðugan og
skyldurækinn mann. Grímur kom
í þjónustu Sambandsins 1. sept.
1920 og var umsjónarmaður húss
ins um 30 ára skeið, en vann
síðan til æviloka léttari störf í
vörugeymsluhúsi Sambandsins við
Geirsgötu.
Samvinnuskólinn var til húsa
í Sambandshúsinu allan tímann,
sem Grímur var þar umsjónar-
maður, það var því oft margt um
manninn og mikill gáski á ferð-
um þar sem svo margt æskufólk
var daglega saman komið. Grím-
ur var sjálfur lífsglaður og hafði
gaman af glensi meðan hann var
á léttara skeiði. Urðu fjölmargir
skólanemenda góðir vinir Gríms
og munu geyma um hann hlýjar
minningar. Hins vegar var starf
Gríms alls ekki erfiðislaust. Ætíð
var hann kominn á fætur fyrir
kl. 6 hvern morgun og sjaldnast
gengið til hvílu fyrr en nálgaðist
miðnætti. Daglegt kvabb var mik
ið, eins og gengur á fjölmennum
skrifstofum, en Grímur vikalið-
ugur og ósérhlífinn. Sá fjöldi
starfsmanna Sambandsins, sem
áratugum saman átti samleið með
Grími, minnist hans af hlýjum
hug. Síðari árin fór þreyta að
gera vart Við sig og heilsan ekki
örugg. Um það fáraðist Grímur
lítt, en við, sem vorum honum
kunnugastir, fúndum, að lífsfjörið
og kátínan, sem áður einkenndi
hann, fór dvínandi.
Jakobína, móðir Gríms, var
uppalin á Bessastöðum hjá Grími
Thomsen og konu hans frú Jak-
obínu, föðursystur sinni. Og þvi
var hann látinn heita í höfuðið
á Grími Thomseb skáldi.
í gær kvöddum við vinir og sam-
ferðamenn Gríms góðan dreng,
sem átti ýmsa kosti fleiri en þá,
er lágu á yfirborðinu. í gær bár-
um við hann til þess áfangastað-
ar, sem okkur öllum er fyrirbú-
inn, eins og nafni hans, Grímur
Thomsen skáld segir í Kirkju-
garðsvísum:
Hvert helzt sem lífsins bára ber,
Er bátnum hingað rennt,
í sínum stafni situr hver,
Og sjá, þeir hafa lent..
Hallgrímur Sigtryggsson.
Áttræður:
Lárus Bjarnason
fyrrverandi skólastjóri
Hann er fæddur á Prestsbakka
á Síðu 1. marz 1876. Foreldrar
hans voru Sigríður Lárusdóttir
og Bjarni Björnsson. Voru þeir
systrasynir, Lárus Bjarnason og
Lárus heitinn Helgason, alþm., og
bóndi í Kirkjubæjarklaustri. Lár-
us Bjarnason ólst upp við kröpp
kjör, varð að vinna hörðum hönd-
um fyrir sér og sínum fram á þrí-
tugsaldur, en braust síðan til
menr.ta, og er því saga merk, þótt
eigi verði sögð hér. Stundaði
nám í Möðruvallaskóla og útskrif
aðist þaðan árið 1902. Lauk kenn
araprófi í Flensborgarskóla í
Hafnarfirði 1904, og stundaði síð
an nám í" Kennaraskólanum í
Kaupmannahöfn 1909—11. Vann
við verzlun í Hafnarfirði 1902—
firði 1904—06. Kennari við barna
1911—14. Kennari við Gagn-
fræðaskólann í Flensborg 1914—
18 og fékkst jafnframt við bók-
sölu í Hafnarfirði. Kennari við
Gagnfræðaskólann á Akureyri og
lærdómsdeild hans 1918—30. í
annað sinn kennari við Gagn-
fræðaskólann í Flensborg 1930—
31, og síðan skólastjóri við sama
skóla 1931—41. Fékk þá lausn
frá embætti, en hefir þó stund-
að kennslu eftir það í fræðigrein
um sínum. Hann á nú heima í
Mjóstræti 6 í Reykjavík.
Aðal kennslugreinar Lárusar
JBjarnasonar hafa verið stærð-

fræði og eðlisfræði. Á starfsár-
um sínum við Gagnfræðaskólann
á Akureyri fór hann þrisvar sinn
um utan til að fylgjast með skóla
málum erlendis og auka þekk-
ingu sína á kennslugreinum sín-
um. Jafnframt kennslustörfum
byrjaði hann snemma að semja
og þýða kennslubækur í stærð-
fræði og eðlisfræði með dæma-
söfnum og vann að því mjög
lengi í tómstundum sínum af
mikilli alúð. Þessu verki er nú
fyrir nokkru lokið og út komið
á prenti, og er að því mikill á-
vinningur fyrir þá, er j nám
I
Grímur Tnomsen F
Fæddur 10. desember 1892.
Dáinn 23. febrúar 1956.
