Tíminn - 12.09.1956, Blaðsíða 7

7
T í M IN N, miðvikudaginn 12. septcmber 1956:
Frá starfsemi Sameinuðu þjóðanna:
Tilögur laganefndar S. Þ. um landhelgina
líjíhia laffidhelgi talin hámark. — Þegar 100 ára aldur vertiur eílilegur.—
Ifcð-a|aia jar'ðar verftur brátt 3000 miíijónir. — Auknar fyrningar á hveiti,
12 yrsíiaa jsKsJlrelgi hámark.
Alþjáðaráöstefna um samrýmingu
tjóréttariöggjafar.
| Alþjóðalaganefnd Sameinuðu
þjóðanna hefir lagt til, að boðað
iverði til alþjóðaráðstefnu til þess
: s.ð samraenia sjóréttarlöggjöfina.
jTiUagan kemur fram í skýrslu
; nefr.darinnar til Allshcrjarþings-
ins. Nefndin hefir nú lokið við að
kynna sér sjóréttarlöggjöf ýmsra
landa, bæði hvað snertir siglinga-
löggjöfina og landhelgina. Nefndin
hefir haft þessi mál á dagskrá síð-
an hún lók fyrst til starfa 1949.
Árið 1954 hvatti Allsherjarþingið
laganefndina til að hraða af
greiðslu þessara mála svo, að hægt
væri að taka þau fyrir á 11. Alls-
herjarþinginu, sem kemur saman
í nóvember í haust.
Meðal þeirra mála, sem laga-
nefndin hefir haft til athugunar í
þessu sambandi, eru landhelgismál
ekki hægt að taka eitt atriði fyrir i aldur manná stöðugt í mörgum
án þess að það hreyfi annað. I löndum og það hefir í för með sér
Þá er beut á í skýrslunni, að Áciagsleg og efnahagsleg vandamál.
ósamkomulag þjóða um ýms atriði j ^að má reikna með, að áður en
í sjóréttarlöggjöfinni ætti ekki að.rafög langt líður verði 100 ára
þurfa að aftra því, að ráðsteínan
verði haldin. í þessu sambandi íek-
ur nefndin það fram, að það hafi
verið hinn mesti misskilningur hjá
ríkisstjórnum, að láta ósamkomu-
lag um einstök atriði á ráðstefn-
aldur og þar yfir talinn eðlilegur.
Atvinna fyrir aldrað fólk.
Tunbridge prófessor bendír á, að
unni, sem haldin var í Haag 1930 pað, sé nauðsynlegt að taka til end
'urskoðunar atvmnumal eldra iolks.
Það verði ekki lengi hægt að setja
menn á eftirlaun á miðjum áldri,
um þessi mál aftra sér frá að gera [
alþjóðasamninga um þau atriði, í
sem samkomulag var um. Vonast
nefndin til að þessi vilfa verði ekki
endurtekin.
eins og nú eigi sér stað víða um
lönd.
Atvinna manna er ekki aðeins að
afla daglegs brauðs, heldur er það
sjálft lífið fyrir marga. Tunbridge
bendir ennfremur á, að það sé al-
gengt að sjálfstæðir handverks-
menn, sem sjálfir geta ráðið hve-
nær þeir hætta að vinna, haldi oft
Landhefgin.
l.aganefndin lítur svo á. að al-
þjóðalög leyfi ekki að landhelgin
nái lengra út en 12 sjómílur. Um
In, réttur íil 'ríðsamlegra siglinga; landhelgi innan þessara lakmarka áfram daglegum störfum þar til
jog réttur og skyldur þjóða viðvíkj-1tekur nefndin enga afstöðu í áliti þeir séu komnir yfir áttrætt.
I andi siglingum yfirleitt, þjóðarein-1 srau> en leggur til að alþjóðaváð-
I kenni skipa og hvort hægt væri að ! stefnan taki málið til yfirvegunar
Úr Salóme eftir Richard Strauss. Frá vinstri Heródes Antipas (Helmut
Melchert), Saióme (Heiga Plarczyk) og Heródía (Siw Ericsd3ttor).
Frá EdiriborgarhátíSinni.
