Tíminn - 12.09.1956, Blaðsíða 8

B
TÍMINN, miðvikudaginn 12. september 1956.
Li ðD qQ QUQDQOQDaDaDaDoUancOaDDDoOaGoOnDaDaDQDaDa D|
□ ' □
| islenclingaþættLf |
D □
J-|DODnDODOCI0OnnQ
ý
IQöDoQdDoCloDoOoO
Minning: Asgeir Asgeirssen, Hvammi
í gærdag var jarðsettur að við-
stöddu fjölmenni, Ásgeir Ásgeirs-
son, prófastur frá Hvammi í Döl-
iun. Er þar hniginn í valinn einn jj
cf merkustu prestum þjóðkirkj-
vnnar frá fyrra helmingi 20. aldar- g
innar.
Ungur að árum gerðist hann
préstur að Hvammi í Dölum. Vígð-
j X þangað 22. október 1905. Þjón-
;>ði • hánn Hvammsprestakalli alla
; ína prestskapartíð, að undanteknu
eihú ári, er hann þjónaði Helga-
falB prestakalli og bjó í Stykkis- j
hólmi.
Þegar ég kom til Stykkishólms
i ■ ustið 1919, hafði séra Ásgeir ver
jj.kosinn þar sóknarprestur um
.rið. Með okkur tókust strax ágæt
hyhni, og saknaði ég hans mjög,
or .hann flutti aftur að Hvammi
vcpið 1920.
Þótt dvöl séra Ásgeirs væri ekki
] rng í Stykkishólmi, aðeins far-j
tíagaárið 1919—1920, þá markaðij
vcra hans þar, þau spor í sögu hér
a rsinsv sem seint mun fyrnast.
Sr. Ásgeir var einhuga samvinnu
jraður, og vann fyrir málefni sam-
\ nnunhar alla sína tíð í Dalasýslu
; samt prestsþjónustunni. Var hann
Ti.n nolfkurra ára skeið stjórnar-
i i’inaður og framkvæmdastjóri
j i 'jupíélags Hvammsfjarðar.
VetmSnn 1919 til 1920 var fá-
tíajma. snjóþungur og illviðrasam-
Vi’lÁrferði var erfitt og krcppti
; >§á möxgum sviðum. — Þennan
] iða minnisstæða vetur, vann sr.
j ;geir það mikla þrekvirki að und-
j ;ia ’átofnun Kaupfélags Stykkis-
] ifins>,i' Stykkishólmi.
í verslu veðráttunni í janúar og
i Jrúar-mánuðum, hélt hann fundi
í Mnágrannasveitum Stykkishólms
1 -ggja vegna Hvammsfjarðar, og
v Éh'bjó félagsstofnunina.
ÍVaiVvoft harðsótt að komast á
i.adina vegna illviðra og snjóa, en
: vjÁsgeir var þá á léttasta skeiði
. Trtnncfull.
Snríar,' þrekmikill og kappsfull-
i igog lét slíkt ekki liefta för sína,
i 'Íanh barðist fyrir hugsjón sinni.
.'Hann var síðar formaður hins
j j|tofnaða félags og hélt því starfi
i ;í 5 ára skeið, þótt hann væri
í < ÍAtur að Hvammi.
;|r.'"Ásgeir er öllum ógleyman-
1 gur, -er. honum kynntust. Hann
\ ir fríður sýnum og vakti traust,
]ir|r sem hann kom, velviljaður,
v-iSfasJtfrog hagsýnn. Var það
li'ffirfum ’ manni ágætur skóli að
kýiihast.hönum, enda var hann fá-
gætur mannlcostamaður.
’2ftir: það að sr. Ásgeir kom til
Jlaykjavíkur árið 1944, lagði hann
cÍTki árár í bát, heldur vann hann
fuíla vinnu daglega sem ungur
maöur væri, og sinnti margháttuð-
um félagsstörfum.
Munu félagar hans í Breiðfirð-
ingafélaginu í Reykjavík minnast
hans með þakklæti og þakka hon-
um félagsstörfin. Hans ráðum
mátti ætíð treysta og þá bezt, er
mest lá við.
Heimili sr. Ásgeirs hefir ætíð
verið viðbrugðið fyrir rausn og
höfðingsbrag, og voru þau hjónin
samhent um það að gera heimilið
aðlaðandi, þótt frúin ætti við langa
og erfiða vanheilsu að stríða.
Sr. Ásgeir var fæddur að Arn-
gerðareyri við ísafjarðardjúp 22.
sept. 1878, sonur Ásgeirs Guð-
mundssonar hreppstjóra þar og
fyrri konu hans Margrétar Jóns-
dóttur. — Voru þau hjón af þjóð-
kunnnm ættum Vesífirðínga.
