Tíminn - 10.05.1957, Blaðsíða 4

^4*
Nýr heimsmeistari
Nú hefir sú spáin rætzt, sem
flestir spáðu, að Botvinnik mundi
■ekki standast hinum yngri landa
sínum, Smyslov, snúning. Eftir að
hafa setið einvaldur að æðsta íign
■armerki skáklistarinnar í níu ár
hefir )>essi skákjöfur loksins orðið
að lúta í lægra haldi og við sæti
hans tekur áskorandinn, tauga-
sterkur, ungur maður, sem áreið-
anlega lítur framtíðina björtum
augum, og hugsar hverjum þeim
þegjandi þörfina, sem hyggst velta
honum úr sessi. Smyslov er vafa-
laust öruggasti skákmaður, sem
nú er uppi og það er með ólíkind-
um, aS nokkrum takist að sigra
hann næstu árin. Þetta er einungis
niin skoðun, en ég býst við að
fleiri séu sammála mér í því efni.
Annars er framþróun þessara mála
að sjálfsögðu sem annars staðar;
einn kemur öðrum meiri, um það
þarf onginn að efast.
Úrslitin í einvíginu urðu annars
þau, að Smyslov hafði 12V2 vinn-
ing gegn 9V2. Eftir þessu að dæma
hefir Botvinnik ekki talið það
svara kostnaði að tefla tvær síð-
ustu .skákirnar og gefið einvígið
vegna vonlausrar aðstöðu sinnar.
Við skulum nú athuga eina skák
úr einvígi þessu. Hún sýnir Ijós-
lcga, að Botvinnik getur ennþá
bitið hraustlega írá sér.
4. skákin.
Hv: ^myslov Sv: Botvinnik
Sikileyjarvörn.
1. e4—c5 2. Rf3—Rc6 3. d4—cxd
4. Rxd4—Rf6 5. Rc3—d6 6. Bg5—
eG 7. Dd2—a6 8. 0—0—0, h6 9.
Bc3 (Þessi staða kom einnig upp
í skákum nr. 2 og 8. í þeirri fyrri
lék Botvinnik 9.—Rg4, en sá leik-
ur reyndist honum illa, svo hann
•Tcynir aðra leið.) 9—Bd7 10. f3
(Of hægfara Ieikur. í 8. skákinni
:Jék Smyslov 10. f4 og vann þá með
glæsibrag.) 10.—b5 11. Rxc6—Bx-
cO 12. Df2—Dc7 13. Bd3—Be7 14.
Dg3 (Leikið til að framkalla veik-
•ingu á kóngsvængnum.) 14,—g6
lh. Kbl—0—0—0 (Dirfskufull á-
kvörðun, en svartur verður með
einhverjum ráðum að koma á sam-
starfi milli hróka sinna. Kostur-
inn cr líka sá, að hvítur er ekki
viðbúinn íil sóknar á drottningar-
væng.) 16. Df2—Kb7 17. Re2—e5
(Nuuðsynlegt til að hindra Rd4.)
18. Rcl (Traustur leikur einkenn-
andi fyrir Smyslov. Hins vegar er
hann einum of traustur, ef svo
mætti að orði komast, því að hann
átti hér völ á allhættulegri leik-
flétlu: 18. c4—bxc 19. Bxc4—Bxd-
3f 20. Bd3— og vegna þess hve
taflið hefir opnazt mikið er svarta
kóngsstaðan I mikilli hættu.) 18.—
d5 19. exd —Rxd5 20. Hhel—f5 21.
Rb3—R>:e3 22. Dxe3—Bd6 23. c4
(Ennþá góður leikur, en ekki eins
áhrifamikill og áður). 23.—bxc 24.
Bxc4—Db8 25. De2 (Það er ólíkt
Smyslov að forðast drottningar-
kaup sé honum nokkur hagur uf
þcim .Hér átti hann um tvær góð-
ar laiðir að velja. a) 25. Hcl—Dx-
D 28. HkD og hótar bæði Ra5f og
BxaOf. b) 25. Bd5.) 25,—Ka7 26.
Hel—Bb7 27. Hedl—e4 (Botvinnik
sagði eftir skákina að þessi leik-
ur væri rlæmur. Rétt hefði verið
27.—Bb3.) 28. Bd5—Bf4 29. Bxc6
(Þi' :si sl iptamunsfórn Smyslovs er
árc;ðati)oga byggð á misskilningi,
og homtm hefir ereinilega sézt yfir
hinn sterka 30. leik svarts. Rétt
var 29. Hc5—Bd6 30. Ilc2.) 29,—
Bxcl 39. Bd5—Be3 31. fxe—fxe
32. Df4 (Betri möguleiki virðist
32 Ra5 —Dxa5 33. Dxe3f.) 32,—
Hh7 33. Dxe4—Hhd7 34. Hd3—
Bg5 35. Df3 (Nú er hvítur dauða-
dæmdur ci.ns og Botvinnik sýnir
fram á í nokkrum leikjum.) 35.—
Hxd5 36. Hxd5—Dglf 37. Kc2—
Hc8f 33 Kd3—Dblf 39. Kd4—Dx-
b2t 40. Ke4—He8f 41. Kd3 og
gafst upp um leið. Staðan er von-
laus eftir 41.—He3f 42. DxH—
BxD 43. KxB—Dxa2.
