Tíminn - 07.03.1957, Blaðsíða 2

2
T í M IN N, fimmtudaginn 7. marz 19SI.
Nauðsynlegt að kynnast sem bezt rey nslu
af hjarðf jósum, innan lands og utan
Áíyktun þess efnis samþykkt á Búnaíarþmgi
Búnðarþing samþykkti í gær eftirfarandi ályktun, sem
Bjarni Bjarnason á Laugarvatni bar fram: „Búnaðarþing
ályktar að skor'a á stjórn Búnaðarfélags íslands að fylgjast
svo vel sem auðið er með því, sem rætt og ritað er um reynslu
manna á hjarðfjósum fyrir mjólkurkýr. Athugun þessi nái
til innlendrar og erlendrar reynslu, einkum á eftirtöldum
atriðum:
iwpiiw™'w:'
Kostar um 300 millj. kr. að byggja
skólahúsnæði eins og þörfin krefur
Á skemmti- og fræðslufundi Foreldrafélags Laugarnesskól-
ans s. 1. sunnudag gaf Gylfi Þ. Gíslason, menntamálaráðherra,
ýmsar athygiisverðar upplýsingar um skólamál í landinu, t. d.
að um 32 þús. manns eru nú 1 skólum landsins éða fimmti
hvér íslendingur.
a. feyggingarkostnaSi fjósanna
og viðhaldi þeirra.
b. rekstrarkostnaði, þ. e. vinnu
við mjaltir og hirðingu.
c. fóðrun, þrifum, hitaþörf og
heilbrigði kúnna.
d. afurðum“.
Bjarni Bjarnason ræddi allýtar-
lega um tillögu þessa og feyggði á
þeim kynnum, sem hann hefir af
þessari nýju fjósgerð. Kvað hann
hér vera um athyglisvert nýmæli
að ræða, lýsti nokkuð hvað gerzt
hefði erlendis í þessu máli og kvað
ýmsa feændur utan lands og innan
hafa mikinn áhuga á að vita nánar
um þau atriði, sem um gæti í á-
lyktuninni til samanburðar við
gömlu fjösin.
Greinargerð tillögunnar.
Eftirfarandi greinargerð fylgir
ályktuninni:
„Tilgangurinn með ályktun þess-
ari er að tryggja það, svo sem
verða má, að bændur geti auðveld-
lega fengið sannar og hleypidóma-
lausar upplýsingar um það, sem
gerist í sambandi við feyggingu og
nötkun hjarðfjósa. Áhugi fer mjög
vaxandi fyrir þessari fjósgerð
-bæði meðal íslenzkra og erlendra
bænda og húsagerðarmeistara. Er
því áríðandi, að menn fái sem
Landsgangan
(Framhald af 12. síðu).
yrSi honuni of erfið. Hins veg
ar var liann að þrotum kominn,
þegar hann kom í mark og þótti
ýmsum það undarlegt sem von
var, þar sem fjórir kílómetrar
eru auðveldir viðfangs í skíða-
göngu, jafnvel fyrir óvant fólk.
Leiðin mæld að nýju.
Erfiðleikar mannsins við að
komast á leiðarenda urðu til
þess að ýmsum þótti rétt að
mæla leiðina að nýju, ef svo
kynni að vera að vitlaust liefði
verið reiknað í byrjun. Kom þá
í ljós, eftir því sem blaðið hefur
fregnað, að leiðin var nokkuð
mikið lengri en fjórir kílómetr-
ar, eða um sjö kílómetrar. Mun
ar það töluverðu fyrir allan
þorra manna, þótt einstaka
menn kunni að geta rennt sér
þetta eins og um f jóra kílómetra
sé að ræða.
Sagt er að leiðin hafi verið
mæld eftir korti í upphafi.
Hvað um merkin.