Sr. Ásgeir var giftur Ragnhildi
Ingibjörgu Bjarnádóttur, frá Ár-
múla. v.ið. ,Djúp. Fór brúðkaup
þeirra fram á afmælisdegi sr. Ás-
goira hinn 22. september áriö 1900.
Er frú Ragnhildur glæsileg og gáf-
uð kona og vöktu þau hjónin' at-
hyglf hvar sem þau fóru á unga
aldri með prúðmennsku og glæsi-
legri framkomu. Lifir frú Ragn-
hildur mann sinn ásamt kjördótt-
ur þeirra hjóna, frú Ragnhildi Ás-
geirs, en hún er bróðurdóttir kjör-
móður sinnar.
Sr. Ásgeir andaðist í Landsspítal
anum 4. þ. m. og skorti þá nær 2
ár í áttrætt.
Eg vil með línum þessum votta
þeim mæðginum innilega samúð
mína og ég vil taka það frani, áð
ég tel mig lánsmann að hafa
kynnst jafn farsælum og hugþekk-
um manni og sr. Ásgeir var í allri
framkomu sinni. Slík kynning er
aldrei ofmetin.
Stefán Jónsson.
Minning: Kristján Jónsson
Eitt af kvæðum þeim, sem Eng-
l mdirigar hafa mætur á, er kvæði
]>að, sem Einar Benediktsson hefir
i núið á1 íslenzku og gefið nafnið
Kirkjureiturinn.
Skáldið er statt í grafreit í kyrr-
l útri sveit. Þar hvílir enginn fræg-
vr maður. Minnismerkin á leiðun-
um eru fátækleg, en ástmenn hafa
líart þau af lítilli snilld.
Skáldið fer að hugsa um það,
; 3 skeð geti, að þarna hvíli ein-
];verjir þeir, sem hefðu getað orð-
i I frægir og voldugir,
En tilviljunin, lífskjörin og
J neigðir þeirra sjálfra ollu því, að
] \ir urðu menn, sem voru flest-
i ro gleymdir.
Samvizkusemi þeirra og samúð
: eð öðrum voru þeim þröskuldur
j vegi meðal annars.
. ,i>eir óðu ekki í blóði að krónu
og konungsstól“
, Þeir báru ekki á altar
þótta manns
;em eldfórn, það sem hjartað
átti bezt.“
jÞessar hugleiðingar skáldsins
ioma mér oft í hug, bæði þegar
ég geng um grafreit eða þegar ég
sé leiðarlok ýmissa ágætismanna,
sem ég hef kynnzt — en ég býst
við að verði síðar hljótt um. Því
ég hef kynnzt allmörgum alþýðu-
mönnum, sem segja mátti sama
u.m og Grímur Thomsen um smið-
inn:
„Hæfur fyrir hærri stöðu,
hann var sinnar stéttar prýði.“
Enginn skilji þó orð mín svo,
að ég álíti bændastétt lægsta allra
stétta.
En enska kvæðið komjnér í hug
er ég frétti lát vinar míns Kríst-
jáns Jónssonar fyrrum bónda á
Víðivöllum • Fnjóskadal.
Hann lézt á afmælisdaginn sinn
10. júlí s. 1. 88 ára. Um 30 ái’a
slceið á síðari hluta síðustu aldar
bjuggu á Arndísarstöðum í Bárð-
ardal hjónin Jón Árnason og Her-
dís Ingjaldsdóttir. Þau voru bæði
af góðum þingeyskum bændaætt-
um.
Hún var frá Mýri í Bárðardal.
Þá jörð hefir sama ættin setið a.
m. k. 2Ó0 síðústu árin. ÍFrá Mýri
eru Gautlandamenn ættaðir og
fleiri mætir Þingeyignar.
Jón hreppstjóri var kominn af
Sören hinum danska, sem dugði
til að vcra bóndi á Ljósavatni, bó
kaupmaður væri af Vopnafirði.
Fjöldi manna er frá honum kom-
inn í Þingeyjarsýslu og nafn hans
helzt þar við.
Jón og I-Ierdís á Arndísarstöðum
áttu 10 börn, sem upp komust.
Urðu þau börn með fremstu mönn
um í bændastétt í Þingeyjarsýslu.
Kristján var næst yngstur í hópn
um og vann að búi foreldra sinna,
unz þau hættu búskap. Jón lézt
árið 1895. Árið áður hafði Krist-
ján kvænzt Önnu Kristjánsdóttur
frá Úlfsbæ. Kristján faöir henn-
ar var annálaður athafna- og íjör-
maður.
