Tíminn - 15.03.1956, Síða 9

T í M N N, fimmtudaginn 15. marz 1956.
9
Effir HANS
MARTIN
62
hann með sér. Ég ætla að vel.ia |
nokkrar myndir strax á morg-
nn, en aðeins þær beztu, nokkr
ar verð ég að fá íánaðar úr
einkaeign. Svo verður útgef-
andinn að sjá fyrir pappír, svo
að rithöfundur geti komið hug
smíð sinni á prent. Allar bæk-
ur mínar eru löngu uppseldur
og ekki hægt að endurprenta
þær.
En hvað ætti hann að láta
nýju bókina heita? Þógla bús
ið, eða Hús kyrrðarmnar. Úr
því urðu þau Joop og Marg-
got að skera.
Þetta var annars meiri bölv
aður kuldinn. Hann yrði búinn
að brenna helmingnum af
trjánum meðfram gangstígn-
um heim að húsinu áður en
veturinn væri á enda.
Skyldu Soffía, Maríanna og;
Bresant snúa heim til Hoi-!
lands aftur. Það var sagt að,
ástandið í Austur-Indíum;
væri ekki sem bezt núna, þótt'
stjórnin segði hið gagnstæða.!
Báðir flokkarnir þóttust allt-.
af vera að því komnir að finna,
lausnina á því vandamáli, en j
samt dróst alltaf að hiin kæmi.
Allt það, sem hafði valdið
honum kvíða og áhyggjum við
starf hinna löngu og mórgu
undangenginna vikna, sótti nú
að honum á ný, er hann kjag-
aði ákveðinn lausamjöilina.
— Margot. Bernard sá hana
standa við gluggann. — Eigið
þið nokkurn matarbita í hús-
inu? Nú er ég búinn rueð bók
ina, alveg búinn.
— Það var ágætt, Bernard.
Hristu nú aðeins snjóinn af
frakkanum. Auðvitað boröar
þú hérna hjá okkur. Joop
gleðst af því að fá að spjalia
við þig stundarkorn. Hvað á
nú bókin að heita?
— Já, hvaða nafn finnst þér
eiga bezt við hana?
Margot stakk upp á því, að
hún héti „Kyrrláta húsið“.
En Joop vildi heildur hafa það
„Húsið í kyrrðinni“.
Bernard símaði til útgefand
ans, sem leizt jafnvel á bæði
nöfnin.
— En hvnð er að frétta af
pappírnum? spurði Bernard.
— Mér tekst kannske að
finna einhverja snepla, en þeir
verða ekki vandaðir.
— Látum það gott heita. Ég
skrifa til þess að fólk lesi það.
Ég mála til þess að fólk skoði
það. Ég er mjög þröngsýnn og
jarðbundinn í listaviðhoríi
mínu. Verið þér sælir.
Hann lagði símann frá sér
og horfði framan í brosandi
andlit Margotar.
— Já, góða mín, ég er á-
nægður. Það getur veríö, að
ýmsum virðist bókin ómerki
leg, en ég er samt ánægður.
Og það er líka svolítið annað,
sem ég hefi í pokahorninu.
Maríanna dvelur ásamt móður
sinni í Hótel des Indes í Bata
víu.
Soffía og Maríanna sátu við
ofnin. — Mamma, mér leiðist
svo hræðilega mikið.
— Mér líka, Maríanna.
— Þekkir þú ekki nokkra
manneskju hér?
— Mig langar til þess að
skrifa föður þínum. 1
— Býr hann hér?
— Það veit ég ekki, en eg
get kannske haft upp á heimil
isfangi hans með því að spyrja
útgefanda hans.
— Nei, andmælti Marí-
anna reiðilega. — Láttu það
eiga sig. Mig langar ekki til
þess að eignast föður, sem dett
ur allt í einu ofan úr hirnn-
inum. Hann hefði getað látið
svo lítið að vera kyrr hjá okk
ur, og þá hefðum viö kannske
sloppið við allar þessar horin
ungar.
— Hvernig getur þú dæmt
um það? Þér leið ekki ætið svo
illa í Austur-Indíum.
— Jæja, ekki það, sagði
Maríanna háðslega.
— Það var heldur ekkert
sældarbrauð að eiga heima
hér í Hollandi á stríðsárunum.
Það hefir þú sjálf séð, bæði
í Rotterdam og Haag. Við gát
um ekki ráðið við þetta strið.
Ég veit vel, hve mikið iilt það
hefir gert þér. En meðan ég
mátti nokkru ráða, lét ég þig
eiga góða daga og glaða æsku.
— Jæja, tryggðu mér þá
líka góða eili, sagði Marianna
háðslega. Við sitjum hér báö-
ar tvær eins og afgamlar ker-
lingar. En ég ætla að hrista af
mér mókið, sagði hún og reis
á fætur.
— Hvað ætlast þú íyrir?
— í bíó, eða reika um göt
urnar. Mér er sama, en ég get
ekki setið hér lengur aðgerð-
arlaus.
Hún gekk út úr stofunni,
greip kápu sína og hljóp nið
ur stigann.