Hver sem hefur lokið fjögurra
kílóinetra göngu getur keypt
merki sem sýnir að hann hefur
tekið þátt í Landsgönguni. Sam
kvæmt orðanna hljóðan er merki
þetta aðeins bundið við fjóra
kílómetra og er þá eftir að ráða
frain úr þeirn sjö kílómetrum,
sem gengnir voru s. 1. sunnudag
í Hveradölum. Er ekki annað
sýnna en kaupa verði tvö merki
fyrir sunnudagsgönguna, eða þá
að hún verði dæmd ógild og þeir
sem þá gengu lengri Landsgöng
una verði að ganga aftur til að
geta talizt réttir kaupendur
Landsgönguiuerkisins.
allra gleggstar upplýsingar um
þær tilraunir, sem gerðar eru á
þessu sviði, svo að þannig komi í
Ijós, hvort ekki sé athugandi og
rétt að stefna, með gætni þó, að
breyttri gerð fjósa jafnóðum og
ný fjós eru reist. Þegar eru til
nokkur hjarðfjós fyrir mjólkurkýr
í Árnes-, Rangárvalla- og Eyjafjarð
arsýslu og ef til vill víðar. Þessir
bændur munu gera sér far um að
athuga árangurinn til samanburð-
ar við básafjósin. Auðvelt væri
fyrir B. í. að leggja fyrir þá bænd-
ur, sem hjarðfjós reisa, að fylgjast
með vissum atriðum, sem fyrir þá
væri lagt að athuga og gefa um
þau skýrslu. Erlendar athuganir á
þessu málefni er auðvelt að fá,
bæði frá Norðurlöndum og Banda-
ríkjum N-Ameríku. Meðal bænda-
stéttar þessara þjóða og enda fleiri
manna, er ríkjandi mikill áhugi
fyrir þessu máli. Er B. í. því mjög
auðvelt að fylgjast með því, sem
fram fer í máli þessu. Enn sem
komið er hefir Þórir Baldvinsson
húsameistari haft forustu í gerð
hjarðfjósa og kynnt sér svo sem
föng eru á það, sem gerzt hefir í
hjarðfjósagerð og notkun þeirra.
Að sjálfsögðu mundi teiknistofa
landbúnaðarins verða aðalburðar-
ás þessa nýmælis varðandi leið-
beiningarstarfsemi“.
Benedikt Grímsson flutti tillög
una um endurbættar aðferðir uhi
rúning sauðfjár, og var hún komin
frá búfjárræktarnefnd. Samþykkti
þingið hana svohljóðandi:'
„Búnaðarþing telur nauðsynlegt
að athugaðar séu nýjar aðferðir
við rúning sauðfjár og felur sauð
fjárræktarráðunaut Búnaðarfélags
íslands að láta framkvæma til-
raunir á rúningi með vélklippum
í samvinnu við verkfæranefnd
ríkisins og athuga jafnframt,
hvort um fleiri hentugar aðferðir
getur verið að ræða“.
Hér er hreyft merku máli, sem
ekki hefir litla þýðingu fyrir sauð
fjárrækt eins og nú er komið. Rún
ingur er mikið og tafsamt verk
og þegar fáliðað er orðið á búum
en sauðfé allmargt verða þessi
sumarstörf mjög tímafrek og erfið
með handklippum. Eðlilegt er að
leita eftir, hvort véltæknin býr
ekki yfir fljótvirkari tækjum og
aðferðum, sem rétt er að beita
hér á landi.
Frumvarp um sandgræðslu.
Ályktunin um saudgræðsluna
var komin frá jarðræktarnefnd
sainkvæmt erindi Búnaðarsam-
bands Eyjafjarðar. Var hún svo
hljóðandi:
„Búnaðarþing lítur svo á, að
frumvarp það til laga um breyt
á lögum um sandgræðslu og heft
ingu sandfoks, sem nú liggur fyr
ir Alþingi, muni stuðla að stórauk
inni uppgræðslu sanda og mela
og mælir því eindregið með því,
að frumvarpið verði lögfest á yfir
standandi Alþingi.