Bjuggu þau Kristján og Anna
fyrst eitt ár í Heiðarseli, sem var
eitt af býlum þeim, er rísa á Fljóts
heiðinni grösugu, en hverfa sum
bráðlega. Það er í landi Arndísar-
staða og er nú x eyði.
Síðan bjuggu þau íil ársins 1902
á Kálfborgará. En það ár keyptu
þau Veisu í Fnjóskadal og fluttu
þangað, en 1913 Víöivelli í sömu
sveit. Þar bjuggu þau til ársins
1933, er Jón sonur þeirra tók við
búinu.
Þau hjónin eignuðust 7 börn, en
ekki komust til íullorðinsára nema
2 þeirra, Jón bóndi og kennari og
Arndís ljósmóðir í Fnjóskadal.
Auk þeirra ólu þau upp tvo drengi
að miklu leyti.
Anna lézt síðasta sumardag 1947.
Hún var mikilhæf kona, en sorg-
ir, barnamissirinn og vanheilsa
munu hafa valdið því að hún naut
sín ekki til fulls. Hún var mjög
áhugasöm um félagsmál í sveit
sinni og hélt uppi. kvenfélagssþap,
í Fnjóskadal. - ',r
Og lánsamari með Úqrunaufinn
á lífsleiðinni hygg ég að hún hefði
naumast getað orðið.
Þau hjón munu mestan hluta
ævi sinnar hafa verið fremur fá-
tæk, en gátu þó rétt öðrum hjálp-
arhönd.
Jarðir þær, sem Kristján bjó á
í Fnjóskadal, bætti hann með girð
ingum og túnasléttum. Og Víði-
vellir eru nú stórbætt jörð, vel
hýst með uppvaxandi skógi Lhlíð-
inni bak við húsið.
Að þessum bótum lagði Kristján
grunninn með starfi og ráðum, þó
að Jón sonur hans og Hulda kona
hans hafi komið meiru í fx-am-
kvæmd, enda eru nú stórvirkari
tæki komin.
Má það hafa verið ánægjuefni
gamla manninum, blindum í skjóli
þeirra og dóttur sinnar, að vita þá
drauma fyrri daga rætast.
Síðustu ár ævinnar var Kristj-
án blindur, en hélt óskertum and-
legum kröftum og fylgdist vel með
því, sem^ gerðist innan og utan
heimilis. Útvarpið og bóklestur ætt
manna hans stytti honum stund-
irnar.
Lítillar skólamenntunar naut
Kristján í æsku — hann var að-
eins vetrarhluta á ugnlingaskóla
í Hléskógum.
En hann menntaðist af bóklestri
og viðskiptum við aðra rnenn. Á
æskuárum lians voru Arndísarstað-
ir í þjóðbraut. En athyglin var
næm og hugsunin skýr og aldrei
blinduð af ofstæki. Þess vegna var
gott við hann að tala. Ekki mun
hann hafa hent -það oft að sleppa
óhugsuðum orðum vegna æstra íil-
finninga. Þó var lundin rík, en
svo frábærlega vel þjálfuð.
Hóf og ró voru hans einkenni.
Honum virtist eitt og ánnað vera
svo og svo, en fannst það ekki.
Dagfar hans var einstakt og til
fyrirmyndar á heimili og utan. Það
veit ég af eigin reynslu, cg vann
hjá honum. Fyrirsagnir hans um
verk voru líkari í-áðleggingum en
skipunum. Og í tvennu skaraði
hann fram'úr flestum þeim, sem
ég hef kynnzt: félagslund og góð-
vild íil náungans.
Þau hjón, Kristján og Anna,
vildu stofna til samtaka manna
heildinni til heilla. Þar kom ekki
til metorðagirnd eða valdafíkn.
Þau hikuðu ekki við að starfa fyrir
almennign, af því að laun heims-
ins eru stundum vanþakklæti.
Böi’nin þeirra starfa líka fyrir
almenning. Jón hefir lengi verið
kennari í Fnjóskadal, en Arndís
Ijósmóðii’.
Kristján gaf sig ekki að stjórn-
málum, en kom mjög við hrepps
F' 8» ntarz 1985.
D. 12. fefir. 1956.
KVEÐJA AÐ
HEIMAN
Nú andar blær frá löngu liðnu vori
— og leysir tregans bönd.
Því ennþá geymist gróandi í spori
og glóð við sjónarrönd.