Útidyrahurðin skall aftur
á hæla henni. Soffía sat kyrr
og starði inn í ljósið. Andiit
hennar var sorgmætt og tómt,
og gluggarnir út á svalimar
voru skreyttir frostrósum. Hún
var afllaus í höndum og fótum
fannst henni.
Um kvöldið féll enn þykkt
snjólag.
Níundi kafli.
Bernard gekk inn í salinn og
hagræddi málverkum sínum.
Hann hafði raðað þeim með
fram veggjunum. Ljósið úr
þakglugganum breiddist mjúk
lega yfir þessar landlagsmynd
ir, mannamyndir og hluti.
Þetta voru aðeins nýjar
myndir, gerðar á síðustu stríðs
árunum og síðan, málaðar
með öðrum hætti, en hann
hafði áður gert.
Ætti hann aö flokka mynd
irnar eftir efni og gerð, eða
láta skipan þeirra sýna sem
mesta fjölbreytni? Maðurinn,
sem hjálpaði honum við aö
hengja upp myndirnar, hafði
margra ára reynslu í því starfi
að koma fyrir málverkasýning
um. Þeir settu hina stóru
vetrarmynd yfir ganginn, en
hátt upp á stafni salarins
hengdu þeir myndina af Ijós
hærðu ungu stúlkunni í biáa
kjólnum. Þetta urðu eins og
tvær hafnir, sem út frá skyldi
lagt, og siðan var eins og hvert
málverk fyndi- sinn eðlilega
stað nærri sjáiíkrafa.
— Ég held, aö v:ð ger.um
ekki komið því betúr fyrir,
Isagði hjálparinaö-.irinn, þfegár
þeir höfðu lokið þessu. Bern-
ard kinkaði koili og byrjaði
að binda upp myndirnar. Við
þetta voru þeir báðir önnum
kafnir fram eftir degi. Þegar
rökkvaði voru ljósin kvcikt,
og þá voru litirnir ekki eins
skærir.
Þegar Bernard hjólaði heim
til Wassenaar, sótti ao honum
efi um, að myndir hans hefðu
nokkurt listrænt gildi og að
þær hefðu verið hengdar rétt
upp.
Hundurinn fagnaði honum
með dinglandi skotti. - - Snúö
ur, er ræstingarkonan búin að
gefa þér að borða? Hefir nún
lofað þér að fara út? Nú,
komdu þá, við skulum ganga
svolítið um garðinn. Þú fékkst
heiðurssæti á sýningunni.
Hann leit á myndina af Soff
íu i skarlatsrauða kjólnum.
Ætti hann að setja hana á
sýninguna? Nei, hugsaði hann
með sér, ég læt hana vera
kyrra hér. Hér heima, alveg
eins og Andreé og Margot.
Starfið við að mála þessar
myndir hefir skilið eftir í
huga mér svo dýrmætar minn
ingar, að ég get ekki sett þær
fyrir almenningssjónir.
Bernard gekk með hundin-
um yfir myrkan garðinn. Veðr
ið hafði hlýnað, og þéttur rign
ingarúði læddist yfir. Hinn
daginn skyldi sýningin opnast.
Hann beið þess með eftirvænt
ingu, hvort hún vekti nokkra
athygii. Nú óðu uppi alls kyns
gerfimenn í málaralistinni, og
það virtist ekki lengur nauð-
synlegt að hafa neina kunn-
áttu til að bera til þess að
mála og halda sýningar, hugs
aði hann með biturö.
Um kvöldið tók Bernard
handritið að „Kyrrláta hús-
inu“ og settist við arininn.
Það var farið að hvessa, og
regnið lamdi gluggarúðurnar
af og til.
Hann hafði látið handritið
liggja óhreyft heilan mánuð í
skrifborðsskúffunni. Nú
fannst honum þetta vera rit-
verk ókunnugt manns, og
hann gæti þvi fellt óvilhalian
dóm um það.
Hann las. Byrjunin var góð.
Athygli lesandans var þegar
vakin, og hann skildi þegar,
hvar hann stóð. Hann liafði
skrifað upphafið tvisvar eins
og á fyrri bökum sínum. Upp-
hafið var allt af eins og til-
hlaup en því hætti til að verða
of langdregnu. Honum fannst
hann hafa komizt hjá því
glappaskoti í þetta sinn. Hann
leiðrétti smávillur með blý-
anti sínurn, jafnvel sneri við
heilum set-ningum. En eftir
því sem lengra leið á lesturinn,
urðu leiðréttingarnar færri.
Sagan náði tökum á honum
og hann hreifst með frásögn-
inni.
Þegar langt var liðið á nctt,
lagði hann handritið loks frá
sér. Hann var stirður og kald-
ur eftir þessa löngu kyrrsetu.
kyrrsetu.
■S-APU VE R KS M I Ð J AN S J Ö F N, A K U R E Y R I
„Sfáry sfrákarrtir“
(Framhald af 6. síðu.)
aði Bulganin marskálkur því, að
greiðlega skyidi leyst úr spurning-
um þingmannsins varðandi mennta
mál.
