Tíminn - 06.05.1956, Blaðsíða 8

8
SKRiFAÐ OG SKRAFAÐ
TÍ MI N N, sunnudaginn 6. maí 1956.
Ferming í dag
' (Framhald af 7. síðu.)
legast, að þessar fram-
kvæmdir hætti fyrr en síöar,
því að breytingarnar, sem
gerast í sambandi við það,
verða því örðugri, sem þær
dragast lengur. Af þessum á-
stæðum er það bæði hættu-
legt og rangt að ætla að
byggja afkomu þjóðarinnar
til frambúðar á varnarvinn-
unni. Þó tekur það út yfir
allt, ef vegna slíkra stundar-
hagsmima ætti að fórna
sjálfsákvörðunarrétti þjóðar-
Innar, eins og óspart kemur
fram í ræðum og skrifum
S j álf stæöismanna.
Þess en svo að gæta, að all-
mikið vinnuafl mun þurfa við
gæzlu og viðhald varnar-
stöðvanna, en þau störf
munu lslendingar taka að sér,
þegar herinn fer, þó að sjálf-
sögðu íyrir greiðslu annars-
staðar frá. Án efa mun þó
þurfa nokkuð minni mann-
afla tii þessara starfa en nú
eru í þjónustu hersins á einn
eða annan hátt.
Aðaiatriðið í þessu máli er
vitanlega það, að kappkostað
verði aö byggj a svo upp ís-
lenzkt atvinnulíf, að við sé-
um ekKi öðrum þjóðum neitt
háðir eins og við erum nú
óðum að verða vegna hern-
aðarvinnunnar. Það m'un
verða okkur aukin hvatning
til að rækja þetta mikilvæga
hlutverk, að varnarvinan
hætti sem fyrst.
Afsta<$a Vesturveldanna
Þá er komið að þeim ásök-
unum, að brottför hersins
muni kosta okkur slíka óvin-
áttu vestrænna þjóða, að þær
muni jafnvel loka fyrir okkur
mörkuðum og synja okkur um
lánsfé.
Þessi ásökun, sem í raun og
veru er fyrst og fremst beint
gegn vesturveldunum, hefur
ekki við minnstu líkur að
styöjast. íslendingar aðhaf-
ast ekki neitt með þessu, er
á að geta kostað þá óvináttu
þessara þjóða. Þeir gera ekk-
ert annað en að framfylgja
þeirri margyfirlýstu stefnu
sinni, að láta ekki her dvelja
hér á friðartímum. Þessi
stefna þeirra hefur hvað eftir
annað verið viðurkennd af
vesturveldunum — og þó al-
veg sérstaklega, þegar við
gengum í Atlantshafsbanda-
lagið. Engin brigðmæli, svik
eða stefnubreytingu, er því
hægt að bera á íslendinga,
þótt þeir láti herinn fara í
burtu. Þeir munu og eftir sem
áður seanda við þær skuld-
bindingar, sem þeir tóku á
sig, er þeir gengu í Atlants-
hafsbandalagið, þ. e. að halda
við varnarmannvirkj um, er
standi Atlantshafsbandalag-
inu opín til afnota, ef aftur
syrtir í álinn eðá styrjöld
brýzt út. Þessa afstöðu ís-
lendinga, töldu vesturveldin
svo miKilvæga 1949, að þeir
hvöttu íslendinga til inn-
göngu í Atlantshafsbanda-
lagið, þott þeir veittu banda-
laginu ekki aðra aðstöðu á
íslandi á friðartímum en að
framan greinir.
Reynslan sýnir það ótví-
rætt, að það er frumskylda
lítilia pjóðar, sem vill halda
I virði/ gu sinni út á við, að
| halaa fast við þá stefnu,
sem nún hefur markað sér.
Lítil þjóð, sem er óráðin í
utani-Kisstefnu sinni og
miðar hana við stundarhags
muni íyrst og fremst, getur
ekki haldið virðingu. sinni.
: Fátv mýndi því vissulega
1 auku meira óvirðingu og
vantrú á íslendingum út á
við en ef þeir hopuðu nú
frá þeirri yfirlýstu stefnu
sinni, að vilja ekki hafa her
á friöartimum, vegna stund-
arhagsmuna í sambandi við
varnarvinnuna. Það myndi
skapa það álit, að hægt væri
að hafa íslendinga í vasan-
um fyrir smávegs þóknun, og
því bæri fremur að líta á þá
sem leppríki en frjálsa þjóð.
Eftir það væri ekki mikið
gefandi fyrir álit íslendinga,
hvorki vestan hafs né aust-
an.