Jafnframt leggur Búnaðarþing
áherzlu á, að veitt verði á fjárlög
um sérstakt framlag til að sinna
þeim verkefnum, er lagabreyting
þessi felur í sér“.
Fyrirspurti á Alþingi
(Framh. af 1. s'ðu).
Rannsókn stendur
enn yfir
Forsætisráðherra sagði að lok-
um, að staðreyndir þessa máls
lægju ljóst fyrir. I fyrsta lagi
Væri mikið verk að vinna úr þeim
skýrslum, sem fyrir liggja um
efnaliagsmálin, af hálfu inn-
lendra og 'erleudra sérfráeðinga.
Enn væri unnið að öflun gagna
í þessu sambandi, þar sem inn-
flutningsskrifstofan væri nú að
rannsaka hvað mikið fjármagn
þyrfti til dæinis til að ljúka fram
kvæmdum, sein byrjað er á í
Reykjavík einni. Við bráðabirgða
athugun í haust hefði komið í
ljós, að til þess þyrfti Um 370
milljónir króna.
Rannsóknir sýna í hvert
óefni var komiS
Rannsókn sú, sem gerð er á efna
hagslífi þjóðarinnar af innlendum
og erlendum sérfræðingum sýnir
vel í hvert óefni var komið, þegar
núverandi stjórn tók við völdum.
Forsætisráðherra gaf Sjálfstæðis-
mönnum á þingi góð fyrirheit um
það, að þeir þyrftu engu að kvíða
um það, að skýrslur um efnahags-
málin yrðu ekki birtar, og þá
myndi fólk sjá hvernig viðskilnað-
urinn var hjá Sjálfstæðismönnum.
Er þess að vænta, að Sjálfstæð-
ismenn rengi til dæmis ekki skýrsl
ur sérfræðinga, sem Ólafur Thors
fékk til að sinna þeim rannsókn-
um. Hitt er svo annað mál, hvort
margir Sjálfstæðismenn teldu þá
ekki heldur, að þær upplýsingar
væru betur geymdar í læstum
skrifborðsskúffum, vegna þess vitn
isburðar, sem þær bera um stjórn-
arstörf Sjálfstæðisflokksins.
Ekki alltaf heppilegt aS
birta fyrirfram úrbótar-
tillögur í efnahagsmálum
Gylfi Þ. Gíslason menntamála-
ráðherra tók til máls og ræddi
nokkuð um málið frá fræðilegu
sjónarmiði. Hann benti á það,
sem hagfræðingur hversu frá-
Ieitt það getur verið í ýmsum til-
fellur, að birta fyrirfram skýrsl-
ur um aðgerðir, sem gera skuli í
efnahagsmálum, eða tillögur, seni
sérfræðingar gera. Auðvelt væri
að rangtúlka skoðanir sérfræð-
inga í opinberum umræðum og
þess vegna gerðu þeir það oft,
að skilyrði, að slíkar skýrslm-
voru ekki birtar.*
Mikill mannafli sendur
fram til varnar
Ræðumenn af hálfu Sjálfstæðis-
manna við þessar umræður á Al-
þingi urðu margir. Auk fyrirspyrj-
andans, Ólafs Björnssonar, tóku
til máls Jóhann Hafstein, Magnús
Jónsson, Ólafur Thors og Bjarni
Benediktsson. Af þessum ræðu-
mannalista má sjá, að Sjálfstæðis-
mönnum á Alþingi þótti taflstaða
sín í þessum málum ekki sem bezt
og lögðu við mikinn mannafla til
að bjarga félaga sínum, hagfræði-
prófessornum, úr þeirri úlfa-
kreppu, sem hann var kominn í,
eftir upplýsingar fofsætisráðherra.
„Unglingarnir
skemmta sér“
í gær hafði blaðið snöggvast tal
af Hjalta Lýðssyni, forstjóra
Stjörnubíós, en þar er nú verið að
sýna myndina, Rock around the
clock. Erlendis hafa orðið tölu-
verð ærsl í kvikmyndahúsum, þar
som þessi mynd hefur verið sýnd.