. * - - w --- --T-____- 1 | .
skrá skip undir fána Sameinuðu l eS geri sinar akvarðanir. I nefndar
þjóðanna, svo að þau nytu vernd- álitinu segir þó, að rétturinn til
ar þeirra. Ennfremur hvernig rann , þriggja mílna landhelgi sé óvé-
saka skuli og dæma mál vegna | fengjanlegur, enda hefðbur.dinn,
árekstra milli skipa, um lireinlæti en laganefndin bætir við:
á haíinu og um þrælasölu, eða
þrælaflutninga og rjói'án.
í skýrslunni er rætt um fiskveiði
löggjöfina, verndun fiskistofnsins
og rétt til að rannsaka og notfæra
auðæíi landgrunnsins.
„Hvað réttinum til að ákveða
landhelgi milli þriggja og tólf
Mannfjöldinn eykst um 40
milljónir árlega.
Frá því á miðju ári 1954 til sama
tíina 1955 jókst íbúatala jarðarinn-
ar um 40 milljónir manns, úr 2.652
milljónum í 2.692 milljónir. 'Það
mílna takmarka viðvíkur, verður “l4 Því fanSa ét frá því sem gefnu,
nefndin að benda á, að þar ríkja f lbnata a hnattarms se nu rum-
þar ;lega 2’700 miIIJ°nir- Þetta ÞýSir,
1 að með sömu viðkomu — og hing-
Ríkisóperan í Hamborg sýnir nú óperuna Salóme eftir
Richard Strauss'. Salóme er samin áriS 1905 og þá var Richard: Alþjóðaráðsefnan
Strauss mjög umdeilt tónskáld. öperan vakti mikla athygli og j Tillagan um að kölluð verði sam
fékk yfirleitt vonda dóma. Jafnvel áköfustu aðdáendur Ric- an alþjóðaráðstefna um sjóréttar-
hards Strauss urðu fyrir vonbrigðum. Bœði var tónlistin tölu- er b^n íra.m, 1 inngangl
vcit nvstái ieg o.;t oto vai upeian ao e,ni til e;tii samnefndu nefndin hafi orðið ásátt um, að
leikriti Óskars Wildés, sem þá átti ekki upp á pallborðið hjá það sé bezta aðferðin til að sam-
yfirstétt Evrópu. Eri'óperan lifði af gagnrýnina og nú er hún rýma sjóréttarlöggjöf heimsins og
þekktasta og vinsæiasta ópera Richards Strauss.
Tónlistin er væ^.ast sagt þreyt- j órum í Þýzkalandi.
andi. Óskapleg sþenna frá upphafi j Fiðlusnillingurinn Isak Stern
til enda og tveggja klukkustunda i hélt hljómleika ásamt Alexander
fortissimo Strauss hefir bersýni-1Zakin- Lóku þeir verk eftir
lega ætlað sér. að .semja áhr:fa- b'rabrna’ Þr()-:oti°v °g Cesar Frank.
milcla tónlist og honum 'hefir tek-' KÍJomíeiharnJr vora mjög glæsileg
ist það að nokkru leyti. En hvort! lr °§ samleikuf listamannanna á-
honum hefir tekist að skapa mikið Sætur- Auk þess hefir Isak Stern
listaverk læt éCT ósimt jleikið með hljómsveitum m. a.
‘ Helga Piiarezyk lél: Salóme. _; fiSlukonsert í D-clúr op. 61 eftir
Söngur hennar allur og leikur Var: ®eetbotven °£ fiðlukonsert
vænlegust til að samkomulag náist.
Lagt er til, að það verði Alls-
herjarþing Sameinuðu þjóðanna,
sem gengst fyrir og boðar til ráð-
sefnunnar. Ráðstefnunni verði fal-
ið að yfirfara núgildandi löggjöf
með tilliti til íæknilegra, fjárhags-
legra og stjórnmálalegra sjónar-
miða. Niðurstöður ráðsefnunnar
mjög mismunandi skoðanir,
sem margar þjóðir hafa ákveðið
landhelgi sína þar á milli, en aðrar
þjóðir haf? ekki viljað viðurkenna
þá landhelgi.
Af þessum ástæðum telur nefnd-
in sig ekki geta tekið afstöðu um
þetta atriði eða gert tillögur um
það og leggui’ því til að alþjóðaráð-
stefnan verði látin skera úr.
Eftir 25 ár verður þriðji hluti
kjósenda í Svíþjóð yfir sextugt.
