Tíminn - 13.04.1957, Blaðsíða 7

T í M I N N, laugardaginn 13, april 1957.
7
Gleggri ákvæði sett í
lögin um úthlutun v
r
Alit meirihluta allsherjarnefndar n.d. um
frv. um breytingu á lögum um kosningar
til Alþingis
- y

uJíl
Neðri deild hefir nú af-
greitt til efri deildar frum-
varp það um breytingar á
kosningalögunum, sem lagt
var fram í tilefni af deilu
þeirri, er reis um kjörbréf
Eggerts Þorsteinssonar. Frv.
gerir ráð fyrir, að sú regla,
sem þá var tekin upp, verði
lögfest, svo að eigi þurfi að
vera deilur um þetta efni
framvegis.
Allsherjarnefnd neðri deildar
klofnaði um frumvarpið. FuIItrúar
Sjálfstæðisflokksins vildu fella
það, þótt þeir í sjálfu sér teldu
umrædda reglu ekki óeðlilega.
Hins vegar töldu þeir, að hún yrði
að lögfestast með breytingu á
sjálfri stjórnarskránni. Meirihluti
nefndarinnar, Gísli Guðmundsson,
Pétur Pétursson og Gunnar Jó-
hannsson mæltu með frumvarpinu,
og hljóðaði álit þeirra ó þessa leið:
þá yrði það hrein meirihlutakosn-
1934 er ótvírætt sá háttur upp tak-
inn, að varaþingmennska geti
færzt yíir á annan mann en þann,
sem upphaflega var kjörinn vara-
■maður. Fyrir því er ótvíræð heir,:-
ild í 3. mgr. 117. gr. laganna en
þar segir svo: „Nú hrepnir vara-
þingmaður af lista í Reykjavík u.np
bólarþingsæti, og skal yfi'-kjör-
Iijaííí Eiíasson og Júlíus Gnðmundsson
Reykjavíkurmeistarar í tvímeoiiing
Tvímenn:ng;keppni Reykjavíkur-1
ing, en það mundi stangast á við stjór"in ÍR€ykjavik Þá ko(ma/affi
an að nýju og gefa næsta fram-
bjóðanda á þeim lista, ef til er,
ákvæði bæði stjórnarskrár og kosn
ingalaga. Fráleitt virðist, að kjör- ,
dæmi eigi að vera án þingmanns kjorbref sem varaþmgmanm“
eða þingflokkur eigi að missa
þingmann, ef um uppbótarþing-
mann er að ræða. Ef játa ætti
þeim skilningi, þá mundi það rek-
ast á ákvæði stjórnarskrár og
kosningalaga.
Ummæli Jóns
Þorlákssonar
Þetta ákvæði var tekið inn i lög
tillögu stjórnar-
E'.óti nr Uuk s. !. mánudag með
sigr þeirra Hjaiía Eliassonar og 1
Júlíur.u- Guðmundssonar frá Tafl-!
og br.dgeiuúbbnum. Sigruðu þeir
með yí rburbum, en þetta er fyrsti
n:e;r haitar s,gúr.nn, sem spiiarar
írá hinu unga íélagi vinna. Þátt-
takendur í keppninni voru ö6 frá
þremur fél.igum og voru mcnn úr i
Br:dgefélagi Reykjavíkur : ,illum j
efstu sætunum. nema því 1., 0. og j
13. Úrsiit, urðu sem hér segir: 1.1
Hjalti—Július 538 stig. Guð
A
¥
♦
K 9 8 3
D 8 6 5
K 9 4
8 5
A
¥
♦
*
A D G 4
G 9 7 4
8 5 3
Á K
A
¥
*
5
Á 10 3 2
Á D 7
D G 9 6 •
i
6 2
10 7
K .
G 10 6 2
10 7 3 2
iuu- Anna-Lisa var suður og spilaði
mundurÓ*'Guðmundsson—Eiríkur sex .Wörtu, sem náðust á eftirfar-
Þegar til þessa er litið, er ljóst,
að eðlilegast er að skilja 31. gr.
stjórnarskrárinnar á þá lund sem
gert er ráð fyrir í þessu frum-
varpi, að næsti maður á lista
in samkvæmt
skrárnefndar efri deildar. Fram-
sögumanni nefndarinnar, Jóni Þor
Baidvinsson 549 st. 8. Kristinn
Bergþórsson—Steíán Stefánsson
542 st. 4. Ásbjörn Jónsson—Jó-
hann Jónsson 528 st. 5. Brandur
andi hátt.