Hins vegar sagði Hjalti að það
væri ekki umtalsvert þótt „ung
lingar skemmtu sér.“ Engin telj
andi spjöll munu hafa orðið á hús
inu og er það öfugt við það sem
hefur gerzt annars staðar, þar sem
allt hefur verið brotið og braml
að. Sagði Hjalli að yngri kvik-
myndahúsgestir tæku undir við
rokklögin af lífi og sál og það
væri alls ekki ástæða til að vera
að amast við því. Sagðist hann
ekki geta verið sammála þeim,
sem væru að átelja unglinga fyrir
áhuga á rokkmúsikk; hún væri
I hvorki betri né verri en annað.
Væntanleg tillaga í dag
um upptöku Ghana
í S. Þ.
NTB, 6. marz: Reuter hafði það
eftir góðum heimildum í aðalstöðv
um S. þ. í New York í kvöld, að
öryggisráðið kæmi sennilega sam
an á morgun til að ræða upptöku
Ghana í bandalag hinna samein
uðu þjóða. Búizt er við því, að
fulltrúar Breta og Ástralíumanna
beri fram formlega tillögu þess
efnis.
Snjóþynglsi aukast
í Þingeyjarsýslu
Frá fréttaritara Tímans í
Húsavík í gær.
Snjókoma er hér flesta daga og
aukast snjóþyngslin því sífellt.
Samgöngur eru mjög erfiðar.
Mjólk er flutt til Húsavíkur á bíl
úr næstu sveitum enn, en úr há
sveitum við og við á snjóbíl, sem
dregur sleða, svo sem úr Mývatns
sveit. Snjóbíll fer einnig við og við
til Akureyrar. Engar skipakomur
eru nú hingað. Bátur var sendur í
gær til Akureyrar eftir pósti og
fólki.
Einna mesta athygli vekja þrjár
myndir. Er það gamalt málverk
eftir Ásgrím Jónsson, málað um
1910 og nefnist Útilegumenn leita
sér lækninga. Þá er kolteikning
eftir Mugg og nefnist Kórdreng-
ir. Loks er hafísmynd eftir Kjar-
val og munu slíkar Kjarvalsmynd-
ir ekki vera margar til, því að
Kjarval hefir fremur hneygzt að
hrauni en hafís. Alls eru myndir
Til að sem flestir félagsmenn
geti notið félagsstarfsins hefur sá
háttur verið á hafður að ýmsar
deildir hafa verið stofnaðar svo
sem bridgedeild, tafldeild, handa
vinnudeild o fl. Þá hefur verið á-
kveðið að halda mælskunámskeið
og er það nú um það bil að hefj
ast. Verður þar veitt tilsögn í
mælskulist.
Félagið gefur út tímaritið Breið
firðing. Flytur ritið margskonar
efni svo sem frásagnir af merkum
mönnum og atburðum við Breiða
fjörð, minningagreinar, ljóð og
stökur. Er ritið jafnan prýtt mynd
um heiman úr héraðinu. Alls hafa
komið út 15 hefti. Voru sum
þeirra uppseld en hafa nú verið
endurprentuð og mun því ritið
fást nú frá upphafi. Ritstjóri er
sr. Árelíus Níelsson og fram-
kvæmdastjóri Jón Júl. Sigurðsson
bankagjaldkeri.
í ráði er nú að hefja undirbún
ing að útgáfu héraðssögu Dala-
sýslu.
Stjórn félagsins skipa nú:
Sr. Árelíus Níelsson formaður,
Jóhannes Ólafsson, varaform.
FUndurinn var hinn ánægjuleg-
asti. Jón Sigurðsson, skólastjóri,
stjórnaði fundi. Lúðrasveit drengja
lék nokkur lög. Þar næst tók
menntamálaráðherra til máls.
