Tíminn - 19.07.1957, Blaðsíða 8

8
T í M I N N, föstudagiim 19. júlí 1957.
Minning: Frú Margrét Pétursdóttir
Sauðárkróki
Þann 9. þ. m. andaðist á Sauð
árkróki írú Hildur Margrét Pét
ursdóttir, en svo hét hún fullu
nafni, 85 ára að aldri. Þessi merka
kona var að mörgu góðu kunn,
ekki einungis á Sauðárkróki, held
ur einnig um allan Skagafjörð
enda hafði hún dvalið þar næst-
um allan sinn langa aidur.
Hún fæddist á Akureyri 27.
maí 1872. Fyrstu fjögur árin
dvaldi hún með móður sinni, Láru
Sigfúsdóttur, að Stóra-Eyrarlandi
við Akureyri. Var móðirin þá
unnusta dansks skipstjóra, Peter
Eriksen, en hann fórst með skipi
sínu og allri áhöfn við Skotlands
strendur 1873, svo að dóttirin
hafði aldrei neitt af honum að
segja, en hann var talinn merkur
maður og dugandi skipstjóri, enda
sonur Jens Eriksen, skipstjóra, er
talinn var sægarpur mikill, sem
sýndi sig í því, að hann var í fs-
landssiglingum í 52 ár og farnaðist
jafnan vel, og er mér af kunnug-
um sagt, að þessir feðgar báðir
hafi verið mikið umtalaðir hér á
landi á þeirra tíð og mjög dáðir
fyrir dugnað og karlmennsku.
Móðir Margrétar, Lára, var merk
iskona mikil. Hún giftist Þorvaldi
Einarssyni og bjuggu þau á Sauðár
króki í marga tugi ára og ólst Mar-
grét upp þar, hjá móður sinni og
stjúpa. Lára var dóttir Sigfúsar
Pálssonar í Gilsárvallahjáleigu í
Borgarfirði eystra og var hann
kominn af séra Ólafi sálmaskáldi 1
Sauðanesi, Guðmundssyni. Var
hann af eyfirzkum merkismanna-
ættum. Lára var af öllum mjög
vel látin kona, enda ákaflega hjálp
söm og nærfærin við sjúka, stund-
aði sem ólærð þó mikið yfirsetu
hjá sængurkonum og talin við það
mjög heppin og farsæl.
Þær mæðgur, Lára og Margrét,
fluttu, þegar Margrét var á fimmta
ári, norður í Skagafjörð, að Veðra-
móti í Gönguskörðum, og gifiist
Lára þar Þorvaldi Einarssyni og
voru þau gefin saman í Fagranes-
kirkju 1877. Eitt ár munu þau hjón
svo hafa verið á Mosfelli í s?.ma
hreppi, en fluttu þaðan með Mar-
gréti til Sauðárkróks, þar sem hún
átti svo eftir að dvelja að mestu
allt sitt langa og farsæla líf og
starfa þar margt til gagns og bless-
unar fyrir sína samtíð og fram-
tíð. Árin 1910—1914 átti hún
heima á Þingeyri við Dýrafjörð.
Margréti Pétursdóttur brá mjög
til móður sinnar um hjálpsemi við
alla, er hún náði til og við þurftu
hlýleika í umgengni eða samskipt-
um við sína samborgara, enda mjög
vinsæl og vel látin af öllu sinu
samferðafólki í gegnum þetta líf.
Hún var sérlega félagssinnuð og
rækti mjög margvísleg félagsstörf
og því virkur kraftur í mörgum
félögum, svo sem Hinu skagfirzka
kvenfélagi, nú Kvenfélagi Sauðár-
króks, þar sem hún var um skeið
formaður, ennfremur í stúkunni
Gleym-mér-ei á Sauðárkróki. í báð
um þessum félögum hafði hún ver-
ið kjörin heiðursfélagi. f leik-
starfsemi Sauðárkróks tók hún mik
inn þátt; allsstaðar voru hennar
kraftar vel þegnir, hvar sem hún
beitti sér, því að konan var prýði-
lega greind, glæsileg að vallarsýn
og hin prúðasta í allri framkomu.