lákssyni, fórust orð á þessa lund Brynj£lfsson-H°Sm •’ónsson 528
st. 6. S gurhjörtur Pétursson—Þor-
steinn Þorsteinsson 514 st. 7. Stef- j
án Ouðjobnsen—Jóhann Jóhanns-
um þessa breytingartiliögu:
„Þá er 24. brtt. við 120, gr. Hún
verði varaþingmaður, ef sá mað- er um það, að ef varamaður at'
ur, sem í öndverðu fékk kjörbréf lista í Rvík hreppir uppbótarþing-
Suður Vestur Norður Austur
1 A pass 1 A pass
2¥ pass 44 pass
4 gr. pass 6¥ pass !
pass pass
son 514 st. 8. Arni Guðmundsson-
H?.l!ur Símonarson 514 st. 0. Ing-
Það má segja, að nokkuð geist
sé boðið að „reversa“ á spil suðurs,
v ......... .... ... en spilin eru sjaidnast merkileg
sem varamaður, er orðinn þmg- sæti, hversu þa skuli fara að. Þett'i ólfur Óiafsson—Aðalsteinn Bjarna nema erfiðar sagnir séu spilaðar.
maður eða hann er dáinn, hefir vantar nu i frv. N. stingur upp á, son 507 sl 10 Guðlaugur Guð- Vestur spilaði út hinni óvel-
sagt af sér eða hefir misst kjor- að þegar þetta kemur fyrir, skuli mundsson—Kristján Kristjánsson komnu spaðaníu. Svíning hefði að
SenS>- s yfirk.iorstjórn Rvíkur koma sam-; 4gg Kl xi. Kristín Þorvarðardóttir vísu heppnast, en það hefði verið
Efni frumvarpsins
f frv. er kveðið á um það, að efiÞau skýringar. Þau ber
1 an aftur og gefa næsta manni sf
jlistanum kjörbréf sem varaþing
! manni, svo að eftir sem áður séu
'jafnmargir varamenn á listanum
og þeir, sem kosnir voru, en sá
Samt sem áður verður að játa, sern uppbótarsætið hlaut, gengur
að orð sjálfrar stjórnarskrárinnar fj-á, en fær sjtt jöfnunarþingsæti,
um þetta efni eru ekki fullskýr. en { hans stað kemur varamaður
Ákvæ'ði kosninga-
Iaganna
varaþingmaður, sem kjörinn var | b.ess vegna að skyra í kosmnga-
hlutbundinni kosningu, segir af 0®um’ sl3r- m®r'.^J' ^rL stlornar
sér, missir kjörgengi eða fellur
frá, taki sá varamannssæti, sem
skrárinnar. Almenni löggjafinn
hefir allmikið svigrúm við skýr-
næstur var á lista og ekki var áð- in§u bessa. stjórnarskrárákvæðis,
ur varamaður. Er það í samræmi
við úrskurð, er Alþingi hefir þegar
fellt í slíku máli.
í 31. gr. stjórnarskrárinnar er
lcveðið á um tölu þingmanna, sem
kjörnir eru hlutbundinni kosningu
í kjördæmum. Þar er einnig svo
fyrirmælt, að jafnmargir vara-
menn skulli kosnir samtímis og á
sama hátt. Það er eðlilegur skiln-
ingur á þessu ákvæði stjórnarskrár
innar, að jafnmargir varamenn
skuli kosnir samtímis og á sama
hátt, að í því felist það eitt, að
varamenn skuli kjörnir í sömu
kosningu og að ekki skuli samtím
is vera fleiri varamenn en aðal-
menn. Er byggt á þeim skilningi í
Xiiðurlagi 117. gr. kosningalaganna.