Taldi hann starf foreldrafélaga
þýðingarmikið og að þau ættu að
starfa við alla barna- og gagn-
fræðaskóla. Hann sagði, að á þessu
ári væru um 2 þús. börn í barna-
skólum landsins og samtals í skól-
unum um 32 þúsund manns. Ríkis-
sjóður ætlaði 83,4 millj. kr. til
fræðslumála. Fastir barnaskólar í
landinu eru 140, farskólar 77 og
framhalds- og sérskólar 113. Fastir
kennarar við skóla eru 1155. Við
barnaskólana eru 34 réttindalaus-
ir kennarar, og 54 af farkennurum
eru réttindalausir. Á gagnfræða-
stigi eru 260 kennarar, þar af full-
nægja ekki 40 reglum um mennt-
un kennara.
Skólahús fyrir 300 millj. kr.
Mikill hörgull er á skólahúsum
í landinu. Lausleg áætlun gerir
ráð fyrir, að byggja þurfi 300 þús.
rúmmetra skólahúsnæðis, en það
mundi kosta um 300 millj. kr.
Ragnheiður Möller, formaður for-
eldrafélagsins þakkaði ræðu
menntamálaráðherra fyrir hönd
félagsins. Nokkrar umræður urðu
á eftir.
Skíðalandsgangan er hafin hér
og hafa þegar allmargir lokið
göngunni. ÞF
og málverk um 40 eftir íslenzka
málara.
Einnig eru þarna til boða nokkr-
ir listmunir, svo sem tveir 72 sm.
kertastjakar, 5 álma, svo og kín-
verskt manntafl og kínverskur
vasi.
Sýningin verður opin í litla sal
Sjálfstæðishússins kl. 2—4 síðd. í
dag en klukkan 5 hefst uppboðið.
Alfons Oddsson gjaldkeri, Ástvald
ur Magnússon ritari, Jón Júl. Sig
urðsson, Þórarinn Sigurðsson,
Björgúlfur Sigurðsson, Ólafur Jó
hannesson, Sigvaldi Þorsteinsson,
meðstjórnendur.
Vilía í Ávíkurdal
(Framh. af 1. síðu).
arsortann, að Guðmundur er þaul
kunnugur leiðinni en vissi samt
ekki hvar hann fór. Hann er um
þrítugt og fyrirvinna hjá móður
sinni. Var hún ein heima í Reykja
nesi ásamt dóttur sinni. Guð-
mundur var þreyttur eftir langa
göngu, en hann hafði reynt nokk
uð á sig áður en hann lenti í hríð
inni. Kom hann fyrr um daginn
með vistir í skólann og dró þær
á sjálfum sér á sleða sem hann
var með. Fór hann með tóman
sleðann til baka og skildi hann
aldrei við sig meðan stóð á vill-
unní. Guðmundur gisti á Finnboga
stöðum í nótt og fór í morgun
heim til sín. G.P.V.
NauSsynlegt að finna ný tæki og
aðferðir til rúnings sauðfjár
Ályktanir frá Búnaftarþingi í gær
Fundur var á Búnaðarþingi í gær og voru allmörg mál til
umræðu og þrjú mál afgreidd frá þinginu. Eins þeirra, álykt-
unar um hjarðfjósin er getið annars staðar í blaðinu, en hin
máiin voru um rúning sauðfjár og sandgræðslu.
Myndir eftir Ásgrím, Mugg og Kjarval
á uppboði Sig. Benediktssonar í dag
Sigurður Benediktsson heldur 25. listmunauppboð sitt í
dag, og eru þar aðallega málverk á boðstólum. Sýning á
myndunum og mununum var opin í gær og var aðsókn mjög
mikil, enda eru þarna nokkrar kjörmyndir.
Fjölbreytt starf Breiðfirðingafél.
Nýlega hélt Breiðfirðingafélagið aðalfund sinn. Er félags
starfið nú í miklum blóma. Margar félagssamkomur voru
haldnar á s. 1. starfsári, er þar jafnan margt til skemmtunar,
svo sem framsóknarvist, spurningaþættir, mælskukeppni og
fleira.