Það var einhver höfðingssvipur eða
bragur yfir henni og aðlaðandi hlý
leiki og glaðlyndi í allri framkom-
unni við hvern sem var. Þess vegna
var alltaf glatt og bjart í kringum
hana. Hún var trygglynd og vin-
föst og öfluðu þessir eiginleikar
hennar henni traustra vina og
margra.
Margrét giftist 26. október 1893
Magnúsi Guðmundssyni verzlunar-
manni, mesta gæðamanni og lipur
menni hinu mesta og bjuggu þau
saman í farsælu hjónabandi í 46
ár. Þau eignuðust fjögur börn. Eitf.
þeirra Paula dó í barnæsku, en hin
eru: Lára Ingibjörg frú á ísafirði,
Ludvig C. skrifstofustjóri í Reykja-
vík og Kristján C. skrifstofumaður
á Sauðárkróki. Auk þess ólu þau
upp þrjú fósturbörn. Síðustu 17
árin dvaldi frú Margrét hjá syni
sínum, Kristjáni, á Sauðárkróki og
konu hans, Sigrúnu Jónsdóttur.
Margrét var ástrík móðir barna
sinna og skyldurækin húsmóðir á
sínu stóra heimili, þrátt fyrir sín
miklu félagsstörf utan þess.
Nú er þessi heiðursfrú gengin til
feðra sinna, eftir langan og erils-
saman ævidag. Fylgja henni þakkir
og hlýjar kveðjur okkar allra, sam-
ferðamanna hennar og kunningja,
sem aðstöðu höfðum til að fylgj-
ast með lífi hennar og starfi.
Fer úit'för hennar fram í dag
á Sauðárkróki.
Skagfirðingur.
Minning: Valgerður Jónsdóttir,
húsfreyja Birnustöðum
Minning: Kristín Sigurðardóttir, ljósmóðir
Víðar en í siklingssölum
svanna fas er prýði glæst
mörg í vorum djúpu dölum
drottning hefir bónda fæðzt.
Þessar ljóðlínur skáldsins flugu
mér í hug, er ég vildi minnast
með fáum orðum hinnar merku
og gifturíku konu, Kristínar á
Bákka, sem var ljósmóðir Austur-
Landeyinga nær hálfrar aldar
skeið.
Kristín var fædd 1874 að Á'lf-
hólahjáleigu í Vestur-Landeyjum,
dóttir Ingileifar Björn'sdóttur að
Bergþórshvoli og Sigurður Hall-
dórssonar í Álfhólshjáleigu og
voru foreldrar hennar bræðra-
börn. Halldór var Þon'aldsson frá
Klofa á Landi — og er ætt sú
merk og traust á marga vegu,
enda bar Kristín það með sér að
vera af góðu bergi brotin. Hún
var kempuleg að vallarsýn, og fas
hennar og viðmót bar þess Ijós-
an vott, að hún var mikilhæf
kona, bæði að andlegu og líkam-
legu atgervi. Enda var henni trú-
að fyrir einu, ef til vill vanda-
samasta starfi, sem ein kona kann
að leysa — þar sem hún var Ijós-
móðir fjölda barna bæði í sínu eig
in umdæmi og í mörgum tilfellum
sótt í aðra sveit, — þá yfir óbrúuð
jökulvötn og ógreiða vegi. Allt
leysti Kristín þetta vel af hendi
— auk sinna margþættu heimilis-
starfa, en hún var dugmikil í
ferðalögum sem öðru, og margar
fór hún svaðilfarir í náttmyrkri og
hríðarveðrum uim langa vegu og
var þá mikið treyst á góða hesta.
Kristín átti oftast sjálf góðhesta,
fallega og vel með farna. Það var
öllum látið líða vel á Bakka, bæði
mönnum og málleysingjum bæði í
viðmóti og viðgjörðum.
Kristín var gæfusöm kona bæði
út á við og inn á við. Hún átti
merkan myndarmann, Loft Þórð-
arson á Bakka. Hann var snyrti-
menni og mikill hagleiksmaður.