Ákvæíi 31. greinar
stjórnarskrárinnar
í 31. gr. stjórnarskrárinnar seg
ir, að deyi þingmaður, kosinn í
einmenningskjördæmi, eða fari
frá á kjörtímabilinu, þá skuli kjósa
þingmann í hans stað fyrir það,
sem eftir er kjörtímans. í stjórn-
arskránni eru hins vegar engin
bein fyrirmæli um það, hversu að
skuli fara, ef aðalmaður og vara-
maður í kjördæmi, þar sem kosið
er hlutbundnum kosningum, eða
landskjörinn- þingmaður og vara-j
maður hans falla frá á kjörtíma-
bilinu, missa kjörgengi eða segja
af sér. Þessi þögn stjórnarskrár-:
innar byggist á því, að hún gerir
ráð fyrir, að í þessum tilvikum séu
varamenn fyrir hendi. Bein stjórn-
arskrárákvæði skortir samt sem áð
ur, þegar svo vill til sem áður seg- \
ir, að aðalmaður og varamaður (
falla báðir frá, segja af sér eða
missa kjörgengi. Næst virðist
liggja að draga þá ályktun af orð
um stjórnarskrárinnar um upp-1
kosningu í einmenningskjördæm-l
um, að til uppkosningar eigi ekki
að koma í kjördæmum, sem kosið
er I hlutbundnum kosningum, né
þegar um er að ræða landskjörna
þingmenn. Lögjöfnun frá ákvæð-
inu um þingmenn í einmennings-
kjördæmum virðist útilokuð, enda
er auðsætt, að uppkosning er úti-
lokið, þegar um er að tefla jöfn-
unarþingsæti, og hlulbundin kosn
ing getur ekki farið fram, nema
kosið sé algerlega upp í kjördæm-
inu, sbr. 2. mgr. 143. gr. kosninga-
laganna. Ef þar ætti aðeins að fara
fram uppkosning á einum manni
því að engin bending finnst um
það í greinargerð, nefndarálitum
né umræðum, hvernig það beri að
skifja. Vitnað hefir verið til for-
dæmis frá 1926 þvi til sþnnunar,
að leið sú, sem ráðgerð er í frum-
varpi þessu, sé óheimil og að kjósa
verði upp, þegar svo verður ástatt.
En á fordæminu frá 1926 er aiisí
ekkert byggjandi í þessu sam-|
bandi, þvi að þá voru í gildi allt1
—Daníel Jóelsson •'87 rt. 12. Ingi lélegt að reyna hana, þar sem
Evvind''—'Sveinn Helgason •‘87 st. þess virtist ekki þörf og að minnsta
13. Einar Þorfinnsson—Lárus kosti einn tapslagur var í tromp-
KarR'on 496 st. og- 14. Eggert litnum.
Benónýsson—Vilhjálmur Sigurðs- Ásinn var sem sagt settur á og
son 496 stig. því næst var litlu trompi spilaS
A ¥ A A frá blindum. Kóngur austurs kom
Meistaramót Ósló-borgar í bridge í og suður tók þann slag. Allt
er fyrir nokkru lokið, og þar sigr- benti til, þar sem kóngurinn kom
aði sve:t frá Sinsen, hlaut 11 stig, strax í, að trompin lægju illa og
en sve;t A'tra var í öðru sæti með vestur ætti það, sem úti var í litn-
10 st;e. í sigursveitinni spiluðu um. Blindum var spilað inn á lauf
andæfði henni enginn. Enginn góðkunningjar okkar, þeir Eilif og spaði trompaður. Aftur var
hreyfði því, að þessi háttur væri Andersen. Odd Larsson, .Tens Magn liufi spiiað og spaði írompaður í
andstæður stjórnarskránni. En ussen °S Gunnar .Tohannssen, '•■■ða annað sinn. Þá var staðan þannig:
annars staðar af landlistanum eft-
ir þeim reglum, sem þar um gilda.“
TiIIaga þessi var samþykkt, og
úr því að þetta er heimilt, er auð-
þeir menn. sem spiluðu hér víða
um land s.1. haust með mjög góð-
sætt, að eins hlýtur að vera heim urn árangri.
ilt að taka málið upp að nýju og A ¥ ♦ A
gefa út nýtt kjörbréf, ef t. d. vara 1 j Sviþióð er sá báttur hafður
niaður hefir andazt, misst kjör- á' fKárle?a eF yaljð bað spil’ sem
bezt pykir spnao af sæn^kuui spil-
gengi eða sagt af sér. j ara yfir keppnistímab’l’ð, að áiíti
3. mgr. 117. gr. kosningalaganna bar V1 kvaddrar dómnefndar. Hér
önnur kosninsalös Er óumdeilt er enn óbreytt að öðru en því, að f e t:r íer sem ll!aut Þ ver®'
að þau kosningalög °erðu ráð fyr- nu er almennt talað um varamenn aun yr:r. arunj var .SO!lað
ir kosningET^þeim Wvikum sem í kjördæmum, þar sem kosið er aí..Anna'Llsa vnn Barth. Spd.S er
úm r”s”r “ írum™ rp ra sbi 76 hlutbnndnun. kosnlngum, í sta6 athygltsvert tyr.r bá sok. .S
gr 1 „r 28 1M5 Hms',Sar or - »nr nr ttl* um Rejkja- n-JfcnhMnfcW
það byggt á misskilningi, að skylt víkurþingmenn eina. j '_____________
hafi verið samkvæmt þágildandi i Með hliðsjón af þessu ákvæði
stjórnarskrá að lögbjóða þá að- verður að telja löggjafanum full- Kiörlirél Ee'f*'prf'£?
