Tíminn - 05.05.1956, Síða 7

T í MI N N, laugardaginn 5. maí 1956.
7
Ra.nn.veLg Þorsteinsdóttir:
Frá þingi Evrópíiráðsins

i viðburður á árinu að Austurríki tók
samtökunum með fullum réttindum
Hafði áður átt óheyrnarfulltrúa áijjingum ráðs
ins - Belginn Dehousse Dehousse kjörinn forseti
þingsins en íslendingur 1 af 6 varaforsetum þess
i
8. þing Evrópuráðsins, fyrri hluti, var hajdið í Strass-1
borg dagana 16.—21. apríl s. 1. Fulltrúar Íslaiíds á þinginu
voru þau Jóhann Þ Jósefsson, Rannveig Þorsíeinsdóttir og
Stefán Jóhann Stefánsson.
Evrópuráðið tekur til meðferð-'
ar stjórnmál, efnahagsmál, menn-'
ingarmál og félagsmál, sem snerta j
þátttökuríkin og var svo einnig á
þessu þingi. Undir þessa mála-
flokka falla hin margbreytilegustu
atriði, og var í þeim málum, sem
fyrir voru tekin, misjafnlega langt
komið undirbúningi, þannig að
sum málin voru á algjöru byrj-
unarstigi, en um önnur voru gerð-
ar ályktanir til ráðherranefndar-
innar, sem ásamt þinginu myndar
Evrópuráðið. Mörgum málum var
frestað til síðasta hluta þingsins,
sem fram fer 1 októbermánuði.
v
Austurríki þátttakandi
í Evrópuráðinu
Það mun vera talinn merkasti
viðburður innan Evrópuráðsins á
þessu ári, að Austurríki tók sæti
í samtökunum með fullum rétt-
indum, eftir að hafa átt áheyrn-
arfulltrúa á þingum ráðsins síðan
árið 1952, Var hinum nýja aðila
að Evrópuráðinu tekið með mikl-
um fögnuði við hátíðlega athöfn,
fyrst á fundi ráðherranefndarinn-
ar og síðan á setningarfundi þings
ins. Að lokum var svo fáni Aust-
urríkis dreginn að hún í fánaborg
liinna 15 ríkja Évrópuráðsins, en
fánar allra þátttökuríkjanna blakta
fyrir framan höll ráðsins á með-
an á þingum stendur. Saar, sem
er 16. ríkið, og eins konar auka-
meðlimur í samtökunum, á ekki
fána þarna.
Síðari hluta þessa dags flutti
Figl, utanríkisráðherra Austurrík-
is, ávarp, þar sem hann ræddi
nokkuð stjórnmálalega aðstöðu
Austurríkis og samband þess við
Evrópuráðið.
Forsetskosningar
Guy Mollet, sem nú er forsætis-
ráðherra Frakklands, var forseti
Evrópuráðsins á fyrra ári. Þar
sem ráðherrar geta ekki átt sæti
í þinginu sjálfu, kom Guy Mollet
ekki til greina sem forsetaefni.
Mætti hann ekki, en sendi þing-
inu kveðju.
Kjörinn var sem forseti Fern-
and Dehousse frá Belgíu og síð-
an kjörnir sex varaforsetar. Sú
reglugerðarbreyting var gerð á
þinginu, að framvegis skyldi stjórn
Evrópuþingsins skipuð aðalfor- i
seta og sex varaforselum í stað,
fimm áður. Það hefir tíðkast að j
smærri ríkin, sem samtökin mynda j
hafa með sór eins konar kosn-
ingabandalög um kosningu vara-
forseta og höfum við íslending-
ar verið méð hinum Norðurlönd-
unum í kosningasamvinnu. Nú í
ár var röðin komin að íslandi að
fá varaforseta og var kjörinn Jó-
hann.Þ. Jósefsson.
Ræður utanríkisráShsrra
Það er föst vena, að sá utan-
ríkisráðhcrra, sem hverju sinni er
formaður ráðherranefndarinnar,
flytur þinginu skýrslu nefndar-
innar. Formaður er nú Martino.
utanríkisráðherra Ítalíu og tók
hann við af dr. Kristni Guðmunds
syni, utanríkisráðnerra íslands.