Reynslan sýnir það líka ó-
tvírætt, að vesturveldin láta
ekki aðrar þjóðir gjalda þess,
þótt þær sýni sjálfstæði og
frelsishug. Þau setja því ekki
hernaðarleg skilyrði fyrir við-
skiptum eða lánum. Þannig
hefur Egyptaland fengið lán
í Bandaríkjunum til stærstu
áveitugerðar í heiminum, rétt
eftir að samið var um brott-
flutning brezka hersins það-
an. Alveg nýlega hafa Banda-
ríkin samið við hina nýju
stjórn Ceylons um verulega
efnahagsaðstoð, enda þótt
það sé eitt helzta stefnumál
hennar að segja' upp brezku
herstöðvunum. Og svona
mætti lengi telja. Fátt væri
líka óhyggilegra af vestur-
veldunum en að ætla að
beita fjárhagslegum eða við-
skiptalegum þvingunum í
sambandi við hermál. Það
myndi meira en nokkuð ann-
að neyða viðkomandi þjóðir
til aukinna skipta við kom-
múnistaríkin.
Það er svo ekki lítilvægt
atriði, að drengileg fram-
koma vesturveldanna við ís-
land í sambandi við þessi
mál, getur skapað þeim
sterka sóknarstöðu í kalda
stríðinu. Með því að draga
her sinn héðan, geta þeir
liert á þeim kröfum, að Rúss
ar dragi sig frá baltisku
ríkjunum, en það er nú
vaxandi áhugamál frjálsra
þjóða að leysa þessi lönd úr
þeirri hnappeldu, er Stalin
setti á þær. SamanburÖur-
inn á íslandi annarsvegar
og baltisku löndunum hins-
vegar, yrði Rússum ekki hag
stæður, ef þeir slepptu ekki
baltisku þjóöunum úr haldi.
Svik Sjálístæ'ðis-
manna
Það, sem hér hefir verið
rakið, sýnir það vissulega ó-
tvírætt, að ekki er hægt að
komast öllu lengra í því að
bregðast sjálfstæði og frelsi
þjóðar sinnar en Sjálfstæðis-
menn hafa gert í þessu máli.
Sjálfstæðismenn bregðast
þeirri yfirlýstu stefnu þjóð-
arinnar, að her skuli ekki
vera hér á friðartímum, og
rjúfa með því eininguna um
þetta mál.
Sjálfstæðismenn hafa
reynt að bera meirihluta Al-
þingis það á brýn, að hann
hafi með ákvörðun sinni um
varnarmálin rofið samninga
við aðrar þjóðir, þótt ekki sé
minnsta ástæða til slíkra
aðdróttana og enginn er-
lendur aðili hafi hreyft
þeim. Méð þessu er stefnt
að því að veikja aðstöðu ís-
lands, ef hægt væri.
Sjálfstæðismenn halda
því fram að fara eigi eftir
áliti Atlantshafsbandalags-
ins, hvort hér skuli vera her-
seta, eða m. ö. orðum íslend-
ingar eigi að afsala sér sjálfs
ákvörðunarrétti um þetta ör
lagaríka mál.. Með þessu
væri ekki aðeins mikilsverð-
ustu réttindum afsaiað, lield
ijyiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiu)
=Við hreinsum og pressum fötin=
= fljótt og vel. =e
S Spariö yður ómakið. ee
=Við sækjum heim og sendumg
| án sérstaks sendingargjalds. 1
ITÍIIIIII.1111.................
ur felldur sá dómur að ís-
lendingar væru of ófróðir og
vanþroska til að meta þau
atriði, sem mestu skipta fyrir
sjálfstæði þeirra, og verði
því að fela erlendum aðila
matsvaldið. Lengra væri vart
hægt að komast í niðurlæg-
ingu.
Sjálfstæðismenn vilja
vegna augnablikshagsmuna,
sem eru bundnir varnarvinn
unni, hverfa frá fyrri yfir-
lýsingum um varnarmálin
og Iáta sjálfsákvörðunarrétt
inn af hendi. Með því að
byggja framtíðarafkomu
þjóðarinnar á hernaðar-
vinnu, væri verið að bjóða
fullkomnu efnahagslegu ó-
frelsi heim.
Sjálfstæðismenn reyna að
hræða þjóðina til að sætta
sig við hersetu á friðartím-
um með því að ógna með
refsingu vestrænna þjóða að
öðrum kosti. Slíkar fullyrð-
ingar eru þó ósamrýmanleg-
ar framkomu vesturveld-
anna við aðrar þjóðir, og
fullkomin óvirðing við ís-
lenzku þjóðina að ætla að
beygja hana með slikum hót
unum.