Ég hafði lofað þér ljóði
að leggja á beðinn þinn
En hvað á ég svo í sjóði
að segja þér, vinur minn.
Ekkert, því örsnauða manninn
mig andspænis dauðanum finn.
Við tæmt höfðum góði granninn
úr glösunum hinzta sinn.
Þinn aðall var ættargróður
það allt, sem bezt var um þig,
svo vinfastur, glaður og góður
hér gekkstu þinn einmanastig.
Og nú ertu horfinn á hafið
með hugprúðri frændasveit.
Er allt liggur gleymt og grafið
á Guð þó sín fyrirheit.
Á beð þinn hjá blómaklæði
ég breiði mitt kveðjuljóð.
Og sofðu í náðum og næði,
og njóttu þess, hvíldin er góð.
Kjartan Ólafsson.
Hvernig er það t Svfþlóð?
Helmingi fleiri afbrot eftir að
sala áfengis varð frjáls
Eins og kunnugt er, var skömmt
un á áfengi afnumin í Svíþjóð 1.
október sl. Enn er of snemmt að
fella dóm um þessa breytingu, en
þó hefir áfengissalan aukizt mikið
og áfengisafbrot aukizt gífurlega.
Hagfræðingurinn J. Collett hef-
ir ritað í Tirfing um þessar breyt-
ingar. Hann kemst að þeirri niður-
stöðu, að áfengisneyzla hafi aukizt
Dóttir Zarins
(Framhald af 4. síðu.)
Orleans í leit að hamingjunni,
fann gust hennar hér á sléttunni.
Þegar hún brást honum varð hefnd
hans mikil. Og þótt saga hans sé
enn ung, hefir hún yfir sér sömu
remmu og grimmd og þær sögur,
sem sagðar hafa verið af öðrum
mönnum í öðrum stöðum á ann-
arri landnámstíð.
Owyhee fjöllin eru enn á hægri
hönd og drunurnar af ferð okkar
um veginn eru kannski ekki ólíkar
fararhljóði Stóra fóts, er hann
hljóp hratt sem hestur eftir þessari
sléttu á brott frá harmi sínum.
Indriði G. Þorsteinsson.
stunda í þessum greinum, ekki
sízt hinum stóru og vönduðu
dæmasöfnum.
Lárus Bjarnason var kennari
minn á árunum 1919—21, og á
ég góðar minningar um hann frá
þeim tíma svo og frá kynnum
okkar síðan. Ég hygg, að hann
hafi verið með beztu stærðfræði-
og eðlisfræðikennurum hér á
landi. Honum var það áhugamál,
að allir hefðu sem mest not af
kennslunni, og þá eigi síður þeir,
sem lítinn undirbúning höfðu
eða áttu erfitt með nám í þess-
um greinum. Þessi viðleitni hans
bar almennan árangur í skólum
þeim, er hann kenndi við. Útskýr
ingar hans voru glöggar, kennar-
inn þolinmóður og taldi ekki eft-
ir sér að endurtaka það, er erfitt
reyndist til skilnings. Var og
auðsætt jafnan, hve mjög hann
gladdist yfir framförum nem-
enda sinna. Sjálfur er hann góð-
ur stærðfræðingur, að áliti dóm-
bærra manna, og bæði stærð-
fræði og eðlisfræði hafa jafnan
verið honum mjög kær viðfangs-
efni. Samviskusemi hans, góðvild
og tryggð má vera mörgum
minnisstæð, sem þess hafa notið.
• ri G. G.
um 25 af hundraði I október. Það
er greinilegt, að þeir, sem höfðu
misst réttindi til að eiga áfengis-
bók, hafa notfært sér þetta nýja
frelsi. Fangelsanir vegna ölvunar
á virkum dögum hafa aukizt.
Áfengisnautn hefir einnig aukizt
hjá unga fólkinu. Eflaust eiga of-
drykkjumenn mikla sök á aukn-
ingunni, en drukknir menn á al-
mannafæri hafa aukizt um 70 af
hundraði.
Öldrykkjan eykst gífurlega
í Danmörku.
Skýrsla sameinuðu ölgerðarhús-
anna í Danmörku um áramótin síð-
ustu sýna, að alltaf er þörf fyrir
bindindisstarf. Þar stendur, að sl.
tvö ár hafi öldrykkja í Danmörku
aukizt um 40 af hundraði. Árið
1954 voru seldir 15100 hl meira
af sterku öli en árið áður. Aukn-
ingin er um 45 milljón flöskur.
Arður til hluthafanna er 15 af
hundraði.
Formaður danskra bindindisfé-
laga, Frode Markersen, minnir á
þetta í hvatningagrein til danskra
bindindismanna um áramótin.
Hann bendir á, að verði á öli sé
haldið niðri til þess að draga ekki
úr sölunni. Þá ræðir hann einnig
um aukna áfengisnautn á Græn-
landi, og telur það óskiljanlegt,
að fjármálaráðherrann skuli ekki
hafa takmarkað eitthvað vínflutn-
inga þangað.