Ráðherrann ræddi um samvinnu
Evrópuþjóðanna og taldi að allir
þeir kraftar, sem ynnu að samöin-
ir.gu Evrópu um einstök verkefni,
ættu að taka höndum saman inn-
an þessara samtaka.
Síðar á þinginu fluttu ræður
Fineau, utanríkisráðherra Frakk-
lands, Theotokis, utanríkisráð-
liérra -Gi'ikklands og von Brent-
ano, utanríkisráðherra Þýzka-
lands.
Pineau og Von Brentano ræddu
um stjórnmálasamstarf Veslur-
Evrópuþjóðanna með tilliti til
Austur-Evrópu og var greinilegt,
að þeir voru fulltrúar fyrir gagn-
ólíkar stefnur í þeim málum. Pin-
eau vildi að vísu sýna fulla varúð,
en talaði fyrir bróðurlegu sam-
starfi milli austurs og vesturs.
Von Brentano á hinn bóginn sagði
ríkisstjórn Vestur-Þýzkalands vera
þeirrar skoðunar, að Moskvu-
stjórnin hefði ekki í neinu horf-
ið frá þeirri stefnu sinni að koma
á heimsbyltingu í anda kommún-
ismans.
Kýpurmálið
Gríski utanríkisráðherrann drap
m. a. mjög hógværlega á þau á-
tiik, sem nú ættu sér stað á eynni
ICýpur og lýsti hinni hættulegu
þróun, sem væri að skapast við
botn Miðjarðarhafsins. Hann gerði
kröfu til sjálfsákvörðunarréttar
Rannveig Þorsteinsdóttir
að auka framleiðsluna verulega.
Þetta á m. a. við um framleiðslu
kola, en það er einkum fram-
leiðsla þeirra og annarra orku-
gjafa, sem er nauðsynleg fyrir
Evrópu nú og vegna skorts á orku,
er hagnýting kjarnorkunnar mjög
þýðingarmikil og er unnið að und-
irbúningi þess máls af Efnahags-
samvinnustofnuninni. Ráðherrann
taldi, að fyrir utan það sem verð-
bólgu gætti mjög í einstökum ríkj
um, þá væri ekki frítt við, að
hennar væri farið að gæta, þó í
Kýpurbúa um það, hvaða ríki eyj-jmjög smáum stíl, víða á því svæði,
an ætti að tilheyra og taldi nauð-
synlegt að leysa málið sem fyrst,
ef vinsamlegt samband ætti að
haldast.
Þetta mál var svo sérstaklega
rætt í sambandi við hinar almennu
stjórnmálaumræður og áttust þar
einkum við Grikkir, Tyrkir og
Bretar.
UmræSur um stjórnmál
Tveir framsögumenn frá stjórn-
málanefnd hófu umræður um
samstarf Vestur-Evrópuþjóðanna.
Ungfrú Klompe frá Hollandi
lagði fram nefndarálit og ályktun
um Evrópusamband á sviði kjarn-
orkumála og ,um sameiginlegan
markað. Er Efnahagsstofnun Ev-
rópu farin að vinna að þesáum
málum og sömuleiðis hafa sex
Suður- og Mið-Evrópuríki gert sér-
stök samtök um þau sín á milli j rópu og því, sem efst er á baugi
á grundvelli svonefnds Euratom i í samgöngumálum álfunnar. Eftir
sáttmála. Urðu um þetta mál all- þvi, sem fram kom í ræðu hans.
sem efnahagsskýrslan nær til.
Hann hvatti ríkisstjórnir til þess
að gera sór ljósa þá hættu, sem
af verðbólgu stafar og að hindra
hana með öllum ráðum.