Góð frammistaða Ingvars
Ásmundssonar.
Fréttir hafa borizt frá Svíþjóð
þess efnis, að Ingvar Ásmundsson,
sem þar dvelst við nám um þessar
mundir, hafi unnið allsterkt mót
í Stokkhólmi og orðið annar á al-
þjóðamóti í Þrándheimi. Hið íyrr-
nefnda mótið mun hafa verið æf-
ingarmót hjá Södra-skákklúbbnum
í Stokkhólmi, og tóku þar þátt auk
Ingvars fimm-sterkir sænskir skák
menn, þar á meðal fjórir landsliðs
menn. Er ekki að orðlengja, að
Ingvar vann mót þetta með miki-
um yfirburðum, sigraði alla and-
stæðinga sína og hlaut 5 vinninga.
Röðin var annars þessi: 1. Ingvar
með 5 vinninga. 2. Z. Nilsson 4
vinninga (Nilsson hefir yfirleitt
verið talinn einn af beztu skák-
mönnum Svía.) 3.—4. Skjöld og
Coliett 2 vinninga. 5. Joffe IV2
vinning. 6. IJörberg V2 vinning.
Hér birtist svo úrslita-skákin úr
mótinu.
Hv: Z. Nilsson Sv: Ingvar
Frönsk vörn.
1. e4—e6 2. d4—d5 3. Rc3—Bb4
(Liðlegra afbrigði en 3.—Rf6.) 4.
a3 (Nilsson, sem er mikill ieóríu-
maður, hyggst koma andstæðingi
sínum á óvart þegar í byrjun, en
Ingvar sýnir að hann er vandan-
um vaxinn og meira en bað.) 4.—
Bxc3 5. bxc3—dxe4 6. Dg4—Rf6
(Eðlilegasti og bezti leikurinn.) 7.
Dxg7—Hg8 8. Dh6—Hg6 9. De3—
Bd7 (Ingvar fer sér að engu óðs-
lega. Hann hyggst styrkja e-peð
sitt með biskupnum og koma síð-
an drottningarriddara sínum í
spilið.) 10. Re2—Bc6 11. Rg3 (11.
Rf4 virðist í alla staði eðlilegri
RITSTJORI: FRIÐRIK OLAFSSON
leikur. Á g3 á riddarinn enga íram
tíð fyrir sér.) 11.—Rbd7 12. c4
(Kemur að vísu í veg fyrir —Rd5,
en veikir í stærra mæli miðborðs-
peðastöðuna, Bezt var 12. Be2) 12.
—Rg4! (Tngvar hefir hernaðar-
aðgerðir sínar.) 13. Df4—e5 14.
dxe—Rdxe5 15. Bb2 (Hvað nnn-
að?) 15.—Dd6! (Óhugnanlega
sterkur leikur. Aðalhótunin er —
Rd3t og vinnur hvítu 'lrottning-
una.) 16. Bxe5—Rxe5. 17. De3—
Rg4 (Ekkert lát or á ofsóknun-
um!) 18. Dc3—Df4 (Nú sru góð
ráð dýr.) 19. Dh8f—Ke7 20. Dd4
'm. * M1
ii
WM....®
I H k 8 i if %11
m 'WB Wé ÍM
wm- mrn.
20,—Hd6 21. Re2—DÍ5 22. Rg3—
Da5f og livítur gafst upp. Mjög
sannfærandi vinningur.
Frá hinu mótinu, sem Ingvar
tók þátt í hafa litlar sem engar
fréttir borizt. Hið eina, sem vitað
er um það mót, er að Svíinn Stern-
er varð nr. 1, en Ingvar nr. 2.
Því er ekki hægt að dæma neitt
út frá því.
Ingvar mun tefla í íslenzku stúd
entasveitinni hér í Reykjavík nú í
sumar og er ekki að efa, að henni
verður mikill styrkur að honum.
« & m
tM t
Doktor Knock
Þjóðleikhús helztu menningar-
landa eru stundum talin nokkuð
íhaldssöm með efnisval. Venjulega
eru ekki sýnd á sviðum þeirra
nema svokölluð sígild — klassisk
— verk, þ. e. a. s. leikrit, sem
staðið hafa af sér öll óveður og
hnútuköst og vandlátustu leikhús-
|gestir vilja sjá. Þannig er þessu og
farið í vöggu leiklistarinnar, París-
arborg.