Við verðum að snúa okkur til
manna með ábyrgðartilfinningu. og
benda þeim á, að við höfum
áfengisvandamál við að stríða, sem
við ráðum ekki við, og vekur ugg
um framtíðina, segir hann að lok-
um. (Áfengisvarnanefnd).
ijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiit _
1 Blikksmiðjan 1
| GLÖFAXi |
í HRAUNTEIG 14. — BÍMI 7*1*. i
Dóttir Zarins
(Framhald af 4. síðu.)
nokkrir vina hennar að leyndar-
dómnum, þar á meðal Biel barón.
En allir vinir hennar lofuðu að
skýra ekki frá þessu, en sýnilega
hefir það loforð ekki verið haldið.
Það var síðari hluta dags árið
1932, þegar systir Katharina gekk
yfir Unter den Linden, að bifreið
sem kom út úr hliðargötu, ók á
Katharina og féll hún í götuna,
en bifreiðin ók burtu. Nokkrum
andartökum síðar nam önnur bif-
reið staðar og var Katharina tekin
inn í bílinn. Lögregluþjóna bar þar
að og báðu þeir um skýringar.
Rússneska leynilögreglan
kemur til skjalanna.
Mennirnir sögðu, að konarn
hefði talað rússnesku, áður en
hún hefði fallið í óvit, og sögðu
þeir, að rétt væri að fara með
hana í sendiráð Rússlands, þar
sem hún verður skilin. „Það er
skammt í burtu“, sögðu félagarn-
ir. Lögregluinennirnir voru fullir
tortryggni og kröfðust þess að
fá nöfn og heimiíisföng mann-
anna. Rétt í þessu bar að Rauða-
kross bifreið, sem vegfarandi
hafði hringt í og fór hann með
Katliarina á sjúkrahús. Þegar
lögreglan ætlaði að gæta að
mönnunum í liinni bifreiðinni
einni mínútu síðar, voru þeir á
bak og burt.
Þetta atvik sannar það glögg-
lega, að rússneska leynilögregl-
an var komin á sporið og mátti
ekki miklu muna. Sýnilega gat
Stalín ekki þolað, að nokkur dótt-
ir zarsins væri á lífi.
En vinum Katliarina tókst að
leiða leynilögreglu Stalíns á villi
götur með því að lauma út þeim
orðrómi, að Katharina hefði
veikzt svo alvarlega af berklum,
að hún liefði farið til Santoz í
Brasilíu til þess að reyna að fá
bata. Á meðan leynilögreglan
gerði víðtæka leit að henni í S,-
Ameríku, breytti hún aðeins um
nafn í Berlín.
Fjármunir zarsins erlendis.
Nikulás annar hafði komið mikl-
um fjármunum til geymslu í Lond-
on og Zurich — sagt var, að þeir
hafi numið samtals um 10 miljón-
um dollara. Auðvitað yrði þetta fé
lögleg eign Katharinu, ef hún gæfi
sig fram. Þetta varð til þess, að
ég spurði hana, hverjar væru fram
tíðaráætlanir hennar.
„Ég ætla að fara til Englands
strax og ég fæ vegabréf og leyfi
til þess að komast þangað“ svar-
aði hún.
„Og hvernig ætlið þér að lifa
þar?“
„Ég ætla að vinna fyrir mér —
ég þarf ekki svo mikið.“
„Svo þú ætlar að lifa fábrotnu
lífi, jafnvel þó að þú hafir mögu-
leika á því að verða fjárhagslega
sjálfstæð?"
„Ég hef engan áhuga á pening-
um“, sagði Katharina og brosti.
„Það eina, sem ég fer fram á,
er það að fólk skipti sér ekki af
einkamálum mínum. Þér hljótið
að skilja það.“
Þegar ég fór og heimsótti
hjúkrunarkonuna aftur 9 mán-
uðum seinna, var hún komin til
Bremen. Var hún yfirhjúkrunar-
kona þar og klæddist brezkum
einkennisbúningi. Skömmu síðar
sagði von Biel barón, að brezk
yfirvöld hefðu veitt Katharina
vegabréf til Englands. Þeir virtu
að verðleikum ósk liennar að fá
að lifa í fjarlægð frá glaumnum
— í friði og ró. Henni var veitt
staða við sjúkrahús inni á Mið-
Englandi. Þar er hún nú yfir-
hjúkrunarkona með baltneskum
hjúkrunarkonum og vinnur það
starf, sem fellur henni betur I
geð en nokkuð annað.
Þetta er dásamleg kona —
hver sem hún er — hún hefir
öðlazt hina dýrmætustu gjöf, er
hugsazt getur — liinn innri frið.
tlllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Konan mín
Sigrún Sigurjónsdóttir,
Laugavegi 67A, — ondaöist 29. febrúar. Jarðarförin ákveðin siðar.
Matthías Eyjólfsson.
Iö'?/S 3 -ri [■. t.-'toíiujfi liv i í'iDcíafj ! >: . ‘u ‘ .aaumtló