Blaðamenn vesturveldanna sáu
sér hér leik á borði og fóru að
bætast í hópinn. í samtölum, er
af þessu leiddu, ræddu Bulganin
marskálkur og aðrir embættis-
menn um Genf. Forsætisráöiierr-
ann gerði uppskátt, að þeir Krust-
sjeff hefðu þegið boð til Burma
og staðfestu fregn um að Zorin
hefði verið útnefndur fyrsti sendi
herra Ráðstjórnarríkjanna í Vest-
ur-Þýzkalandi. Þetta voru allt stór-
fréttir.
í slíkum samræðum urðu flestir
erlendu blaðamannanna að treysta
á túlkun þeirra þriggja vestur-
landafréttaritara, sem gátu talað
lipra rússnesku. Hinir opinberu
rússnesku túlkar voru sjaldnast
viðstaddir á örlagaríkustu augna-
blikum.
Beygir sig undir
„einræði“ Noregs.
Nokkrum vikum síðar var hald-
in veizla í norska sendiráðinu.
Þar var Krústsjeff „aðalstjarnan“.
Þar var minna eftirlit en í Burma-
hófinu, og aðalembættismenn
Rússa ekki skildir frá liinu fólk-
inu, enda var þarna færra um
manninn en á Sovétskaya. Krúst-
sjeff, Bulganin marskálkur og
Mikoyan voru umkringdir sendi-
fulltrúum og blaðamönnum frá
því þeir fyrst stigu fæti inn fyrir
dyrnar. Krústsjeff var hinn reif-
asti, gerði að gamni sínu og hrós-
aði norska vodkanu. sem gestgjaf
ar hans veittu. Hann skoraði á
nokkra gesti að drekka út.
Svo sneri hann sér með stríðnis
brosi að M*,koyan (sem hafði
drukkið út) og sagði: — „Ég held,
að réttast væri að kalla þetta lyfið
hans Mikoyans. Ég er viss um,
að þú gætir iifað á þessu.“
Brátt var farið að skála fyrir
hinu og þessu: Noregi, vináttu-
böndum Noregs og Ráðstjórnar-
ríkjanna, friði o. s. frv. Húsfreyja
bað Krústsjeff nú að færa sig inn
í stóra salinn við hliðina, „svo að
hinir gestirnir fái að hitta yður“.
Þá sagði Krústsjeff með alvöru-
svip: „Ég veit ekki betur en lýð-
ræðið sé í heiðri haft í Noregi.“
„Já, satt er það“, svaraði kona
norska sendiherrans. „En samt
sem áður“, sagði Krústsjeff, „beit-
ið þér einræði við mig. Og þér
sjáið, að ég beygi mig fúslega
undir einræðisvald yðar.“
„Talar of mikið“ —
en heldur samt áfram.
Seinna gerðist það, að Krúst-
sjeff, sem hafði dregið við sig
svar við spurningu John Rettie
írá fréttastofu Reuters, varð alveg
óvænt gagntekinn af áhuga íyrir
spurningunni. Aðrir blaðamenn,
' sem fundu geðbrigði hans, flykkt-
ust um ritara kommúnistaflokks-
ins. Eins og oft áður varð a£
þessu mesti hávaði og öngþveiti,
i og erfitt var að heyra öll svörin.
IJafnvel þegar við bárum sarnan
i skrif okkar, vorum við ekki alveg
' viss um að hafa skilið hvert orð
1 nákvæmlega rétt. (Þetta benti
| Krústsjeff á, þegar verið var að
1 reyna að telja hann á að veita
erlendum blaðamönnum viðtal;
.það íókst ekki).
Áður en Krústsjeff svaraði
spurningu Reuter-mannsins um
væntanlega heimsókn til Englands,
sagði hann, eins og honum er íítt:
„Ég er nú líklega farinn að tala
of mikið, rétt einu sinni“, en hélt
svo áfram, kærði sig kollóttan og
sagði það,sem honum bjó í brjósti.
Við þetta tækifæri lét hann upp-
skátt, að hann vonaðist eftir að
fara til Englands á tveggja hreyfla
farartæki, er orðið hefði til upp
I lir rússnesku sprengjuflugvélinni,
| sem knúin var þrýstilofti. Þá
kom hann með yfirlýsingu, sem
\ fræg er orðin (Hún var svar við
spurningu fransks blaðamanns)
„Frakkland getur ekki haldið rétt
1 mætri stöðu sinni sem eitt af stór-
veldum Evrópu vegna stöðugs
hringlanda í stjórnmálum." Margt
fleira sagði Krústsjeff, sem gaf
okkur efni í meiriháttar fréttir.
; Mikoyan kom til þess að draga
Krústsjeff út úr fréttaritarahópn-
um. „Það er korninn tími til þess,
að kveðja þetta fólk. Við verðum
að fara í leikhúsið“, sagði Mikov-
an. „Þarna sjáið þið“, sagði Krúst
sjeff. „Hér er sífellt verið að
segja mér fyrir verkum.“
Þessi móttökuveizla var einkenn
andi fyrir þær, sem verða tilefni
forsíðufrétta og bregða um leið
upp athyglisverðum myndum af
mönnum, sem árum saman iiafa
jhjúp. _