Úr fegurð dagsins æska þín var ofin,
við yzta haf, — á grænni strönd. —
Því þar sem æskan býr við bláa sanda
og blóm í grænni hlíð,
er umhverfið svo þrungið orku og lífi
og utsýn björt og víð.
Þar mótaðist þinn hugur gráts og gleði,
þar geymist nafn þitt — alla tíð. —
Svo heil í starfi gekkst þú götu þína
um gróið land og hraun.
Við litla hvíld, en langa vinnudaga
þú leystir hverja raun.
Og nú er sagan öll, þitt ævintýri
uni óskadraum og sigurlaun. —
Þein gleymast seint, sem vinna í hljóði, en vaxa
hverju verki sínu af.
Þú beindir þinni leið í leit að öllu,
sem lífið fegurst gaf.
Því minning þína í gróandanum geymir
hin græna jörð — við yzta háf. —
Valciimar Kólm HailstaS.
mál, búnaðar-, mgnnta- og bind-
indismál.
Hefir hann eflaust haft þar ýmis-
legt nýtt tiL mála áð leggja, því
að maðurinn var hugkvæmur.
Ekki liefir májafærsla hans ri
tillögunum verið hávær eða stór-
orð, en trúað gæti ég því, að cf
hans tilíögur- voru bornar fyrir
borð, þá muni hann hafa hugsað
líkt og Valdimar kóngur: „Á morg
un er aftúr dagur.“
Hæfileikinn til að sætta sig við
hið óhjákvmilega var óvenjulegur,
án þess þó að gefast upp eða
smækka sig.
Veit ég það, að Kristján var
stuðningsmaður (sennilega írum-
kvöðull) að því að Hálshreppur
keypti 1915 jörð iil 'bai’naskólaset-
urs og hefir þar verið heinxavist
arbarnaskóli síðan.
í þessu voru Fnjóskdælingar á
undan öðrum sveitum, þó að ekki
væru þeir manna ríkastir.
Af góðvild hans kom umhyggja
hans um annarra hag og mildi
hans í dómum um náungann, sem
var einstök.
Hef ég aldrei kynnzt öðrum,
sem kæmi síður við' ltaun annarra
eða síður básúnaði bresti þeirra.
Guðmundur Ólafsson
Fólland sigraii
Pólverjar sigruðú Ffakka í lands
keppni í frjálsum íþröttum ,sem
háð var í Varájá um helgina með
116 stigum gegn 96. Erábær árang
ur xiáðist í mörgum greinum, en
10 km. hlaupið ver.ður þó minnis
stæðast, þeim sem sáp það. Þar
var um hreint einvígi að ræða
milli Pólvei’jans CÍiromiks og liins
síunga Marokkóbúa, Mimouns..Báð
ir settu ný landsmet, en Pólverj-
inn sigraði á 29:10.0 mín., en
Mimoun hljóp á 29:13.4 mín. í
spjótkasti kepptu þrír spjótkastar
ar, sem eru meðal þeirra beztu
í heimi. Heimsmethafinn Sidlo
varð að láta sér nægja þriðja
sætið í þeirri viðure'ígn. Landi hans
Kopyto, sem er í stöðugri framför,
kastaði nú í fyrsta skipti yfir 80
m. — nánar tiltekið 81.12 m.
Frakkinn Macquet varð annar með
78.84 m. en Sidlo kastaði aðeins
75.02 m.
Auglýsið í Tímanum
tVAV.V.W.V.V.VAV.V.V.'.VAV.V.W.W.WAV.'.V
;í Innilegt þakklæti til allra þeirra, sem heiðruSu mig
með heimsóknum, gjöfum og skeytum á 60 ára afmæii
mínu 6. ágúst s. 1.
■: GÍSLI ÞORSTEINSSON,
Þorgeirsstaðahlíð.

I ■_■_■_■ ■U»*«l»***l
!_■_■_■ ■■_HH_I
■A
■.V
W.VAVAV.V.V.V.V
t*b”bcÍ;' f aa mm mm mm mm mmam mBma mm mm iam *a I
“■ Hjartanlega þakka ég öllum þeim, sem glöddu mig |>
“■ með heimsóknum, gjöfum, blómum og skeytum á 70 ára »■
;■ afmæli mínu. - ;■
$ Sérstaklega þakka ég börnum mínum og tengdahörn- £
;■ um fyrir þá miklu rausn og hlýhug, er þau sýndu mér >
í þá og ævinlega. í
;■ Guð blessi ykkur öll. ;■
\ Jósep Jóhannesson, v
> Bjarmalandi, Ak. ;■
■: ■:
wvvw.v.,w.,.v.,.vA‘.mv.v.v.,Jvvyvv.v\m,.m