Eldri árgangar verða stöðugt
hlutfallslega fjölmennari meðal
íbúa flestra þjóða. Afleiðingarnar
af því, að eldra fólki fjölgar í hlut-
falli við hið yngra hljóta að hafa
í för með sér ýmsar þjóðfélagsleg-
ar breytingar. Þessi mál eru rædd
verði síðan felldar inn í alþjóða- í nýútkomnu tímariti, sem gefið er
sjö-j
Bela Bartok. Isak Stern er
eftir
vafa-
sniíidaríegur og- hinn frægi _
slæðudans. stórfenglegur. ' |laust einhver mesti fiðlusnUlingur
Caspar Bröcheíer íék Jóhannes;sera nu er UPÞÍ- t’askni hans er ó-
skírara mjög vel og Leopold Lud-;br^Cul og allur leikur hans mjög
wig stjórnaði þe3S,u erfiða verlci j fagaSur.
ágætlega.
Eg hafði búist yið a3 Ríkisóper-
an í Hambörg hefði betri söngvur-
um á að skipa. í þeiin óperum, sem
liafa verið sýndar hér hafa tiltölu-
lega fáir reglulega góðir söngvarar
komið fram. Einkúm virðist vera
tilfinnanlegur skortur á góðum ten
AMADEUSKVARTETTINN hefir
leikið kammertónlist meistaranna
á nokkrum ánægjidegum tónleik-
um. Kvartettinn er mjög góður og
samstilltur. Leikur hans er ákaf-
lega látlaus, innilegur og hrífandi.
Enski píanóleikarinn Clifford
samning eða löggjöf, hvort heldur
þyki heppilegra.
Laganefndin leggur áherzlu á,
að ráðstefnan taki til yfirvegunar
allar hliðar þessa margþætta máls
og bendir í því sambandi á reynslu
nefndarinnar, sem er sú, að öll
þessi mál séu svo skyld, að það sé
Curzon hélt Schubert-tónleika. —
Hann lók Wandererfantasíuna,
Fjórar Impromtur op. 192 og Són-
ötu í D-dúr op. 53. Cliíford Curzon
er mjög „heiðarlegur“ píanóleik-
ari og gerði margt vel. En leikur
út af Menningar- og vísinda-
stofnun Sameinuðu þjóðanna
(UNESCO). í ritinu sem nefnist
„Impact“ segir m. a.:
— Á Bretlandseyjum er næstum
14% íbúanna karlar, sem eru 65
ára og þar yfir og konur, sem
komnar eru yfir sextugt.
að til hefir mannfjöldinn aukizt
stöðugt árlega — verða 3000 mill-
jónir manna hér á jörð árið 1963.
Þessar tölur eru frá hagdeild
Sameinuðu þjóðanna og eru birtar
í nýútkomnum „Population and
Vital Statistics Reports“, sem að
þessu sinni birta manntalsskýrslur
frá samtals 223 löndum og lendum.
„Fólksfækkun“ í Sovétríkjunum.
íbúatalan hefir aukizt í öllum
heimsálfum.á tímabilinu, sem um
er að ræða (1954 til 1955, frá
sumri til sumars). í Asiu — Sovét-
ríkin ekki meðtalin — jókst mann
fjöldinn úr 1.451 í 1.481 milljón
manns, í Evrópu úr 400 í 411 mill-
jónir, í Norður- og Suður-Ameríku
úr 357 í 362 milljónir, í Afríku úr
210 í 224 milljónir og á Kyrrahafs:
svæðinu úr 14,4 í 14,6 milljonlr. í
hagskýrslunum er tekið fram, áð
manntalið sé sums staðar áætlað,
en er samt talið fara nærri sanni.
I íbúatala Sovétríkjanna er í þess-
! um síðustu hagskýrslum talin vera
200,2 milljónir, en var áætlUð 214
Prófessor R. E. Tunbridge við milljónir 1954. Sú áætlun var þó
háskólann í Leeds skrifar grein i
„Impact", sem hann nefnir „Medi-
cal and Social Problems of Aging“.
Hann segir m. a., að eftir 25 ár,
eða jafnvel fyrr verði Vá hluti
allra kjósenda í Bretlandi og í Sví-
þjóð yfir sextugt. Höfundurinn
ekki byggð á opinberlega staðfest-
um manntalsskýrslum og getur mis
munurinn legið í því.