Á þinginu 1955 höfðu verið
gefnar út og ræddar ýtarlegar á-
litsgerðir um efnahagslíf þriggja
ríkja, Grikklands, Ítalíu og Tyrk-
lands, sem talið er að séu mjög
illa stödd fjárhagslega. Var nú
gerð ályktun, þar sem mælt var
með því við ráðherranefndina, að
stofnaður verði sjóður, sem gæti
veitt fé eða lánað til þess að
styrkja efnahagskerfi þessara
ríkja.
Samgöngumál
Samgöngumálaráðherra Þýzka-
lands, Secbohm, skýrði frá ráð-
stefnu samgöngumálaráðhcrra Ev-
miklar umræður, en engin álykt
un var gerð.
Benvenuti frá ftalíu lagði fram
sem umræðugrundvöll alitsgerð
tóku ríkisstjórnir 17 Evrópuríkja
þátt í þessari ráðstefnu og stofn-
að hefir verið sérstakt samband
„Eurofima", sem hafi með hönd-
uin stjórnmálalega samstöðu Vest um útvegun fjár og fjárveitingar
ur-Evrópu gagnvart Austur-Evrópu ' til þeirra samgöngubóta, sem nauð
og hvatti mjög til þess að hinar' synlegar þykja. Eurofima hefir
frjálsu þjóðir Evrópu stæðu sem aðsetur í Sviss.
einn aðili að öllum samningum |
við Sovétríkin og hverjum þeim Menningarmá!
aðgerðum, sem Vestur-Evrópa i Menningarmálanefnd þingsins
lagði fram tvær álitsgerðir.
teldi nauðsynlcgar til verndar
frelsi sínu. Var gerður mjög góð-
ur rómur að ræðu og greinar-
Það hefir lengi verið áhyggu-
efni þeim, sem trúa á samstarf
gcrð framsogumanns. Mikill fjoldi Evrópuþjó8annai hve lítið almenn
manna tok þatt i þessum umræð-lj j þátttökuríkjunum íylgist
um og leit svo ut um tima, að;með þyí sem unnjg er á þessum
framlenaa yrði þmgmu vegna ; vettvangi og því> sem hefir verið
þeirra. Þess í- stað var þo hald- Leynt að koma j framkvæmd til
hagsbóta á ýmsum sviðum. Var
lögð fyrir þingið allstór greinar-
gerð um þetta efni ásamt tillög-
um, sem samþykktar voru.
Þá var samþykkt tillaga til ráð-
herranefndarinnar um það að
Á víðavangi
| Hlutverk Þjóðvarnar
Þjóðvarnarmenn segjast hafa
| því meginhlutverki að gegna
að sjá um, að staðið verði við
ályktun þá, sem Alþingi gerði
um varnarmálin í vetur. Þefta
hlutverk rækja þeir svo þann-
ig, að bjóða fram sprengikandi
data til lijálpar þeim þing-
mönnum, er greiddu atkvæði
gegn ályktun Alþipgis, eins og
Sigurð Elísson til hjálpar Gísla
Jónssyni, Bárð Jakobsson til
l| hjálpar Jónasi Rafnar og Jón
|| Helgason til lijálpar Pétri Otte
sen.
Áreiðanlega getur enginn
flokkur komist lengra í því að
vinna gegn því, er hann telur
stefnu sína, en Þjóðvarnar-
flokkurinn með þessu hátta-
lagi.
KQmmúnistar verðlauna
„hernámsmann"
Fyrir seinustu þingkosningar
sögðu kommúnistar, að kjós-
cndur mættu ekki senda neinn
þann mann á þing, sem hefði
verið fylgjandi varnarsamn-
ingnum 1951. Nú er þetta
breytt, því að efsti maður á
lista kommúnista í Reykjavík
að þessu sinni, verður Hanni-
ba! Valdimarsson, er var einn
þeirra þingmanna, sem greiddl
atkvæði með varnarsamningn-
um. Verður helzt dæmt af
þessu, að kommúnistar telji
nú, að þeir menn, sem stúðu
að varnarsamningnum, verð-
skuldi sérstakan frama.
Svo mjög liefir afstaða þeirra
breyízt síðan 1951, þegar þess-
ir menn voru taldir óalandi og
óferjandi.