Þennan hátt er að vonum ekki
hægt að hafa án undantekningar
í litlum höfuðstað, svo sem Reykja-
vík. Þar verður Þjóðleikhúsið að
synda á milli skers og báru, sýna
sígild leikrit og jafnframt önnur,
sem eru í deiglunni, og gegna þar
með hlutverki einkaleikhúsa stór-
þjóðanna, að ryðja brautina. Frá
því að Þjóðleikhúsið íók til starfa
hefir það skilið réttilega þetta tví-
þætta hlutverk sitt. Og enda þótt
; um sígild leikrit sé að ræða, eru
þau þó oft og tíðum lítt þekkt hér
á landi, sem vonlegt er. En þegar
þannig stendur á, er einmitt skylda
Þjóðleikhússins að láta þau ganga
fyrir hinum, ef hægt er við að
koma.
Franski gamanleikurinn Doktor
Knock, sem Þjóðleikhúsið sýnir nú,
er komið í tölu sígildra verka í
heimalandi sínu. Það er nú sýnt
við og við í þjóðleikhúsinu í París
og raunar um alla álfuna og víðar.
Hötundur þess, Jules Romains, er
með mikilvirkustu rithöfundum
samtíðar sinnar og meðlimur
frönsku akademíunnar.
I Doktor Knock er ádeila, efnis-
mikið leikrit og prýðilega samið.
Það er skemmtilegt og fyndið, svo
' að áhorfendur veltast um í hlátri.
Aðalpersónan, doktor Knock, er í
raun og veru ofstækið í manns-
mynd. Ilann sér aðeins eitt, læknis-
listina. Um annað varðar hann
ekki. Ilann getur helzt ekki hugað
til að neinn lifandi maður komist
: af án hennar, þ. e. a. s. komizt hjá
' að verða veikur og láta hjúkra sér.
|jafnvel menn, sem ekki hafa efni
á að borga fyrir læknishjálp, skulu
j ekki sleppa, hinir eru að vísu látn-
jir borga þeim mun ríflegar. Hann
‘ sér á hverjum manni einhver sjúk-
dómseinkenni. Að lokum þorir
hann tæplega að skoða sjálfan sig
í spegli.
Eins og fleiri ofstækismenn hefir
hann nokkuð til síns máls. Til að
mynda það, að alls staðar eru sótt-
kveikjur, bæði í drykkjarvatni og
annars staðar. Hinu stingur hann
undir stól, að líkami mannsins er
svo dásamlega úr garði gerður að
sóttkveikjur vinna að jafnaði ekki
á honum, ef menn lifa heilbrigðu
lífi og líða ekki skort, b- e. a. s.,
ef ekki er um skæðar pestir að
ræða eða landfarsóttir. Á hinn bóg-
inn geta víst flestir orðið veikir,
ef menn ímynda sér, að um alvar-
lega sjúkdóma sé að ræða, er
menn finna til þreytu eða gigtar-
stings. Ef menn leggjast þá í rúm-
ið, draga fyrir gluggann og hætta
að borða, þá er vísast, að ekki líði
á löngu, áður en vitja þurfi læknis.
Þetta leikrit lúrir á ýmsu, sem
sumir áhorfendur koma kannske
ekki auga á í fljótu bragði. Þar er
ekki eingöngu verið að deila á
lækna eða vissa tegund beirra, né
það fólk, sem gjarnan vill trúa því,
að það sé heilsuveilla en það er í
raun og veru. Þar er verið að deila
á hvers konar ofstæki og alla þá,
sem ekki sjá nema eina hlið á
hverju máli, alla þá, sem láta
hamslausan áróður teyma sig á
asnaeyrum.
Þessi franski gamanleikur hefir
alls staðar vakið athygli, þar sem
hann hefir verið sýndur og notið
almennra vinsælda. Með því að
gefa mönnum kost á að sjá hann,
hefir Þjóðleikhúsið verið trútt köll-
un sinni og rækt skyldu sína: að
kynna sígild verk, góð og skemmti-
leg leikrit.
_____________Björn L. Jónsson.
Allir farfuglar komnir
nema ófönshaninn
AKUREYRI í gær. — Hér hefur
verið undanfarið bezta veður —
sól og hiti. — Miklar leysingar
eru í ám. Allir farfugiar eru nú
hingað komnir nema óðinshan-
inn, sem alltaf kemur með síðustu
skipunum.
TÍMINN, föstudaginn 10, maí 1957.
Nýr bátur í Sandgerði
Þessi rjiiegi bátur heltir Hrönn og er elgendi samnefnds hlutafélags i
Sandgerði. Smíði hans var lokið eftir áramót í vetur hjá Skipasmíðastöð
Njarðvíkur. Báturinn er 55 lestir að stærð búinn beztu tækjum og hefir
reynzt ve! frá því að hann hóf róðra seint í febrúar. Myndin er fekin af
bátnum í Raykjavíkurhöfn fyrir nokkru. (Ljósm.: G. Ásg.).