Lengra þarf ekki að rekja
þetta, til að sýna það, að eng-
inn hugsandi, þjóðhollur kjós
andi getur fylgt Sjálfstæðis-
flokknum í næstu kosningum.
Forkólfar hans eru sannir að
þeirri sök að vilja láta lands-
réttindi af hendi fyrir gull.
Þeim fjölgar líka stöðugt, sem
af þeim ástæðum segja nú
skilið við Sjálfstæðisflokkinn.
Þjóðhollir kjósendur geta
ekki frekar fylgt kommúnist-
um, sem láta stjórna sér í
einu og öllu frá Moskvu.
Bandalag Framsóknarflokks
ins og Alþýðuflokksins berst
fyrir hinni einu islenzku
stefnu í þessu máli, sem er
fólgin f því að þjóðin haldi
fast á rétti sínum og tryggi
sér v;.rðingu annara með því
FERMING:
Bústaðaprestakall, í Dómkirkjunni
kl. 10.30. Séra Gunnar Árnason.
Björgvin Haraldsson, Hólmgarði 8.
Björn Ólafsson, Langagerði 52.
Böðvar Jónsson, Hólmgarði 9.
Guðsteinn Bragi Helgason Hæðar-
garði 14.
Hjálmar Diego Arnórsson, Hæðar-
garði 44.
Ingþór Hallberg Guðnason, Hring-
braut 37.
Jón Sveinsson, Seljalandsvegi 15.
Már Ingvarsson, Eystrihól, Blesugr.
Pétur Elías Lárusson, Lækjartúni,
Blesugróf.
Reynir Haraldsson, Rauðarárstíg 3.
teynir Hugason Hraunfjörð, Hraun
prýði, Blesugróf.
Sigurður Jónsson, Hólmgarði 47.
Viggó Emil Bragas., Hólmgarði 35.
Þórarinn Ingi Ólafss., Hólmgarði 49
Anna Matthildur Sveins, Hæðar-
garði 12.
Erla Þorvaldsd., Bústaðahverfi 3.
Erna Steinsdóttir, Hólmgarði 39.
Guðrún Sigríður Gunnarsdóttir,
Skipasundi 53.
Helga Auður Magnúsdóttir, Bú-
staðahverfi 5.
Sunna Söbck, Fossvogsbletti 15.
Bústaðaprestakall í Dómkirkjunni
kl. 2. Séra Gunnar Árnason.
Arnar Viðar Halldórsson, Álfatr'ð
7, Kópavogi.
Davíð Guðráður Garðarsson, Kárs-
nesbraut 4A, Kópavogi.
Egill Erlingsson Thorlacius, Kárs
nesbraut 42, Kópavogi.
Hrafn Antonsson, Lækjarbakka,
Kópavogi.
Jóhann Helgi Jónsson, Nýbýlaveg
26, Kópavogi.
Jóhannes Haraldsson, Borgarholts
braut 6, Kópavogi.
Jóhannes Arnberg Sigurðsson, Hrís
um við Fífuhvammsveg, Kópavogi.
Kristján Ólafsson, Nýbýlaveg 32,
Kópavogi.
Ólafur Guðmundsson, Kópavogs-
braut 33, Kópavogi.
Sigurliði Guðmundsson, Kársnes-
braut 10A, Kópavogi.
Skafti Þórisson, Nýbýlaveg 34,
Kópavogi.
Anna Sigríður Pétursdóttir, Ný-
býlaveg 16, Kópavogi.
Ásgerður Jónsdóttir, Álfhólsveg
28A, Kópavogi.
Bergljót Svanhildur Sveinsdóttir,
Lindarhvammi 11, Kópavogi.
Eygerður Laufey Pétursdóttir, Ný
Mál og menning______
(Framhald af 5. síðu.)
hækkað. Öskuhaugar hafa
hafa fyllt lægðir og kvosir.
Túnbleðlar hafa verið rækt-
aðir. Og brátt varð Brennu-
hellir mun meira áberandi
kennileiti á staðnum en
hjallarnir vestast á Sandi.
Og vikin með gulhvítu sand-
fjöruna varð þannig Hellis-
sandur. Andvari 1953, bls.
57—58.
SAMKVÆMT ÞESSU er það
ekki rétt, sem stúdentinn seg-
ir í bréfinu, að enginn hellir
sé á staðnum. Annars hefi ég
engu við skýringu Magnúsar
að bæta. Hún er studd sögu-
legum rökum, sem ég hygg, að
erfitt sé að hrinda.
Bréf stúdentsins var nokkru
lengra. Ég verð að geyma að
svara öðrum fyrirspurnum
hans þar til síðar.