„Kosningabrella" og
„glókoliar"
Sjálfstæðismenn hafa nú
vaxandi áhyggjur af því, að
fylgi „glókollanna" reynist
hvarvetna minna en þeir gerðu
sér vonir um. Til þess að reyiia
að hressa upp á „glókollana,‘
eru íhaldsblöðin farin að halda
því fram, að ályktun Alþingis
um varnarmálin hafi aðcins
verið „kosningabrella Fram-
sóknar“. íhaldsmenn vonast
til, að þessi áróður geti eitt-
hvað stutt „glókoIlana“. Hætt
er þó við, að fáir glepjist af
þessu, þegar þeir gera sér
Ijóst, að með því að kjósa „gló
kollana" eru þeir raunveru-
lega að hjálpa íhaldinu. Eina
uppskeran, sem íhaldið fær af
þessum áróðri, er áreiðanlega
sú, að mönnum verður enn
ljósara eftir en áður, að það
hefir verið „kosningabrella"
hjá íhaldinu, þegar það lýsti
yfir á sínum tíma, að það
vildi ekki hafa liér lier á frið-
artímum.
íhaldið ætlar aðra af sér
Mbl. er nú alveg að gefast
upp við að minnast á nolckur
málefni. Meginuppistaðan í
skrifum þess eru persónulegt
nagg og skammir. Þannig er
öll forustugrein þess í gær
skammir um Hermann Jónas-
son. Aðalkjarni greinarinnar
er sá, að Hermann vilji alveg
ólmur komast í forsætisráð-
lierrastólinn! Ilins vegar sé ÓI-
afur Thors alveg frábitinn
slíku! Mbl. ætti að skrifa
meira í þessum dúr, því að það
auglýsir vel þá hugsun, sem
býr inni fyrir. íhaldið sér nefni
Iega ekki annað en ráðherra-
stóla og völd í sambandi við
stjórnmálin. Það ætlar svo
aðra af sér. í skrifum þess um
valdadrauma andstæðinganna
birtist þess innri heimur, eins
og hann í raun og veru er.
Framboð Áka og Mbl.
Mbl. getur ekki dulið óá-
nægju sína yfir því, að Áki
Jakobssou. skuli vera í fram-
boði fyrir Alþýðuflokkinn. Meg
inástæðan er sú, að það gerir
sér Ijóst, að fylgi bandalags
umbótaflokkanna nær langt út
fyrir raðir þess fólks, er áður
fylgtíi Alþýðuflokknum og
Framsóknarflokknum að mál-
um. Undir merki þess skipar
sér nú ekki aðeins margt af því
fólki, sem áður fylgdi Sósíal-
istaflokknum eða Þjóðvarnar-
flokknum að málum, heldur
einnig margir fyrrverandi kjós
endur Sjálfstæðisflokksins.
Þessar staðreyndir falla illa
saman við þann áróður íhalds-
ins, að bandalagið muni ekki
einu sinni halda fylgi fyrri
stuðningsmanna.
En þetta er aðeins byrjunin.
Mbl. á oft eftir að verða gramt
í geði af þessum ástæðum áð-
ur en lýkur.
Hræðslan við
„hræSslubandalagið"
Eitt heíir sett meiri svip en :
nokkúð annað á kosningabar- li
áttuna fram að þessu. Það er i;
hræðslan við „hræðslubandalag jiW
ið“ svokallaða, þ.e. bandalag A1 jjjjj
þýðuflokksins og Framsóknar- |j
flokksins.
Það cr sama hvort menn líta |j
í MbL, Þjóðviljann eða Frjálsa jjjj
þjóð. í öllum þcssum blöðum |j
ber langmest á svívirðingum
um ,,hræðslubandalagið“. Slíkt
myndi ekki eiga sér stað, ef
þessi blöð liéldu raunverulega,
að þetta væri bandalag
hræddra og fylgislausra manna.
Þessar miklu og mörgu skamm-
argreinar stafa af því, að and-
stæðingarnir óttast bandalagið
og vaxandi fylgi þess.