Ihans var ekki nógu tær, ekki nógu [ e“r prófessor 'í TaetaisfræðU * 7_lön(luin-
Helmingur jarðarbúa býr
skýr^ Einrig vantar festu og dýpt ■ ðir máli8 bœði frá iæknislegú
í eiií tians. | „„ efnahagslegu sjónarmiði, Hann |
Isaac Stern, til hægri, ásamt rússneska fiðluieikaranum David Oistrakh.
j SADLER WELL’S ballettinn hefir
l sýnt marga balletta, þ. á. m. nýjan
ballett: Mandaríninn yfirnáttur-
legi. Tónlistin er cftir Béla Bartok
. en kóreógrafian eftir Alfred Rod-
rigues: Bailettinn vakti geysimilda
athygli og á frumsýningunni gengu
menn út. Ballettinum var fundið
flest til foráttu og honum valin
j verstu skammaryrði enskrar tungu
og blaðadómar voru yfirleitt ball-
ettinum fjandsamlegir. Nokkrir
mæltu á móti og hafa miklar deil-
ur spunnist út af þessum ballett.
Tónlistin er snilldarleg eins og
annað, sem Bartok samdi. Það er
I trú mín, að innan fárra ára muni
! Béla Bartok vera álitinn fjórða
j stóra B-ið í sögu tónlistarinnar.
Kóreógrafian er mjög nýstárleg.
Kannske of nýtízkuleg fyrir Breta.
, Rodrigues er mikill raunsæismað-
ur, og hann reynir að sameina leik
og dans. Að mínu áliti tekst hon-
um það vel. Michael Somes og Ela-
ine Fifield fóru mjög vel með að-
I alhlutverkin að allra dómi.
telur, að aukning eldra fólks sé
fyrirsjáanleg á næstunni í mörg-
um Vestur-Evrópulöndum, í Banda
ríkjunum, Kanada, Ástralíu, Nýja-
Sjálandi og meðal hvítra manna í
Aíríku.
A. H. S.
Þegar 100 ár verður eðlilegur
aldur.
Með tilliti til „möguleikana á
því að vinna bug á hættulegum
sjúkdómum og þar með lengja líf
manna“ — og auka aldurshámark-
ið skrifar Tunbridge prófessor:
„Framfarir í læknavísindum
hafa gert kleift að vinna bug á
mörgum smitsjúkdómum, sem
einkum leggjast á börn og ungl-
inga. Ellisjúkdómar eða þeir sjúk-
dómar, sem leggjast á menn eftir
miðjan aldur, svo sem hjarta og
nýrna sjúkdómar, æðakölkun og
krabbamein eru enn erfiðir við-
fangs og það mun Hða nokkar tími
þar til læknavísindunum liefir tek-
izt að vinna algeran bug á þéim.
En samt sém áður hækkar ineðal-
Eftirtöld lönd eru fólksflest.:
Kína 582,6 milljónir ibúar, Ind-
land 382, Sovétríkin 200,2, Banda-
ríkin 164,2 (nýjustu manntalstölur
frá Bandarikjunum segja, að íbúa-
talan sé nú rúmlega 166 miiljónir),
Japan 88,9, Indónesía Bl,9 og
Pakistan 80,1 milljón íbúar.
Barnadauðinn er mjög. mismun-
andi frá landi til lands. Hæstur er
hann í Burma, þar sem 230,4 af
hverjum 1000 lifandi fæddum
börnum deyja í bernsku.
Auknar hveitifyrningar.
Hveitifyrningarnar í heimimim
aukast stöðugt ái' frá ári, þrátt fyr-
ir að nokkur stærstu hveitiræktar-
löndin hafa dregið úr framleiðslu
sinni. Matvæla og landbúnaðar-
stofnun Sameinuðu þjóðanna
(FAO) telur að um 1 milljón smá-
lestir hveitis hafi bætzt við fyrn-
ingarnar eftir uppskeruárið 1954—
1955 og að fyrningarnar rnuni enn
aukast um 2,2 milljónir 1955—56.
Hveitiuppskeran í heiminum jók;st
um 5 millj. smálestir 1955, en það
svarar til 3% aukningar.