H. H.
að halda fast við yfirlýsta
stefnu. Innan þessa ramma
verði síðan haft áfram sam-
starf við vestrænar þjóðir um
varnarmálin, en jafnhliða
kappkostað, að hafa sem
besta samvinnu við allar þjóð-
ir.
Þjóðhollir íslendingar eiga
að tryggja sigur þessarar ís-
lenzku stefnu með því að gera
hlut bandalags umbótaflokk-
anna sem mestan í kosning-
unum.
býlaveg 16, Kópavogi.
Fanney Betty Benjamínsdóttir
Kársnesbraut 10, Kópavogi.
Guðrún Sigríður Stefánsdóttir, I
Skjólbraut 5, Kópavogi.
Helga Haraldsdóttir, Skjólbraut 9,
Kópavogi.
Hólmfríður Hermannsdóttir, Kárs*
nesbraut 35, Kópavogi
Jóhanna Jósafatsdóttir Líndal, I
Kópavogsbraut 30, Kópavogi. í
Lilly Jónsdóttir, Vallartröð 3, 1
Kópavogi.
María Karlsdóttir, Melgerði 21A
Kópavogi.
Pálína Skagfjörð Þorvaldsdóttir,
Álfhólsveg 17, Kópavogi.
Sigríður Jóhanna Guðmundsdóttir,
Hlégerði 27, Kópavogi.
Sigríður Véronika Jónsdóttir, Kárs
nesbraut 40, Kópavogi.
Valgerður Ingólfsdóttir, Þinghóls
braut 65, Kópavogi.
Aþena . .
(Framhald áf 6. síðu.)
nefndist Panaþenu hátíðin.
Prestar og.yfirvöld gengu þar
fremstir en þeim fylgdu ung-
menni á hvítum fákum og
ungmeyjar,. sem höfðu með
sér gullna kórónu og nýofna
skykkju til að færa gyðjunni
Aþenu Pólias. Var líkneski
hennar komið fyrir í helgasta
sal musterisins við hlið hins
helga olíuviðar sem sagður
var hafa fallið af himnum
ofan. Lýsti henni gulllampi
og mátti logi hans aldrei
slokkna.
Á Ieiksvíðí skáldanna ’
Sunnan úndir Akrópólis var
Donysosar-leiksviðið. — Þar
horfði Sókrates á hverju ári
á verk hnna frægustu skálda,
Aeschyloss, Auripidesa, Só-
fóklesar og Aristófanesar. Só-
krates átti því jafnvel að
venjast, að hans eigin per-
sóna væri tekin þar til með-
ferðar. Aristófanes, Amipsias
og Enpólis sömdu allir gam-
anleiki um Sókrates. Frægast
varð leikrit Aristofanesar
„Skýin“. Ekki verður þó séð
að þetta leikrit hafi spillt
vináttu leikritaskáldsins við
Sókrates og Plató. Hins vegar
vitnuðu ákærendur Sókrates-
ar til þessa leikrits löngu síð-
ar og notuöu það sem eina af
forsendum dauðadómsins.
Skammt frá hinu bogmynd-
aða leiksviði Dionysosar var
helgidómur hálfguðsins As-
lepeioss. Á efri árum Sókra-
tesar var dýrkun hans mikil,
(eftir pláguna 429 f. Kr. sem
fyrr er um getið.) Um hann
fjalla síðustu orð Sókratesar:
„Ég skulda Aslepeios hana.“
Sí<$asta stundiii 1
á stórtorgimu
En hverfum frá öllu þessu
til stórtorgsins Agóru, því þar
eyddi Sókrates flestum stund-
um ævi sinnar. Og fyrir fram-
an hinar dórisku marmara-
súlur nýj ustu stórbyggingar
torgsins, &;óru Seifs, ræddi
Sókrates- -yið Enþyfróu áður
en hann varð -að mæta fyrir
dómurum sínum. Og einhvers
staðar hér var varnarræða
Sóki'atesar haldin. Um fang-
elsi Sókratesar vita menn
ekki, en Plató segir að það
hafi verið'.eigi langt frá þess-
um stað., Og;þegar Krtó biður
Sókrates að bíða um stund
með að tæma eiturbikarinn,
því ennsé.,sól á fjallinu, þá á
hann við- Hymettos í austri
gegnt Agóru.. Við Stórtorgið í
Aþenu lxefur Sókrates því í
síðasta sinn rætt við vini sína
um dauíiaun- og eilífðina, með
an rauðir kvöldskuggar færð-
ust yfir Hymettos, fjall hins
bláa manmara. ,