Hús og munir báru þess ljósan
vott þegar að Bakka var komið.
Til þeirra hjóna var gott að koma
„Eikin sterk sem stráin veik I
feikist burt við feigðarleik“.
En —
„Hvað er að kvíða hald þó
nísti Hcl.
Hvað er að stríða, ef vér
deyjum vel.“
Okkur setur hljóðar. Ný sorgar-
ský. Að vísu er það sem alltaf er
að bregða fyrir í mannlífinu, bá
staldra einstaklingarnir jafnan við
þegar dauðinn ber að dyrum inn-
an ástvinahópsins. Öll sveitin er og
hnípin yfir þeim þáttaskilum, er
mæt og merk kona hefir lokið lííi
sínu. Okkur finnst jafnvel allt hið
sýnilega umhverfi hafi breytt um
svip. Á fagurgræn túnin á Birnu-
stöðum slær nú fölva og sjálf eik-
in búin að fella lauf af krónum
sínum, en — stofninn er þó enn
óhagganlegur, rótin er enn lífs og
verður enn megnug að veita frá
sér angan, metta loftið og fylia
nýju lífi. Minningarnar streyma nú
um hugi okkar. Minningar um
góðu, tígulegu og göfugu konuna,
húsfreyjuna og sönnu móðurina
með sína léttfleygu sál. Minningar
um allt það sem fegurst er og bezt
í mannlegu fari. Minningar um
bjartsýni, öryggi og fórnarlund.
Þannig er mynd hennar greypt
með gullnu letri í hugum okkar
og sú mynd verður ekki afmáð.
Hún Valgerður, okkar kæra vin-
kona, er því ekki dáin í þess orðs
dýpstu merkingu. Hún hefir aðeins
skipt um svið, þar sem hún heldur
áfram að rækja sitt stóra hlutverk
til enn meiri fullkomnunar. Henn-
ar svifléttu hreyfingar eru nú enn
auðveldari til hjálpar öllu lífi.
Móðurhönd hennar er enn tilbú-
in og útrétt til allra kærleiksverka

og dáða, sem drýgðar eru meðal
okkar.
Gott var jafnan að njóta verka
hennar og við munum æfinlega
finna framrétta hönd hennar íil að
fegra og bæta lífið. Hún taldi það
hún traust og trú.
Þetta fagra dæmi, er hún eftir-
skilur okkur viljum við af alhug
köllun sína og hverri köllun var
þakka. Horfna vinkona! Við þökk-
um þér hve oft þú vildir sýna
okkur inn í forðabúr þess lífs sem
eftirsóknarverðast er og vernda
það bezta sem lífið hefir að bjóða.
Hvarvetna sem leið þín lá hefir
þú fagra mvnd eftir skilið, þó bezt
skíni hún í lífi barna þinna og
allra ástvina sem nutu ástríkis þíns
og kærleiksrikrar umhyggju. Vissu
lcga nnin Guð blessa þann dýra og
fagra móðurarf. Huggun okkar
allra er því sú að: „Þú lifir enn!
Hvað væri veröld þessi, ef von-
i in missti lífsins stóru trú. Þú lifir,
! lifir! Drottins dýrð þig blcssi. í
1 Drottins Ijósi vinum fagnar þú.“
Minning: Ingólfur ísfeld Einarsson, bóndi
Kálfaströnd
Þann 26. júní s. 1. andaðist ís-
feld Einarsson bóndi á Kálfaströnd
í Mývatnssveit, 78 ára gamall.
Ingólfur ísfeld Einarsson, en svo
hét hann fullu nafni, var fæddur
19. apríl 1879 í Svartárkoti í Bárð-
dælahreppi, sonur Einars bónda
Friðrikssonar, sem þaðan flutti að
Reykjahlíð við Mývatn vorið 1895.