Þcssi hræðsla á þó vissulega
eftir að vaxa. Fylgi „hræðslu-
bandalagsins“ munu menn geta
ráðið af vaxandi hræðsluskrif-
um í Mbl., Þjóðviljanum, og
mánudagsblaði lians og Frjálsri
þjóð.
inn kvöld- og næturfundur á næst
síöasta degi .þingsins.
Efnahagsmál
Bliicher, ráðherra í þýzku stjórn
inni, lagði fram skýrslu Efnahags
samvinnustofnunar Evrópu og gaf koma á skipulögðu starfi milli
yfirlit um efnahagsmálin jafn- | ríkisstjórna þátttökuríkjanna til
framt. Samkvæmt því var síðasta þess að aðstoða unga flóttamenn,
ár, efnahagslega séð, langsamlega j sem koma frá löndunum austan
það bezta frá stríðslokum. Fram-1 járntjalds. Á þessi stuðningur
leiðsla ýmissa vörutegundaj, svo | einkum að miða í þá átt að hjálpa
sem bifreiða, þvottavéla og kæli- i fólkinu til þess að finna fótfestu
skápa hefir farið mjög vaxar.di í hinum nýja heimi, sem er svo
hefir sú tala nú aukizt upp í 25
þúsund. Um það bil helmingur
þessa fólks er innan 25 ára ald-
urs og hefir unga fólkið aldrei
af eigin raun þekkt annað þjóð-
skipulag en það sem er í ríki
kommúnismans. Margt af þessu
unga flóttafólki verður fyrir sár-
um vonbrigðum, vegna þess að
það skilur alls ekki hin nýju við-
horf, auk þess sem oft líður lang-
ur tími þar til hægt er að út-
vega því atvinnu og húsnæði. Það
er því töluverður hópur, sem snýr
aftur heim og þetta unga flótta-
fólk fer vonsvikið og vantrúað á
hinn vestræna heim, sem það
hafði þráð. Það getur ekki annað
en borið illa sögu um viðurgjörn-
inginn í lýðræðisríkjunum og
fyllzt hatri á því, sem vestrænt
cr.
og neyzlan hefir almennt aukizt.
Gull- og dollaraeignir þátttöku-
ríkjanna hafa einnig vaxið. Ýmsir
erfiðleikar eru þó á efnahagssvið-
inu og eru þeir taldir helztir varð
andi heHdina, að ekki hefir tekizt
mjög frábrugðinn því, sem það
þekkir.
Að því cr segir í greinargerð
fyrir tillögu þessari, hafa komið
mánaðarlega 15—20 þúsund ílótta-
menn vestur fyrir járntjald og
Að því er segir í greinargerð-
inni, liggur aðalvandinn í því, að
I margt af hinu unga flóttafólki
j getur ekki samlagazt hinu nýja
! umhverfi, nema það fái aðstoð til
I þess. Þessi aðstoð hefir nokkuð
verið veitt, með námskeiðum, þar
mennu félagsmálaráði og skrif-
sem rædd er og útskýrð lýðræðis-
hugsjónin, eins og hún er skilin
meðal Vestur-Evrópuþjóða. Mein-
ingin er að auka þessa starfsemi,
þar sem það hefir sýnt sig, að
enginn þeirra ungu flóttamanna,
sem notið hefir fræðslu og félags-
skapar við komuna til lýðræðis-
ríkjanna, hefir snúið aftur til
fyrri heimkynna.
Félagsmálaskrá Evrópu
Þetta mál hefir verið lengi í
undirbúningi. Var það lagt fyrir
haustþingið 1955 og vísað aftur til
nefnda eftir miklar og heitar um-
ræður.
Frumvarpið að félagsmála
Frumvarpið að félagsmála
skrám Evrópuþjóðanna og Sam
einuðu þjóðanna. Hefir það inn
að halda yfirlýsingar um félags-
mál og réttindi, sem hver einasti
forgöngumaður í félags- og stjórn
málum telur að stefna beri að
hverju þjóðfclagi. Jafnframt var
meiningin að koma á fót fjöl-
(Framhald á 8. síðu).