FyrirhugaS aS stofna nýja handa-
vinnudeild við Lönguinýrarskóla
N&sta ár veríur lagt heitt vatn í skólann úr
uppsprettunum í Reykjarhólnum
Frá fréttaritara Tímans á Sauðárkróki.
Utn þessar mundir er í smíðum viðbygging við kvenna-
skólahúsið á Löngumýri, en næsta haust á ný deild að taka
til starfa við skólann, sem verður til húsa í viðbyggingunni.
Þá eru iyrirhugaðar ýmsar fleiri framkvæmdir á næstunni
á Löngumvri, svo sem lagning á heitu vatni í skólann.
Eins og kunnugt er, þá hefir
Ingibjörg Jóhannsdóttir rekið
Kvennaskólann á Löngumýri með
miklum myndarbrag í rúman ára-
tug. Hefir skólastýran alltaf unnið
að því eftir fremsta megni, að skól
inn væri hinn vistlegasti og vel
búinn að öllu leyti. Hefir Ingi-
björg hlotið virðingu og þökk fjöl-
margra fyrir ágætt starf í þágu
skólans.
Handavinnudeild.
Á síðastliðnu ári vrar byggður
frystiklefi og kælir fyrir skólann
og nú stendur yfir bygging viðbót-
arhúsnæðis. Ný deild, handavinnu
deild, verður starfrækt í þossu
húsnæði, sem verður á íveímur
hæðum og sextíu ferm. að stærð.
Þá verður lögð ný vatnsleiðsla í
skólann um fimmtán hundruð m.
leið, en rafmagn var lagt þangað
fyrir einu og hálfu ári.
Heitt vatn úr Reykjarhóli.
Að ári er fvrirhugað að leggja
heitavatnsleiðslu úr uppsprettun-
um austan í Reykjarhólnum til
Lönvumýrar. Þetta er fjárfrekt fyr
irtæki og sýnir mikið framtak.
Eins og kunnugt er. verður að
leggia leiðsluna yfir Húseyjar-
kvísl. Austan í Revkjarhólnum
eru miklar heitavatnsuppsprettur
og nýtur Varmahlíð góðs af og
nokkur íbúðarhús þar í kring. Aft-
ur á móti mun Löngumýrarleiðsl-
an verða sú lengsta, sem enn hef-
ir verið lögð frá Reykjarhóli. GÓ.
Gangskör gerð aS rannsókn á úraní-
um og bóríumnámum í Grænl. í sumar
Síðusíu grænlenzk blöð, sem hingað hafa borizt, segja
frá því, að í Grænlandi sjálfu verði brátt reist úraníum-
rannsóknarstofnun til þess að greiða fyrir rannsókn á þessu
dýrmæta efni í jörðu þar. Niels Bohr, prófessor ráðgerir
að fara um úraníumsvæðið við Skógarfjörð nú í sumar.
Hann hefir tilkynnt Grænlandsmálaráðuneytinu danska, að
hann hafi ekki aðeins áhuga á að koma þangað heldur hafi
hann einnig hug á að ferðast til margra annarra staða á
Grænlandi.
Ráðgert er, segja blöðin, að
brjóta nú í sumar heilan skips-
farm af sýnishornum af úraníum-
málmgrýti við Skógarfjörð. Sýnis-
horn þessi verða flutt til Kaup-
mannahafnar og rannsökuð þar.
Er þá gert ráð fyrir, að jarðfræð
ingar og námufræðingarnir hafi
fengið í hendur nægilegt efni til
að fá úr því skorið, hvort það
mui borga sig að vinna úraníum og
Þóríum við Skógarfjörð.
En þótt árangur þessarar rann
sóknar kynni að verða neikvæður
er talið víst, að ekki muni það
binda endi á leitina að úraníum
á Grænlandi. Þvért á móti gera
menn ráð fyrir, að þetta sé aðeins
upphaf þessa rannsóknarstarfs á
Grænlandi og að möguleikarnir
séu ófyrirsjáanlegir.
Úraníum og þóríum hafa fund-
ist víða á Grænlandi og er þar
að því að virðist mikið af þessum
dýrmætu efnum. Ein þessara náma
er við Skógarfjörð skammt frá
Júlíönuvon. Skógarfjörð kalla Dan
ir sundið milli I.angeyrar og Dýr-
ness (norðan eða austan við Eiríks
fjörð) hét Fossasund áður fyrr.
Norður og austur úr Langeyrar-
sundi gengur Eiríksfjörður, en
hann kalla Danir og Eskimóar
nú Tunuediarfik. 1