Hann giftist 11. júní 1904 Elínu
Helgu Halldórsdóttur á Kálfa-
strönd, var hann þá ráðsmaður hjá
móður hennar, Hólmfríði Þorsteins
dóttur, sem þá bjó ekkja á Kálfa-
strönd. Hann hóf svo búskap þar
vorið 1905 á hluta af jörðinni. Hef-
ir búið á Kálfaströnd síðan. Hann
og synir hans hafa tvisvar byggt
þar öll íbúðar- og peningshús og
ræktað einna mest tún hér í sveit.
Hann var hinn mesti atorku- og
dugnaðarmaður til allra bústarfa,
ágætur fjármaður og átti vænt og
afurðagott sauðfé allan sinn bú-
skap. Elín kona hans dó 2. jan.
1936. Börn þeirra eru: Hólmfríð-
ur húsfreyja á Helluvaði, gift Jón-
asi bónda Sigurgeirssyni, Halldór
og Auður bæði ógift við bú á
Kálfaströnd, og Einar bóndi á
Kálfaströnd, giftur Hólmfríði Stef-
ánsdóttur frá Sauðárkróki. ísfeld
bóndi var til grafar fluttur að
Skútustöðum hinn 5. júlí í hinu
fegursta veðri sem komið getur
hér að viðstöddu fjölmenni.
P. J.
fyrir gesti og gangandi, eins og
það var orðað í þann tíð..
Bakkahjónin eignuðu-st myndai--
legan barnahóp, þrjár dætur og
fimm syni. Einn dreng miisstu þau
nýlega uppkominn Guðna að
nafni en hinir heita Þórður sem
er búsettur að Hellu, Sigurður er
búsettur vestur á Kjalarnesi en
Leifur og Björgvin í Reykjavík.
Tvær dætranna, Kristín og Katrín
sem eru tvíburar, eru báðar lærð-
ar ljósmæður og búsettar í Skafa
fellssýslu, en ein systirin Anna,
er lærð hjúkrunarkona í Reykja-
vík. Það er eins og þessum öllum
mæðgum hafi verið það í blóð
borið að líkna og bjarga í lífs-
hættu og nauð. Öll eru börn þessi
myndar- og sómafólk.
Hjónaband Kristínar og Lofts
var með þeim ágætum að vart
þekktist betra. í fáum orðum sagt
var Bakkaheimilið myndarlegt ut-
an stökks og innan og góðvild í
annarra garð viðurkennd af þeim
er til þekktu.
Kristín á Bakka var gáfuð og
bókelsk, listhneigð og hög. T. d.
skrifaði hún svo vel að af bar, og
er það arfgeng list með öðrum hag
leik í ætt hennar. Kristín var trú-
kona mikil og einlæg og fylgdi því
vel fram í orði og verki, vildi
vinna í anda Krisfcs, og taka undir
m!eð Skáldinu, Að leggja smyrsl á
lífsins sár, lækna mein og þerra
tár.
Kristín var jarðsungin að Krossi
18. maí sl. að viðstöddu miklu
fjölmenni, sem talaði sínu máli
um ítök þau er Kristín átti í hug-
um samferðamanna sinna frá liðn
um árum. Útförin var á allan hátt
hin virulegasta.
Að síðustu vil ég þakka Krist-
ínu á Bakka a'lla góðvild og giftu-
ríka hjólpsemi sýnda mínu heimili
og ég hygg að öll heimili í Land-
eyjum vilji taka undir það, og
biðja henni allrar blessunar Guðs
á þessum _ vegamótum lífs og
dauða. — í Guðs friði.
Guðni Gíslason.
Krossi.
„Facts about Iceland“ kornið út í sex
útgáfum — alls 38 þús. eintök
Bókaútgáfa Menningarsjóðs hefir sent á bókamarkaðinn
sjöttu íitgáfu hins vinsæla upplýsingarits Ólafs Hanssonar,
menntaskólakennara, „Facts about. Iceland". Hefir ritið þá
alls verið prentað 1 38 þús. eintökum og er sala þess sízt
í rénun, enda er bæklingur þessi hið ágætasta kynningarrit.
íslendinga, er reka erlend við-
skipti eða ferðast út fyrir land-
steinana. Geta þeir, með því að
gefa viðskiptavinum sínum og er-
lendum kunningjum þessa ódýru
bæklinga, gert þeim kleift að öðl-
ast margvíslegan fróðleik um ís-
lenzku þjóðina, land hennar, lífs-
kjör og sögu.