ferð. Almenni löggjafinn hefði allt heimilt að setja þau ákvæði, sem _ ■* .
fyrir, Porsteinssonar
A
¥
♦
A
D
G 9 7
8 5 3
Ekkert
sem A K A 10
spil- ¥ D 8 6 ¥ Ekkert
áiíti ♦ K 9 4 ♦ G 10 6 2
Hér Ekkert * 10 7
A
¥
♦
*
Ekkert
10
Á D 7
D G 9
Nú spilaði Anna-Lísa laufadrottn
ingu (varatrompið) og vestur á
enga vörn til. Segjum að hann
trompi ekki, og þá er lítili tígull
látinn úr blindum, og því næst
laufagosa spilað. Ef vestur tromp-
samþykkt1 ar ekki, fer annar tígull úr blind-
það teldi um> °S meS krosstrompi ynni suð-
eins getað valið þá leið, sem eðli- frumvarp þetta gerir ráð
legri var og gert er ráð fyrir í enda eru hinar leiðirnir — kosn-j Alþmgi heiir nýlega
frumvarpinu. Eftir að kosningalög ing eða þingmannsvöntun — svo ályktun þess efnis, að
unum var verulega breytt 1933 og óeðlilegar og verða auk þess ekki rétt, að gefið væri út kjörbréf til|ur slöan sögnina. Ef vestur hins
ný skipan að ýmsu leyti upp tekin, samþýddar öðrum ákvæðum stjórn handa Eggert Þorsteinssyni sem i ve8ar trompaði upphaflega með
er augljóst, að fordæmið frá 1926 arskrár og kosningalaga, að þær varaþingmanni af lista Alþýðu- llæsta trompi, er spaðadrottning
er gagnslaust. | verða ekki farnar, nema um það flokksins í Reykjavik, en svo stóð látin úr blindum og þá er sama
Með kosningalögunum nr. 18/ væri skýrt stjórnarskrárákvæði. I iPramhalr) a 8 —hverju vestur spilar. Suður tekur
______________________________________________________________________________________________________ trompin og á það sem eftir er.
I Vestur valdi hins vegar beztu
vörnina, sem gefur spilinu mjög
j aukið gildi. Hann trompaði laufa-
drottningu með litlu trompi.
jTrompað var yfir í blindum, og
jsiðan var spaðadrottning trompuð
! með síðasta trompi suðurs. Þá var
i laufagosa spilað og vestur er illa
klemmdur. Spilið myndi fara eins
! og áður er lýst, ef hann trompar
ekki með litlu trompi. En það
jvaldi hann að gera og aftur var
1 yfirtrompað í blindum. Þar með
var lokastaðan þannig:
AcS loðnuveiðum á Akureyrarpolii
D
K 9 4
♦
A
G
8 5 3
♦ G 10 6 2
A D 7
9
Loðnuveiðar eru nú mikið stundaðar á Akureyrarpolli eins og oft á vorin. Hér sjást veiðimenn vera að rekja
loðnunót í bát, og ungir og verðandi veiðimenn gefa þessu gætur. (Ljósm: G. Ó.)
Hjartagosanum var spilað úr
blindum, suður kastaði tígul 7 og
vestur fékk slaginn. Hann útti nú
aðeins tígul eftir og varð að spila
upp í gaffal suðurs og þar með
vannst sögnin. Fallegt spii.
Það var ekki einkennilegt, að
Anna-Lísa von Barth skyldi fá verð
laun fyrir þetta frábæra spil sitt.
En hvernig væri að Bridgesam-
bandið hér á landi færi að dæmi
Svía og verðlaunaði bezta íslenzka
spil ársins, að áliti dómnefndar,
eða einstök félög tækju þessa fyr*
irmynd Svía upp hjá sér? ^