Jafnframt hefir rit þetta nú
verið þýtt á dönsku og þýzku. Er
danska útgáfan þegar komin í bóka
verzlanir, en hin þýzka mun koma
út í byrjun ágústmánaðar. Dönsku
þýðinguna hefir annazt frú Grethe
Benediktsson, en hina þýzku Her-
mann Höner, sendikennari.
Upplýsingarit þessi eru 72 bls.
að stærð, sett með mjög drjúgu
letri og prý'dd fjölda mynda, á-
samt íslandsuppdrætti. Margar
myndanna eru nýjar, og hefir
Hjálmar R. Bárðarson tekið flest-
ar þeirra.
Efni ritanna.
, r I
I bæklingunum eru upplýsingar
um flest það, er máli skiptir fyrir
útilendinga, eða liklegt þykir að
þeir hafi áhuga fyrir. Ritin hefj-
ast á þætti um landið, stærð og
legu, lýsingu á jöklum, eldfjöll-
um ,hverum, ám og vötnum, veðr-
áttu, gróðri og dýralífi. Síðan eru
kaflar um íbúana, kaupstaði og í-
búafjölda þeirra, ártöl úr sögu;
þjóðarinnar, stjórnartfar, upplýs-
ingar um sendiráð og ræðismenn,
trúarbrögð, uppeldiismál og félags
mál, íþróttir, ferðalög og helztu
staðir, söm eru skoðunarverðir,
atvinnulíf og menningarlíf lands-|
búa. Þá eru upplýsingar um ýmsa
merka íslendinga, sem liðnir eru
og loks nöfn og aldur ýmissa nú-
lifandi íslendinga.
Hörður Ágústsson, listmálari,'
hefir séð um bókakápu og skipað
efninu í síður.
Bæklingar þessir eru einkum
við það miðaðir, að erlendir menn
geti fengið í hendur hóflega lang-
an og ódýran en efnismikinn leið-
arvísi um íslenzk málefni og ís-
lenzka menn. Sú hefir og orðið
reynslan af enska bæklingnum,
að jafnt innlendir menn sem er-
lendir hafa haft hans mikil not,
því að bæklingar þessir eru ekki
aðeins hentugir fyrir gesti, er
ber að garði, heldur einnig fyrir
Vestfirzkar konur
á fundi
27. fundur Sambands Vest-
firzkra kvenna, var haldinn á veg-
uim kvenfélagisins „Brautin“ Bol-
ungarvík, dagana 6. og 7. júlí s.l.
Mættir voru 21 fuUtrúi auk stjórn-
ar. — Auk venjulegra fundar-
starfa voru rædd ýms mál, t. d.
söfnun til Byggðasafns Vestfjarða,
'heimilisiðnaðarmól, og prýði
heimilanna utanhúss og innan.
Fundurinn hvatti konur mjög
til ræktunar og gróðursetningar,
og telur æskilegt að ráðinn væri
leiðbeinandi vor hvert, við gróð-
ursetningar og aðra tiihögun í
þeim cfnum.
Fröken Jónína Guðmundsdóttir
kennari frá Reykjavík flutti mjög
athyglisvert erindi um notkun
Butteriek-sniða. Einnig flutti Sig-
urjón Jóhannesson skólastjóri er-
indi um uppeldismál.
Á sunnudaginn hlýddu konur
messu í Hólskirkju hjá séra Þor-
bergi Kristjánssyni sóknarpresti.
Að síðustu hélt frú Ásta Egg-
erfcsdóttir, ísafirði, tölu, og minnt-
iist Bolungarvíkur, og landnáms-
konunnar Þuríðar Sundafyllis. —
Fundarkonur róma mjög gest-
risni og myndarbrag allan í Bol-
ungarvík.
Stjórn sambandsins skipa: Sig-
ríður Guðmundisdóttir, form.;
Unnur Gísladóttir, ri'tari; Elísabet
Hjaltadóttir, gjaldkeri.